13.11.2013

Ocena materiału siewnego

Ocena organoleptyczna/=wstępna, gdy jest negatywna inne oceny nie mają sensu

Materiał siewny podlega:

• Ocenie plantacji nasiennej

• Ocenie laboratoryjnej nasion

Ocena polowa:

• Jest podstawowym ogniwem w systemie kwalifikacji materiału siewnego.

• Polega na:

1. Sprawdzeniu w okresie wegetacji czy uprawy nasienne odpowiadają wymaganiom obowiązującym w wytwarzaniu materiału siewnego

2. Lustracji plantacji nasiennych w odpowiednim stadium rozwoju rośliny, aby określić:

• Tożsamość i czystość odmianową

• Zachowanie izolacji przestrzennej

• Stopień porażenia przez choroby i szkodniki

• Poziom agrotechniki

• Stan i wyrównanie plantacji

• Zachwaszczenie

• Zmianowanie

Przedmiot oceny polowej:

Do oceny polowej mogą być przyjmowane wyłącznie gatunki i odmiany:

1. Wpisane do rejestry odmian lub przyjęte do badań rejestrowych

2. Zagraniczne nie wpisane do rejestru nie przeznaczone do obrotu w kraju

3. Skreślone z rejestru (przez dwa kolejne lata następujące po roku, w którym dokonano skreślenia).

4. Dopuszczane do obrotu na podstawie decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Organy wykonujące ocenę polową:

Ocenę polową plantacji nasiennych organizują i nadzorują wojewódzcy Inspektorzy Inspekcji Nasiennej. Z upoważnienia i na ich zlecenie ocenę polową wykonują osoby fizyczne zwane KWALIFIKATORAMI.

Degradacja i dyskwalifikacja

Jeżeli rozmnożenie danego stopnia nie spełnia wymagań obowiązujących dla kolejnego (niższego) stopnia, plantacja powinna być zakwalifikowana w niższym stopniu, któremu odpowiada jakością – degradacja.

Jeżeli plantacja nie spełnia wymagań ustalonych dla najniższego stopnia podlega dyskwalifikacji.

LABORATORYJNE METODY OCENY MATERIAŁU SIEWNEGO

Partia nasion – jest to określona ilość nasion, dająca się fizyczne i jednoznacznie zdefiniować.

Próbobranie – stanowi początek oceny nasion, jego celem jest uzyskanie próbki o wielkości odpowiedniej, w której prawdopodobieństwo obecności danego składnika jest determinowane tylko przez poziom jego wstępowania w postaci nasion.

RODZAJE PRÓBEK:

• Próbka pierwotna – stanowi małą część pobraną z jednego miejsca partii

• Próbka średnia – jest próbką dostarczoną do laboratorium. Musi ona być co najmniej wielkości wyszczególnionych w przepisach i może się składać albo z całej albo ze zredukowanej próbki ogólnej

• Próbka analityczna – jest próbką pobraną z laboratorium z próbki średniej, na której wykonywane jest jedno z badań opisanych w Przepisach

• Podpróbka – jest częścią próbki uzyskaną przez zredukowanie próbki przy zastosowaniu jednej z metod próbobrania.

Próbka pierwotna -> próbka ogólna -> próbka średnia -> próbka analityczna; i wstępna ocen a organoleptyczna:

• Barwa

• Połysk

• Zapach

• Orientacyjna wilgotność

Celom wstępnej kontroli jest ogólna ocena badanego materiału siewnego, szczególnie stwierdzenie, czy nasiona nie wykazują odchyleń od normy.

Nasiona niektórych gatunków charakteryzują się swoistym zapachem np. marchwi, anyżu, kopru, kminku i innych. Brak tego specyficznego zapachu świadczy o długim przechowywaniu nasion.

Pewne zapachy świadczące o wadach masy nasiennej:

• Zapach spichrzowy – zachodzi rozkład pyłu mącznego lub nasion silnie uszkodzonych

• Zapach stęchły – zachodzi proces fermentacji

• Zapach dymu – nasiona nieprawidłowo suszone

• Zapach czosnku – nasiona zanieczyszczone cebulkami dzikiego czosnku

• Zapach miodowy – obecność rozkruszka mącznego

• Zapach pleśni – rozwój grzybów nasiennych

• Zapach śledziowy – porażenie śniecią cuchnącą