1912r.- związek zawiera azot- witamina- Vita oznacza życie, a amina to substancja białkowa

Polski biochemik Fung w 1912roku po raz pierwszy nazwał substancję z łusek ryżu witaminę (substancja zapobiegała chorobie Beri- beri ) to jest dzisiejsza witamina B₁.

Dwa czynniki A (rozpuszczalny w tłuszczach) i B (rozpuszczalny w wodzie).

Rozpuszczalne w tłuszczach są witaminy A, D, E, K; rozpuszczalne w wodzie witaminy z grupy B i witamina C.

Skład chemiczny witamin

Witaminy są to związki organiczne konieczne do utrzymania wszystkich funkcji życiowych: wzrost_, zdrowie, rozród, rozwój itp.

Witaminy nie dostarczają energii, nie są składnikiem budulcowym, uczynniają enzymy, wchodzą w skład koenzymów.

Niedobór witamin powoduje awitaminozę, może dojść do zahamowania rozwoju organizmu i procesów życiowych.

Organizm zwierzęcy nie może syntetyzować witamin.

Prowitaminy—związki nieczynne, które dopiero po spożyciu paszy uczynniają się w organizmie.

Wytwarzanie witamin:

-sposób chemiczny

-sposób mikrobiologiczny

Witaminy K, C, B podajemy w mg (miligramach), witaminy B₁₂ w mikrogramach

Witaminy:

-A- retinol- witamina wzrostowa, odpornościowa, występuje w mleku i wątrobie rzadko w paszach, barwnik β- karoten jest prowitaminą witaminy A (z niego powstaje witamina A)

Krowa w okresie letnim spożywając pasze zielone zapewnia sobie odpowiednią ilość witaminy A.

Witamina A wpływa na wzrost, płodność, podniesienie odporności, wytwory skóry

Niedobór powoduje problemy z płodnością, mała odporność, choroby skóry, problemy ze wzrostem.

Prowitamina A to β- karoten- barwnik roślin zielonych

β- karoten nie może być magazynowany w organizmie tak jak witamina A więc musi być dostarczany na bieżąco.

Podajemy dla tego pasze uzupełniające z β- karotenem

-D- D₃- przeciw krzywiczna, naturalnie występuje w niektórych paszach np. mlek pełne, występuje w wątrobie i śledzionie oraz sianie wysuszonym na słońcu.

Wzbogacamy dawki pokarmowe o tą witaminę, ponieważ jest jej za mało w paszach.

Znaczenie: reguluje gospodarkę wapniową i fosforową w jelitach

-E- tokoferol- witamina płodnościowa, służy do sterowania przemianą mięśniową, glikogenową, przygotowanie ciąży, zapobiega zwyrodnieniom wątroby, regulacje gruczołów płciowych, działanie antyoksydacyjne (zabezpiecza związki przed utlenianiem)

Niedobór: uszkodzenie mięśnia sercowego, wątroby, zmiany w odkładaniu tłuszczy, zaburzenia układu rozrodczego.

-K- witamina przeciw krwotoczna, meranion, K₃ – wpływa na syntezę białka, krzepnięcie krwi.

Niedobór: pękanie naczynek, krwawienia, które trudno zatamować

-B₁-tiamina- przeciw chorobie Beri- Beri

Znaczenie: wpływ na regulacje przemian węglowodanów, witamina musi być dostarczona z pożywieniem

-B₂- ryboflawina- występuje w paszach pochodzenia zwierzęcego w dużej ilości mleko chude, pełne, w proszku, drożdże piwne.

Znaczenie: wchodzi w skład koenzymów, który reguluje przemiany białkowe, tłuszczowe.

Niedobór: biegunki, gorsze wykorzystanie paszy.

-B₆- pirydoksyna- tylko dorosłe przeżuwacze mogą same zapewnić sobie tą witaminę

-B₁₂- cyjanokobalamina- występuje tylko w paszach pochodzenia zwierzęcego np. mączki rybne, mleko chude, procesy krwiotwórcze, przemiany materii

Niedobór: zaburzenia wzrostu, anemia, zapalenie skóry

Kobalt jest potrzebny- jeśli jest go dużo w paszy wówczas mikroflora przeżuwaczy dorosłych może go sobie syntetyzować.

-H- biotyna- część składowa koenzymu biorącego udział w procesach karboksylacji, synteza kwasów tłuszczowych

Niedobór: zahamowanie wzrostu, zaburzenia płodności, zapalenie skóry, młode zwierzęta potrzebują jej najbardziej.

-B₉- kwas foliowy- występuje we wszystkich paszach, drożdże śruty poekstrakcyjne, mączki rybne.

Znaczenie: witamina przeciw anemiczna, przemiana kwasów nukleinowych, wpływ na procesy krwiotwórcze, odporność organizmu

Niedobór: zaburzenia procesów rozrodczych u świń, największe wymagania mają organizmy młode, u dorosłych przeżuwaczy mikrobiologiczna synteza tej witaminy, u świń i drobiu mogą występować pewne niedobory przy nieodpowiednim żywieniu.

-PP- kwas nikotynowy, B₃- otręby, zielonki, pasze białkowe, występuje we wszystkich paszach roślinnych, wchodzi w skład koenzymu NAD.

Niedobór: zmiany na skórze, zahamowanie wzrostu

-B₅- kwas pantotenowy- drożdże, śruty roślin oleistych

Znaczenie: przemiany białkowe, węglowodanowe, tłuszczowe, wchodzi w skład koenzymu A, jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania skóry i błon śluzowych.

Niedobór: spadek odporności na sytuację stresową, zaburzenia wzrostu

Świnie, drób ok. 20mg tej witaminy.

-B₄- holina- pasze białkowe, bogate w tą witaminę są drożdże, śruty roślin oleistych przyswajalność 60-70% w śrutach poekstrakcyjnych, służy do budowy fosfolipidów (np. lecytyna), niezbędne przy przemianach i transporcie tłuszczów

Niedobór: syndrom tłustej wątroby.

-C- kwas askorbinowy, witamina przeciw szkorbutowi- ziemniaki, buraki, mleko, rośliny zielone. Bierze udział w procesach krzepnięcia krwi

Niedobór: zaburzenia wzrostu, płodności, zwiększenie podatności na infekcję.

Średnie wartości witamin w 1kg wybranych pasz

Witamina B₁₂ nie występuje w paszach roślinnych, β- karoten nie występuje w paszach zwierzęcych, witaminy K jest mało w paszach