Obligacje zerokuponowe – są papierami wartościowymi sprzedawanym z dyskontem czyli po cenie niższej od wartości nominalnej, które stanowi główny dochód inwestora. Eliminuje to obsługę długu w czasie trwania stosunku pożyczkowego i związane z tym koszty finansowe, stwarzając większą możliwość emitentom zachowania płynności finansowej.

Emitent ma świadomość tego że sprzeda taniej a wykupi drożej, ale przez cały ten okres nie ma konieczności płatności odsetek.

Inwestor dostaje odsetki i od razu je lokuje. Następuje kapitalizacja odsetek. Przez cały okres inwestor nie ma korzyści, a wykupuje na koniec okresu.

Nabywca obligacji przeprowadza własną ocenę szans i zagrożeń dokonanego wyboru, ustalając i porównując:

• Aktualną (zdyskontowaną) wartość przyszłych wpływów pieniężnych (związanych z wykupem obligacji) z wysokością zainwestowanego kapitału, przy założeniu alternatywnej możliwości lokowania kapitału z okresowymi płatnościami odsetkowymi i ich kapitalizacją

• Przyszłą wartość zainwestowanego kapitału z tytułu realizacji alternatywnej inwestycji (zakładającej okresowe płatności odsetkowe) z wysokości wartości nominalnej obligacji

I sposób czyli aktualna wartość przyszłych wpływów

Cena sprzedaży do ceny akceptowanej – relacja powinna między tymi wielkościami powinna być: cena sprzedaży powinna być niższa bądź równa do ceny akceptowanej.

Inwestor będzie porównywał do alternatywnej możliwości lokowania i nie może mieć mniej. Jak podejmie dodatkowe ryzyko to będzie wyższa stopa zwrotu

II sposób czyli przyszła wartość

Cena sprzedaży – inwestor będzie ustalał przyszłą wartość – Cs(1 + r)ⁿ i to będzie porównywał z wartością nominalną. Relacja: cena sprzedaży (przyszła wartość) powinna być wyższa bądź równa od wartości nominalnej.

Wn > Cs

Pyt. Co będzie stanowiło dodatkowe obszary ryzyka? Mogą się zmienić warunki na rynku;

Obligacja zerokuponowa – oprocentowana stałą stopą procentową

Wymaga to wyznaczenia dodatkowych obszarów ryzyka związanych z emisją obligacji z kuponem zerowym, wpływających na wysokość oczekiwanej stopy zwrotu, a tym samym na stopę dyskontującą oczekiwane korzyści finansowe.

Podstawowym elementem ryzyka jest ryzyko zmiany rynkowej stopy procentowej, związanej z oczekiwaniami emitenta i inwestora i faktyczną sytuacją rynkową

Drugim rodzajem ryzyka jest ryzyko niewypłacalności emitenta zależne od jego sytuacji finansowej i przyszłych prognoz w tym zakresie. W sytuacji trwałej utraty zdolności płatniczej posiadacz obligacji zerokuponowej jest w trudniejszej sytuacji w stosunku do posiadaczy obligacji zwykłych, którzy mają szanse na wcześniejsze wypłaty odsetek

Hybrydowe instrumenty pożyczkowe

Hybrydowe czyli instrumenty złożone

• Obligacje zamienne stanowią nowy jakościowo instrument na rynku finansowym pozwalający połączyć zalety finansowania za pomocą długu z przesuniętą w czasie emisją akcji (emitowane głównie przez Spółki Akcyjne)

• Dla inwestora jest to szansa przyjęcia bezpieczniejszej pozycji na rynku finansowym, szczególnie wobec trudności w ocenie ryzyka inwestycyjnego i pewności co do kierunku rozwoju sytuacji rynkowej

Stwarzają one możliwości zamiany obligacji na akcje emitenta w ustalonym okresie i na wyznaczonych warunkach

Jesteśmy w okresie t0. Przedsiębiorstwo (SA) postanowiło wyemitować obligacje zamienne. Nie mogą być emitowane z dyskontem tylko wg wartości nominalnej (Wn);

Prawo zamiany – prawo konwersji;

Pyt. Czy te obligacje (oprocentowanie) będzie niższe niż innych obligacji ? tak

Istotnym elementem związanym z emisją obligacji zamiennych jest ustalenie stosunku (współczynnika) konwersji, określającego relację między nominalną wartością obligacji i liczbą akcji na które obligacje mogą być zamienione. Podstawą wyznaczenia tego stosunku jest przyjęta cena konwersji akcji, decydująca nie tylko o powodzeniu emisji, atrakcyjności tego papieru wartościowego ale i pozycji aktualnych akcjonariuszy wobec przyszłych właścicieli. Cena konwersji jest to efektywna cena jaką spółka uzyskuje za jedną akcję zwykłą w momencie dokonywania konwersji.

Stosunek konwersji – mówi ile akcji dostanie się za 1 obligację; Stosunek konwersji jest konsekwencją przyjętej ceny konwersji.

Co to jest cena konwersji – cena wg której posiadacz obligacji dostanie akcje

O wysokości ceny konwersji akcji decydować mogą:

• Aktualne ceny rynkowe akcji

• Spodziewany wzrost ceny akcji wynikający z rozwoju kapitałowego spółki po emisji obligacji

• Ryzyko przedsiębiorstwa wynikające z jego aktualnej sytuacji finansowej i ewentualnej oceny ratingowej

Cena konwersji daje więc szansę sprzedaży akcji po cenie wyższej od bieżącej ceny rynkowej, pozwalającą na zwiększenie kapitału z wyższym agio. (agio - nadwyżka ceny emisyjnej nad ceną nominalną).

Pyt. Co zadecyduje o tym że posiadacz takiej obligacji zechce z tego prawa skorzystać? Odp. Obserwacja cen rynkowych akcji – posiadacz będzie porównywać cenę rynkową akcji z wartością obligacji; inaczej – porównanie cenę rynkową z ceną konwersji. Jeżeli cena rynkowa będzie > od ceny konwersji to zamieni te obligacje.

Np.:

1 obligacja = 100 zł a stosunek konwersji = 4 tzn. że za jedną obligację dostanę 4 akcje. Oznacza że 1 akcja kosztowała 25 zł.

Skąd wziąć stosunek konwersji ?

Szanse i zagrożenia wykorzystania obligacji zamiennych dla emitenta

Szanse	Zagrożenia
Możliwość pozyskania kapitału o niższym koszcie Możliwość sterowania strukturą kapitału Zabezpieczenie płynności finansowej poprzez wykup zadłużenia emisją akcji Możliwość wprowadzenia na rynek akcji z wyższą ceną	Ryzyko osłabienia akcji zwykłych poprzez realizację praw zamiany Niewłaściwa ocena ceny konwersji akcji w stosunku do faktycznych tendencji rynkowych Ryzyko pogorszenia rentowności kapitału własnego, brak gwarancji konwersji i związane z tym ryzyko utraty płynności finansowej

Rola i miejsce obligacji w decyzjach inwestycyjnych obejmuje:

• Korzyści z wykorzystania dłużnych papierów wartościowych w wyborach inwestorów

• Specyficzne cechy obligacji zamiennych, decydujące o ich atrakcyjności na rynku kapitałowym

Szanse i zagrożenia wykorzystania obligacji zamiennych dla inwestora:

Szanse

Zagrożenia

Zabezpieczenie lokat przed wahaniami cen rynkowych akcji i spadkiem stopy procentowej Osiągnięcie zysków kapitałowych w skutek wzrostu wartości akcji Możliwość wyboru najkorzystniejszego momentu realizacji zysków kapitałowych Lepsza ocena ryzyka inwestycyjnego, przyjęcie bezpieczniejszej pozycji rynkowej

Niższa stopa zwrotu Wrażliwość cen rynkowych obligacji na zmiany stopy procentowej i koniunktury giełdowej Niewłaściwa ocena wiarygodności emitenta i jego pozycji rynkowej Ryzyko wcześniejszego wykupu obligacji (kiedy jest taka klauzula) Drugorzędność realizacji zobowiązań w sytuacji niewypłacalności emitenta. (jak emitent staje się nie wypłacalny to posiadacz obligacji zamiennych ma późniejsze prawo od posiadacza obligacji zwykłej – jest na samym końcu do wypłaty)

Wycena rynkowa obligacji zamiennej będzie uwzględniała 2 elementy: suma spodziewanych odsetek i ewentualny wzrost ceny akcji (prawo konwersji).

Inne papiery hybrydowe

1. Papiery stanowiące kombinację standardowego papieru dłużnego z instrumentem pochodnym (dodatkowym prawem uzależnionym od kursu walutowego)

2. Papiery dłużne z prawem pierwszeństwa nabycia akcji nowej emisji wg ustalonej ceny nabycia (daje 2 możliwości: odzyskania kapitału i dodatkowego prawa ze skorzystania z wartości rynkowej spółki; w obligacjach zamiennych jest albo jedno albo drugie)

3. Wymienne obligacje hybrydowe – obligacje emitowane w grupach

4. Odwrotna obligacja zamienna

Pyt. Czym się różnią papiery z prawem pierwszeństwa od obligacji zamiennych? Odp. Emitent musi te obligacje wykupić. Pozwala inwestorowi utrzymać pozycję pożyczkodawcy i dodatkowo otrzyma prawo do nabycia akcji nowej emisji.

Szczególną formą hybrydowego instrumentu jest tzw. odwrotna obligacja zamienna będąca połączeniem obligacji prostej z operacją kupna akcji, gdzie jednakże prawo wyboru umorzenia przysługuje nie inwestorowi a emitentowi. Stanowi to więc opcję sprzedaży wystawioną przez inwestora jej emitentowi. Obligacje te posiadają wyższy kupon odsetkowy stanowiący cenę opcji, którą płaci emitent inwestorowi za prawo wyboru sposobu umorzenia obligacji.

Emisja obligacji jest uregulowana ustawowo: Ustawa o obligacjach.

W tej ustawie jest szereg różnych zagadnień: warunki cen, warunki wykupu, warunki wypłaty.

Ustawa o obligacjach przewiduje emisję obligacji zabezpieczonych i niezabezpieczonych.

Obligacje mogą być zabezpieczone:

1. Majątkiem emitenta (najczęściej tzw. listami zastawnymi; lub zabezpieczone hipoteką: obligacje hipoteczne)

2. Gwarancje innych instytucji głównie gwarancje bankowe (bank bierze na siebie całe ryzyko; gwarancją może być poręczenie skarbu państwa – obligacje pupilarne)

Obligacje niezabezpieczone są obligacjami z dużym ryzykiem. Emitent proponuje wyższe oprocentowanie ale nie daje pewnej gwarancji że to oprocentowanie i wykup będzie zrealizowany. – obligacje śmieciowe.

Obligacje są papierami wartościowymi z określonym ryzykiem (poza obligacjami skarbu państwa). Ograniczenie ryzyka wymaga oceny ryzyka: może być oceniane indywidualnie przez inwestora na podstawie informacji dostępnych.

Obligacje mogą posiadać tzn. oceny ratingowe nadawane przez specjalne instytucje ratingowe. (3 x A – wysoka ocena)

Akcja – jest własnościowym papierem wartościowym z którym wiążą się określone prawa własnościowe. Akcje można również określić jako instrument określający (wyznaczający) wkład właściciela w kapitał spółki. Każda akcja daje nabywcy akcji 2 rodzaje praw:

1. Majątkowe:

   1. prawo do udziału w podziale zysku netto zgodnie z prowadzoną polityką dywidendy;

   2. prawo do udziału w majątku spółki w momencie jej likwidacji;

   3. prawo poboru akcji nowej emisji – jest ustawowym prawem akcjonariusza gwarantującym mu utrzymanie jego pozycji w spółce

2. Korporacyjne: (umożliwiają akcjonariuszom zarządzanie spółką)

   1. prawo do udziału w walnym zgromadzeniu

   2. prawo do informacji

   3. prawo głosu

Klasyfikacja akcji wg 3 podstawowych kryteriów;

1. wg zakresu praw majątkowych związanych z akcją dzielimy na

   1. zwykłe – dają powszechne prawa akcjonariuszom (1 głos)

   2. uprzywilejowane – dają dodatkowe prawa akcjonariuszom: (pozwala na posiadanie nie więcej niż 2 głosy)

      • dodatkowych praw poboru

      • do uprzywilejowanej dywidendy

      • pierwszeństwa w dostępie do majątku

2. wg swobody obrotu akcjami:

   1. na okaziciela - swobodną obrotem papierami wartościowymi

   2. imienne - przypisane na akcjonariusza wpisane w księdze akcyjnej

3. wg sposobu nabycia akcji

   1. gotówkowe – nabywane za wkłady pieniężne

   2. aportowe – za konkretny wkład niepieniężny (prawa lub rzeczy wnoszone do spółki)

Charakteryzując akcje należy wyróżnić 3 wartości akcji:

1. nominalna – określa wkład akcjonariusza w kapitał zakładowy (podstawowy) spółki

2. emisyjna – wartość wg której akcje sprzedawane są na rynku (obrocie) pierwotnym – określa wysokość faktycznie pozyskanego kapitału emitenta. Agio spółki zwiększa kapitał zapasowy spółki. Musi być ustalana wg ustalonych zasad. Ma charakter ceny rynkowej.

3. rynkowa – cena kształtowana na rynku wtórnym – zmienna w zależności od kształtowania się popytu i podaży, od preferencji inwestorów i od tego ile inwestorzy są skłonni zapłacić.