…………………… ………………………………..

1. Zagadnienia wstępne

   1. Organizacja pracy działu rachunkowości, odpowiedzialności księgowego

   2. Normy prawne organizacji rachunkowości

   3. Organizacja sporządzania, obiegu i kontroli dowodów księgowych

   4. Inwentaryzacja i jej organizacja

   5. Organizacja prac kontroli analitycznych

   6. Organizacja sprawozdawczości finansowej

2. Literatura

   1. Ustawa o rachunkowości

   2. „Organizacja rachunkowości” Kisiulik

1. Główne zadania rachunkowości

• Opracowywanie i dostarczanie odbiorcom rzetelnych i wiarygodnych informacji ekonomicznych odzwierciedlających sytuacje majątkową i finansową jednostki gospodarczej oraz jej wyniku finansowego

1. Organizacja rachunkowości- zespół sposobów umożliwiających uporządkowane powiązanie różnych czynników i urządzeń niezgodnych do realizacji procesu informacyjnego w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rachunkowości w jednostce gospodarczej z uwzględnieniem jej specyficznych cech, możliwości technicznych i kadrowych oraz jej racjonalnym zaangażowaniu środków i nakładów pracy

Obszary organizacji rachunkowości:

1. Organizacja procesu informacyjnego:

   • Ewidencja księgowa

   • Dokumentacja ksiąg

   • Inwentaryzacja

   • Sprawozdawczość

2. Organizacja działu rachunkowości

• Lokalizacja działu rachunkowości

• Wewnętrzna struktura działu rachunkowości

• Podział pracy

• Wyposażenie techniczne

• Dobór, przygotowanie personelu

1. Zasada racjonalnego podziału pracy

• Wkomponowanie działu rachunkowości w schemat organizacyjny przedsiębiorstwa

• Opracowanie struktury działu rachunkowości ( scentralizowana lub zdecentralizowana)

Centralizacja: Całość prac ewidencyjnych i obliczeniowych jest skoncentrowana w dziale rachunkowości. Zaletą: możliwość racjonalnego podziału pracy pomiędzy poszczególne stanowiska, wykorzystywane specjalizacji pracowników, kontrola czasu ich pracy- optymalizacja kosztów prowadzenia rachunkowości

Decentralizacja: Bezpośredni kontakt pracowników za zdarzeniami, uczestnictwo w tworzeniu dokumentów źródłowych, szybkość ujmowania zdarzeń gospodarczych w ewidencji

NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJE MODEL MIESZANY – efektywny podział pracy między komórki działu

1. Miejsce prowadzania ewidencji analitycznej

• Każda komórka działu rachunkowości prowadzi zarówno ewidencję analityczną jak i syntetyczną

• Komórki rachunkowości – księgowość aktywów trwałych, materiałów, płac, kosztów- prowadzą wyłącznie ewidencję analityczną a komórka księgowości głównej prowadzi ewidencje syntetyczną

• Równomierne rozłożenie czynności

1. Odpowiedzialność za prowadzenie rachunkowości

• Zgodnie z ustawą o rachunkowości za prowadzenie rachunkowości w firmie odpowiada jej kierownik – osoba lub organ wieloosobowy uprawniony na podstawie przepisów do zarządzania jednostką gospodarczą (np. zarząd w przedsiębiorstwie, syndyk lub likwidator)

• Główny księgowy może zgodnie z umową o pracę przejąć obowiązki zaliczane z prowadzeniem rachunkowości. Według KODEKSU PRACY ponosi on materialną odpowiedzialność za szkody w granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę wskutek niewykorzystania lub nienależytego wykonania obowiązków ze swojej strony

1. Zadania głównego księgowego

• Prowadzenie całokształtu zagadnień rachunkowości, podatków, wynagrodzeń, ubezpieczeń

• Przygotowanie do zatwierdzenia dokumentacji zasada rachunkowości

• Opracowanie i przedstawienie do zatwierdzenia rocznego planu amortyzacji, planu inwentaryzacji, instrukcji obiegu dokumentów, regulamin wynagrodzeń

• Nadzór nad dokumentami księgowymi

• Nadzór przebiegu inwentaryzacji (odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki )

• Kontrola płynności finansowej

• Nadzór nad dokumentacją księgowa, podatkową, i ubezpieczeniową

• Dbałość o terminową zapłatę zobowiązań, w tym wynagrodzeń

• Monitorowanie kosztów i wyników

• Sporządzenie operatywnych sprawozdań na potrzeby zarządzania firmą

• Wycena aktywów i pasów oraz ustalenie wyniku finansowego

• Sporządzanie obligatoryjnych sprawozdań (w tym rocznego, do 3 miesięcy od dnia bilansowego)

1. Zakres uprawnień głównego księgowego

• Podpisywanie dokumentów powodujących skutki finansowe lub podatkowe

• Odbiór faktur VAT

• Dekretacja dowodów księgowych

• Podpisywanie sprawozdań finansowych, dekretacji podatkowych i ubezpieczeniowych

• Organizacja i sprawdzanie kontroli wieczystej

Prowadzenie ksiąg poza siedzibą jednostki.

• W prowadzeniu ksiąg na zewnątrz, kierownik jest zobowiązany powiadomić właściwy urząd skarbowy, o miejscu prowadzenia ksiąg rachunkowych w terminie 15 dni od dnia wydania ksiąg poza siedzibę firmy

• Zapewnić w siedzibie jednostki dostępność do ksiąg rachunkowych

Art. 76B UoR (certyfikat księgowy)

Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 8. kwietnia 2003 w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych

………………………

Temat: Normy organizacji rachunkowości

Dokumentacja zasad (polityki) rachunkowości - każda jednostka gospodarcza ma obowiązek posiadania aktualnej dokumentacji zasad rachunkowości. Dokumentację ustala i wprowadza do stosowania kierownik jednostki (język polski, forma pisemna, okres wieloletni). Skutki zmian zasad rachunkowości zawartych w dokumentacji należy ująć w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego. Wynika to z zasady ciągłości. Dokumentację, która straciła ważność należy przechowywać przez co najmniej 5 lat od upływu ważności.

Na dokumentację zasad rachunkowości składają się przyjęte przez jednostkę rozwiązania, a w szczególności dotyczące:

1. określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych

2. metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego w zakresie, w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru

3. sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych (zakładowy plan kont, wykaz ksiąg rachunkowych, opis systemu przetwarzania danych)

Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych

1. zakładowy plan kont - zawiera oprócz wykazu kont księgi głównej i sposobu ich funkcjonowania, także zasady klasyfikacji zdarzeń gospodarczych

2. wykaz ksiąg rachunkowych - (Co zaliczamy do ksiąg rachunkowych? Odp.: dziennik, księga główna, księgi pomocnicze, zestawienie obrotów i sald, inwentarz)

3. Opis systemu przetwarzania danych

Zakładowy plan kont uwzględnia:

- obowiązki wg prawa bilansowego

- potrzeby informacyjne otoczenia

- potrzeby informacyjne zarządzania jednostką

Zakładowy plan kont umożliwia sporządzenie:

- obligatoryjne sprawozdania finansowe wg prawa bilansowego

- sprawozdania obowiązujące wg przepisów GUS

- inne sprawozdania, deklaracje podatkowe, raporty i rozliczenia finansowe

W tzw., wzorcowym planie kont dla podmiotów gospodarczych, które prowadzą działalność gospodarczą, polegającą na produkcji wyrobów, świadczeniu usług oraz sprzedaży towarów, znajduje się 9 zespołów numerowanych cyframi arabskimi od 0 do 8. Konta syntetyczne ujęte są symbolami trzycyfrowymi, pierwsza cyfra danego konta pochodzi od numeru zespołu do którego należy to konto.

Wykaz ksiąg rachunkowych:

DZIENNIK - przeznaczony jest do chronologicznego ujmowania zdarzeń gospodarczych, które wystąpiły w okresie sprawozdawczym, na podstawie dowodu księgowego. Zapisy w dzienniku sumowane są w sposób ciągły z podziałem na okresy sprawozdawcze (miesiące). W jednostkach prowadzi się zwykle dzienniki częściowe dla poszczególnych rodzajów zdarzeń.

KSIĘGA GŁÓWNA - tworzą ją konta syntetyczne ujęte w zakładowym planie kont. Na kontach prowadzi się ewidencję w porządku systematycznym zgodnie z zasadą podwójnego zapisu. W księdze ujmowane są operacje, które wcześniej lub jednocześnie ujmowane są w dzienniku.

• Co jest w dzienniku, musi być na kontach.

KSIĘGI POMOCNICZE - składają się z kont analitycznych prowadzonych w celu rozwinięcia i uzupełnienia zapisów w księdze głównej (np. środki trwałe, WNiP, odpisy umorzeniowe, rozrachunki, koszty, operacje sprzedaży, inne składniki aktywów); najwygodniej kiedy każdy odbiorca i każdy dostawca ma własne konto ZESTAWIENIE OBROTÓW I SALD SYNTETYCZNYCH - sporządza się nie rzadziej niż na koniec każdego miesiąca na podstawie zapisów w księdze głównej. W zestawieniu zamieszcza się:

- nazwy kont i ich symbole

- salda początkowe kont na dzień otwarcia ksiąg

- obroty za okres sprawozdawczy oraz narastająco od początku roku, przy czym muszą być

zgodnie z bieżącymi i narastającymi obrotami w dzienniku

- salda na koniec okresu sprawozdawczego

- łączne sumy sald początkowych obrotów i sald końcowych

INWENTARZ - wykaz aktywów i pasywów, zgodnych z wynikami inwentaryzacji. Inwentarz jest odpowiednikiem bilansu otwarcia. Inwentarz prowadzony jest tylko wtedy kiedy przedsiębiorstwo przechodzi z ksiąg przychodów i rozchodów na pełną księgowość.

Etapy prowadzenia ksiąg rachunkowych:

1. Otwarcie ksiąg rachunkowych (na dzień rozpoczęcia działalności, nowego roku obrotowego, zmiany formy prawnej)

2. Bieżąca ewidencja (trwałe bieżące chronologiczne zapisy w języku polskim i walucie polskiej zgodnie z zakładowym planem kont na podstawie dowodów księgowych)

3. Zamknięcie ksiąg rachunkowych (m. in ostatni dzień roku obrotowego, dzień zakończenia działalności, dzień poprzedzający zmianę formy prawnej) (teoretycznie do momentu sprawozdania finansowego – e miesiące, ale zestawienie obrotów i sald w 85 dni od zamknięcie roku obrotowego, data zatwierdzenia sprawozdania finansowego jest deadline ! potem nie ma żadnych poprawek)

Cechy prawidłowych ewidencji ksiąg rachunkowych:

Cecha	Warunki wystąpienia określonej cechy
Rzetelność	Zgodność ze stanem rzeczywistym
Sprawdzalność	Udokumentowanie zapasów (powiązane z dowodami księgowymi). Powiązanie zapasów w dzienniku i na kontach księgi głównej. Zachowanie porządku systematycznego i chronologicznego. Możliwość dostępu do zbiorów danych w dowolnym czasie, za dowolny okres.
Bieżące prowadzenie	Możliwość terminowego sporządzenia obowiązujących sprawozdań, deklaracji podatkowych i rozliczeń finansowych. Sporządzenie zestawień obrotów i sald za poszczególne okresy sprawozdawcze nie rzadziej niż na koniec miesiąca , a za rok obrotowy do 85 dnia po dniu bilansowym. Ujęcie w dniu dokonania operacji wpłat i wypłat gotówkowych, czekami, wekslami a także obrotów detalicznych i w gastronomii.
Kompletność	Ujęcie wszystkich operacji dotyczących danego okresu sprawozdawczego. Ujęcie wszystkich dowodów księgowych z danego okresu sprawozdawczego
Bezbłędność	Ujęcie wszystkich dowodów podlegających księgowaniu w określeniach i na wyznaczonych kontach. Zapewnienie ciągłości zapisów

Temat: Organizacja dokumentacji księgowej.

Zasada udokumentowania – zapis w księgach rachunkowych może być dokonany wyłącznie na podstawie dowodów księgowych.

Dokumenty księgowe muszą spełnić wymagania związane z treścią i poprawnością sporządzania.

Wymagania dotyczące treści dokumentu:

1. treść dokumentu musi być zgodna z rzeczywistością, kompletna i zrozumiała bez błędów księgowych

2. dokument powinien być sporządzony w jęz. polskim (wyjątek – kontrahenci zagraniczni)

3. kwoty w dokumencie powinny być podane w złotych polskich (wyjątek – kontrahenci zagraniczni)

4. symbol (nr identyfikacyjny) dokumentu (Fa, VAT, Pz, Rw itd.)

5. nazwy i adresy uczestniczące w operacji (NIP, REGON, Pesel)

6. data wystawienia dowodu

7. data dokonania operacji

8. przedmiot operacji

9. wartościowe rozmiary operacji (ilość, cena)

10. podpis wystawcy dowodu (wyjątek – faktura VAT)

11. dekret – zapis kwalifikujący dowód jako podstawę księgowania na kontach

Wymagania dotyczące poprawności sporządzania dokumentu:

1. nakaz wystawienia dowodu czytelnie i trwale

2. możliwość stwierdzenia źródła pochodzenia

3. nakaz zachowania zasad dokonywania poprawek:

• dowody wewnętrzne – poprzez skreślenie

• dowody gotówkowe i czeki – unieważnienie

• zakaz nanoszenia poprawek obejmuje dowody obce i własne wysłane na zewnątrz

Kontrola dowodu:

• merytoryczna – czy operacja miała miejsce tak, jak na dowodzie?

• formalna – czy jest wszystko?

• rachunkowości

• celowości

• efektywności (czy dany dokument był przydatny, zaplanowany)

Dekretacja:

1. Etap wstępny

• segregacja dokumentów w komórce księgowości

• kontrola prawidłowości dokumentów

1. Właściwa dekretacja – dyspozycja zawierająca:

• konta i strony kont

• data księgowania dowodu

• kwota operacji gospodarczej

• sposób ujęcia w ewidencji analitycznej

• data dekretacji

• podpis osoby uprawnionej

1. Archiwizacja

1. bieżąca – do momentu zamknięcia ksiąg rachunkowych i zatwierdzenia sprawozdania finansowego

2. stała – po zamknięciu roku obrotowego:

• dokumenty kategorii A – przekazywanie do archiwów państwowych (roczne sprawozdania)

• dokumenty kategorii B – przechowywany przez wymagany przepisami okres

Okresy przechowywania zbiorów w rachunkowości:

Nazwa zbioru	Okres przechowywania
Zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe	Trwale
Księgi rachunkowe	5 lat
Karty wynagrodzeń pracowników (ich odpowiedniki)	Okres wynikający z przepisów emerytalnych, rentowych i podatkowych, lecz nie krócej niż 5 lat
Dowody księgowe odzwierciedlające wpływy ze sprzedaży detalicznej	Do dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za dany rok obrotowy, ale nie krócej niż do momentu rozliczenia osób odpowiedzialnych za powierzone im składniki aktywów

Klasyfikacja dokumentu

Podział dokumentów według obowiązku rejestrowania:

• podlegające księgowaniu

• niepodlegające księgowaniu

Podział dokumentów według zawartości informacyjnej:

• dyspozycyjne

• potwierdzające

Podział dokumentów według jednostek wystawiających:

• własne (mogą być wewnętrzne i zewnętrzne)

• obce (mogą być zewnętrzne)

Podział dokumentów według przeznaczenia i pochodzenia:

• zewnętrzne

• wewnętrzne

Dokumenty związane z podatkiem VAT:

• faktura VAT

• faktura korygująca

• nota korygująca

• duplikat faktury (musi być i oryginał i kopia duplikatu)

• faktura VAT „KOMIS”

• faktura VAT „Rz”

• faktura wystawiona przez komorników

• faktura sprzedaży paliw samochodowych

• faktura wewnętrzna

• wydruki kas fiskalnych

• zbiorcze dowody kasowe

• rejestry zakupu i rejestry sprzedaży

• zbiorcze dowody kasowe

• rejestry zakupu i rejestry sprzedaży

• dokument celny SAD (ang. Single Administrative Document)

Podział dokumentów według podstawy wystawienia:

• źródłowe

• wtórne: zbiorcze, korygujące, zastępcze, rozliczeniowe

Podział dokumentów według rodzajów operacji gospodarczych:

• dotyczące środków trwałych i środków trwałych w budowie

• dotyczące gospodarki magazynowe

• płacowe

• dotyczące papierów wartościowych

• dotyczące inwentaryzacji -> to będzie na następnym wykładzie !

• dotyczące działalności pomocniczej

Podział dokumentów objętych szczególną ochroną:

• drugi ścisłego zarachowania

• drugi ścisłej kontroli

1. Pobranie druków za pokwitowaniem

2. Zwrot za pokwitowaniem druków uszkodzonych lub niewykorzystanych

3. Wykorzystanie podlega kontroli

Temat: Organizacja obiegu dowodów księgowych

Monity – błędy, braki dowodów

Optymalizacja obiegu dokumentów:

1. Eliminacja dokumentów zbędnych lub dublujących się

2. Ustalenie niezbędnej liczby kopii dokumentu

3. Minimum druków ścisłego zarachowania

4. Odpowiedni system symboli i kodów

5. Określenie kompetencji poszczególnych jednostek w zakresie obiegu dokumentów

6. Skrócenie drogi i czasu obiegu dokumentów

7. Kontrola terminowości przepływu dokumentów

8. Sporządzenie Instrukcji Obiegu Dokumentów

……………………………….

Temat: Inwentaryzacja i jej organizacja

Rozdział 3 UoR

1. Inwentaryzacja – ogół czynności zmierzających do ustalenia rzeczywistego stanu aktywów i pasywów jednostki gospodarczej na określony moment

2. Cel inwentaryzacji – stworzenie podstaw do oceny zgodności stanów aktywów i pasywów wykorzystywanych w księgach rachunkowych ze stanami rzeczywistymi ustalonymi w trakcie inwentaryzacji

3. Inwentaryzacja umożliwia także:

• Ocenę sposobu przechowywania składników majątku i ich zabezpieczenie przed kradzieżą

• Ocena poprawności stwierdzonych stanów z punktu widzenia ich gospodarczej przydatności i zasady racjonalnego gospodarowania

• Wyjaśnienie przyczyn zbieżności pomiędzy stanami ewidencyjnymi a stanami rzeczywistymi

• Ustalenie i rozliczenie osób odpowiedzialnych za stwierdzenie niedociągnięcia

1. Etapy inwentaryzacji

1. Ustalenie rzeczywistego stanu składników aktywów i pasywów za pomocą odpowiednich metod inwentaryzacji

2. Udokumentowanie inwentaryzacji i jej wyników oraz ich wycen, jeśli mają wymiar ilościowy

3. Porównanie wyników inwentaryzacji z zapisami ksiąg rachunkowych

4. Ustalenie różnic między stanem rzeczywistym a stanem w księgach

5. Wyjaśnienie różnic z podaniem przyczyn

6. Rozliczenie różnic w księgach

1. Odpowiedzialność za prowadzenie inwentaryzacji

Zgodnie z art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości za właściwe i terminowe przeprowadzenie inwentaryzacji odpowiada kierownik jednostki gospodarczej

1. Terminy inwentaryzacji

• Na koniec każdego roku obrotowego, który ustala jego ostatni dzień roboczy

• Na dzień zakończenia działalności gospodarczej przed jednostkę

• Na dzień poprzedzający postawienie jednostki w stan likwidacji bądź upadłości

1. Ponadto inwentaryzacja powinna być przeprowadzana w przypadku

• Zmiany osoby materialnie odpowiedzialnej lub na jej żądanie

• Zdarzeń losowych, które mogłyby przyczynić się do zmiany stanu majątku (pożar, powódź)

• Żądania takich organów jak: urząd skarbowy, urząd kontroli skarbowej, prokuratura sąd, policja

Częstotliwość i terminy przeprowadzenia inwentaryzacji

Ostatni dzień roku obrotowego:

• Akty pieniężne

• Papiery wartościowe

• Produkty w produkcji

• Materiały i towary wpisywane w dniu zakupu – podstawa korekty kosztów do rzeczywistego pomiaru zużycia towaru

• Produkty gotowe zaliczone w momencie wytworzenia do kosztu wytworzenia sprzedanych produktów

Nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego i nie później niż do 15 dnia następnego roku

• Składniki aktywów i pasywów bez składników wymienionych w grupie I. – podlega korekcie o przychody i rozchody

Raz w ciągu dwóch lat

• Materiały

• Towary

• Produkty gotowe

• Półprodukty

Raz w ciągu 4 lat

• Środki trwałe

• Maszyny i urządzenia należące do środków trwałych w budowie

1. Uwarunkowania organizacyjne rachunkowości

• Rozmiary i rodzaj prowadzonej działalności od których zależy liczba składników majątkowych i jego struktura, liczba kontrahentów, wielkość zatrudnienia

• Specyficzne cechy procesu produkcyjnego

• Stosowanie zabezpieczeń majątku

• Dotychczasowe rozwiązania w zakresie inwentaryzacji

1. Instrukcja inwentaryzacji- część ogólna

• Zadania inwentaryzacji i podstawy prawne

• Osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie inwentaryzacji i jej przeprowadzenie

• Plan sytuacyjny jednostki z wydzielonymi planami spisowymi

• Rodzaj inwentaryzacji (i. okresowa, i. ciągła)

• Struktura oraz zakres obowiązków i uprawnień komisji inwentaryzacyjnej

1. Skład komisji inwentaryzacyjnej

• Przewodniczący

• Członkowie podzieleni na zespołu, grupy wpisowe

• Kontrolerzy inwentaryzacyjni

• Rzeczoznawcy

• Pracownicy wykonujący czynności pomocnicze

1. Inwentaryzacja – część szczegółowa

• Częstotliwość i terminy inwentaryzacji określonych składników majatku

• Sposób inwentaryzacji poszczególnych skł. majątku

• Stosowana metoda pomiaru

• Zasada wyceny

• Zasady ujęcia różnic inwentaryzacyjnych w księgach

• Rodzaje dokumentów inwentaryzacyjnych sposób sporządzenia, obiegu i przechowywania

1. Dokumenty inwentaryzacyjne

• Arkusze oraz karty spisu z natury zaliczane do ścisłego zarachowania

• Zbiorcze arkusze spisów z natury

• Arkusze dotyczące szczególnych przypadków

• Zestawienie różnic inwentaryzacyjnych

• Protokoły wyjaśnień przyczyn różnic

• Załączniki z obliczeniami szacunkowymi np. ubytki naturalne

• Arkusze kompensaty różnic inwentaryzacyjnych

• Potwierdzenia sald rachunków bankowych oraz rozrachunków

• Protokoły weryfikacji stanów aktywów i pasywów na podstawie uzgodnień z ewidencji księgowej

1. Sposoby przeprowadzenia inwentaryzacji

1. Spis z natury

• Środki trwałe z wyłaczeniem gruntów i środków do których dostęp jest utrudniony

• Maszyny i rządzenia należace do środków trwałych w budowie

• Rzeczowe składniki aktywów obrotowych

• Aktywa pieniężne bez środków zgromadzonych na rachunku bankowym

• Akcje, obligacje, bony i inne papiery wartościowe

Przykłady dokumentów:

• Wykaz pól spisowych

• Oświadczenie osoby materialnie odpowiedzialnej

• Konta spisu z natury

• Arkusz spisu z natury

• Informacja o przebiegu spisu z natury

• Rozliczenie z pobranych arkuszy spisowych

1. Potwierdzenie prawidłowości sald

• Aktywa finansowe na rachunku bankowym lub przechowywane przez inne jednostki

• Należności w tym udzielone pożyczki

• Własne składniki aktywów …………………….. kontrahenta (np. materiały przekazane do przerobu, dzierżawa, przekazanie do użytkowania)

Dokument: uzgodnienie sald

1. Porównanie danych księgowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacja sald

• środki trwałe o utrudnionym dostępie

• grunty

• należności sporne i wątpliwe

• rozrachunki wobec osób nie prowadzących ksiąg rachunkowych w tym rozrachunki z pracownikami

• rozrachunki z tytułu publiczno-prawnych

• pozostałych składników aktywów i pasywów

Dokument: protokół z weryfikacji sald

……………………………….

Temat: Organizacja sprawozdawczości finansowej

1. Jednostki sporządzają sprawozdanie finansowe na dzień bilansowy, którym może być

• Dzień kończący dzień obrotowy

• Dzień zakończenia dzielności w związku ze sprzedażą jednostki zakończenia likwidacji lub postępowania upadłościowego

• Dzień poprzedzający zmiany formy prawnej

• Dzień poprzedzający postanowienie jednostki w stan likwidacji lub upadłości

• Dzień poprzedzający dzień podziału lub łączenia jednostek , jeśli w wyniku połączenia powstaje nowa jednostka, a ponadto w jednostce podejmowanej przez inna jednostkę – dzien przejęcia

W UoR- na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych

1. Wzory rodzajów sprawozdań finansowych zawierają 3 załączniki dotyczące takich podmiotów jak:

1. Jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeniowe

2. Banki

3. Zakłady ubezpieczeniowe

1. Podstawowe elementy sprawozdania fi nanosowego

1. Bilans

2. Rachunek zysków i strat

3. Informacja dodatkowa

4. Zestawienie zmian w kapitale (funduszu własnym)

5. Rachunek przepływów pieniężnych

Dwa ostatnie elementy sporządzają tylko podmioty podlegające obowiązkowi badania sprawozdań finansowych

1. Uproszczony bilans może sporządzić

Podmioty prowadzące działalność na mniejszą skalę, spełniające dwa z trzech warunków, a mianowicie w roku obrotowym objętym sprawozdaniem:

• Średnie roczne zatrudnienie mniejsze niż 50 osób

• Suma aktywów na koniec roku nie przekracza 2 mln euro

• Przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych niższe niż równowartość 4 mln EURO

1. Metody sporządzani a bilansu

1. Brutto- oddzielna np. odpisy aktualizujące, umorzenia

2. Netto- obowiązuje w POKA

3. Mieszane

1. Sposoby analizy bilansu:

• Pozioma

• Pionowa

• Analiza dynami

1. Rachunek zysków i strat w Polsce sporządzany jest metodą mieszaną

Różnica między porównawczym a kalkulacyjnym rachunkiem zysków i strat dotyczy sposobu ujęcia kosztu wytworzenia sprzedanych produktów

Per saldo: (łącznie, kompensując) prezentujemy saldo ze zbycia finansowych aktywów trwałych, niefinansowych aktywów trwałych oraz różnice kursowe

1. Struktura zestawienia zmian w kapitale własnym

(wzór z ustawy o rachunkowości)

1. Rachunek przepływów pieniężnych

Obrazuje wpływy i rozchody środków pieniężnych

Umożliwia określenie zmian sytuacji finansowej wywołanych przepływem strumienie pieniężnych

MUSI!! Zakończyć się tą samą kwotą co środki pieniężne w bilansie

Pokazuje przepływy z działalności operacyjnej , inwestycyjnej, finansowej

Istnieją dwie metody sporządzenia:

• Bezpośredni

• Pośredni

1. Informacja dodatkowa

• Wprowadzenie do sprawozdania finansowego zawiera informację o :

• Jednostce gospodarczej

• Okresie sprawozdawczym

• Zdolności firmy do kontynuacji działalności

• Przyjętych zasad rachunkowości

• Dodatkowe informacje objaśnienia

1. Sprawozdanie z działalności sporządzają:

• Spółki zoo

• Spółki akcyjne

• Towarzystwa ubezpieczeń

• Spółdzielnie

• Przedsiębiorstwa państwowe

• Inne jednostki zobligowane specjalnymi przepisami

Sporządzane jest przez zarząd a nie księgowa!!

Sprawozdanie z działalności dotyczy:

• Ważniejszych zdarzeń w roku obrotowym oraz po jego zakończeniu do dnia zatwierdzenia sprawozdania

• Spodziewanych inwestycji

• Ważniejszych osiągnięć w zakresie badania i rozwoju

• Obecnej i przyszłej sytuacji finansowej firmy

1. Wymagania formalne sporządzania sprawozdań finansowych

• Sporządzana w języku polskim, walucie polskiej

• Każdy element sprawozdania ma swoją nazwę

• W nagłówku powinna być podana nazwa jednostki oraz data i okres za który jest sporządzany

• Dane mogą być wyrażone w tysiącach złotych

• Podaje się również dane za poprzedni rok obrotowy

• Termin sporządzenia sprawozdania – najpóźniej 3 miesiące od sprawozdania finansowego

• Termin zatwierdzenia nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego

• Odpowiedzialność za sporządzenie sprawozdania finansowego ponosi kierownik jednostki co musi być potwierdzone jego podpisem na sprawozdaniu

1. Organizacja prac sprawozdawczych

   1. Etap przygotowawczy

• Inwentaryzacja

• Zapewnienie kompletności zapisów i analiza sald

• Wycena na dzień bilansowy

• Księgowanie na koniec roku

• Zamykanie kont przychodów i rozchodów ich osiągnięcia, co zależy od przyjętego przez jednostkę wariantu sporządzenia rozrachunku zysków i strat

Etap przygotowawczy kończy sporządzenie zestawienia obrotów i sald księgi głównej (nie później niż 85 dni po dniu bilansowym)

1. Etap właściwych czynności sprawozdawczych

• Jeżeli w tym etapie uzyska się informację o zdarzeniach, które wystąpiły po dniu bilansowym ale nie wpływają na stan wykazany na ten dzień, to ich skutek zamieszcza się w informacji dodatkowej

• W przypadku ujawnienia istotnych błędów z lat poprzednich należy dokonać ich korekty w pozycji (zysk/strata z lat ubiegłych)

  1. Etap kończący zakończenie roku

• Badanie sprawozdania finansowego

• Zatwierdzenie sprawozdania przez uprawniony organ

• Złożenie sprawozdania we właściwych organach

1. Badanie sprawozdania finansowego

Obowiązek badania dotyczy jednostek spełniających następujące warunki:

• Średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wynosiło co najmniej 50 osób

• Suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła co najmniej 2,5 mln Euro

• Przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych co najmniej 5 mln Euro

1. Biegły rewident wydaje opinie:

• Bez zastrzeżeń

• Z zastrzeżeniami

Negatywny

Raport:

• Charakterystyka jednostki

• Ocena prawidłowości systemu rachunkowości i kontroli wewnętrznej

• Charakterystyka poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego

• Ocena sytuacji majątkowej i finansowej przedsiębiorstwa

• Fakty stanowiące naruszenie prawa, statutu, lub umowy spółki

Opinia i raport powinny być dołączone do sprawozdania finansowego

1. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego następuje w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego przez organ uprawniony na mocy prawa oraz statutu lub umowy

Organy zatwierdzające sprawozdania finansowe

• Spółka akcyjna- walne zgromadzenie akcjonariuszy

• Spółka zoo- zgromadzenie wspólników

• Przedsiębiorstwa państwowe- rada pracownicza

• Spółdzielnie- walne zgromadzenie członków- przedstawiciele członków spółdzielni

• Spółki osobowe + przedsiębiorstwa prywatne - właściciel

1. Złożenie w Krajowym Rejestrze Sądowym

• Następuje w ciągu 15 dni roboczych od daty zatwierdzenia sprawozdania

• Gdyby sprawozdanie nie zostało zatwierdzone w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego- należy je złożyć w KRS e ciągu 15 dni po upływie tego terminu

1. Ogłoszenie w Dzienniku Urzędowym RP – Monitor Polski B

Likwidacja obowiązku nie dotyczy spółek notowanych na giełdzie (mogą tylko na swojej stronie)

• Obowiązuje jednostki podlegające badaniu

• Złożenie do ogłoszenia powinno nastąpić w ciągu 15 dni od daty zatwierdzenia sprawozdania

• Załącza się opinie biegłego rewidenta oraz opis uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania oraz o podziale zysku lub sposobie pokrycia straty

1. Złożenie we właściwym urzędzie skarbowym

• Sprawozdanie wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta należy dołączyć do zeznania o ostatecznej wysokości dochodu w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia sprawozdania finansowego, nie później niż 9-cy od upływu roku podatkowego

• Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą załączają sprawozdanie finansowe w terminie do 30 kwietnia następnego roku