Para wodna:

Przychody: oddychanie, parowanie zwierząt, posadzki i ściółki paszy, powietrze z zewnątrz.

Rozchody: skraplanie, dyfuzja, wentylacja.

Normy wilgotnościowe:

Wilgotność względna 60-80%

Wilgotność bezwzględna 6-8g/m³

E - 2-4g/m³

Jedna sztuka duża wytwarza ok. 300-400g pary wodnej na godzinę. Na odparowanie 1g pary wodnej potrzeba 0,6kcal (0,583). Nadmierna wilgotność powoduje rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych, syndrom chorego budynku. Zbyt mała wilgotność powoduje wysuszanie błon śluzowych i mikrouszkodzenia. Wraz ze wzrostem temperatury rośnie zawilgocenie bezwzględne a maleje względne.

Promieniowanie:

Promieniowanie pozafiołkowe C (UVC) poniżej 280μm - działanie bakteriobójcze niszczy komórki zdrowe jak i chore. Wykorzystywane w lampach ultrafioletowych. Poprawia przemianę materii wpływa na prace tarczycy.

Promieniowanie pozafiołkowe B (UVB) - 280-315μm - frakcja przeciwkrzywiczna; promieniowanie UVB przekształca prowitaminie D₃ w jej aktywną formę. Promieniowanie pozafiołkowe B wykorzystywane jest do naświetlania paszy.

Promieniowanie pozafiołkowe A (UVA) - 315-400μm - działanie ogólne, wpływa na przemianie materii, na układ immunologiczny - wzrasta ilość składników limfatycznych krwi. Mioty wiosenne są silniejsze immunologicznie niż mioty zimowe.

Promieniowanie widzialne 400-780 μm - wpływ psychiczny - zwierzęta widzą otoczenie, jedzenie, obsłudze. Negatywnym zjawiskiem z punktu widzenia hodowlanego jest sezonalność rozrodu powodowana długością dnia.

Promieniowanie podczerwone A, B, C. - promieniowanie cieplne- konieczne i niezbędne, zależy od niego krążenie wody w przyrodzie. Frakcje tego promieniowanie wykorzystuje się do dogrzewania prosiąt i kurcząt. Promieniowanie podczerwone w dużych ilościach powoduje udary: udar słoneczny - silne promieniowanie powoduje rozszerzenia się naczyń krwionośnych, które uciskają centra nerwowe. Udar cieplny - naczynia krwionośne rozszerzają się i występuje nadmierne pocenie (powodujące odwodnienie i zagęszczenie krwi) naczynia krwionośne uciskają na centra nerwowe.

Amoniak:

NH₃ - toksyczny drażniący błony śluzowe.

Norma amoniaku 13-25ppm dla zwierząt elitarnych 11ppm.

Źródła amoniaku:

rozkładanie mocznika,

fermentacja beztlenowa bakterii.

Działanie: podrażnienie i obniżenie lokalnej odporności błon śluzowych, rozrzedzenie śliny, podrażnienia, stany zapalne dróg oddechowych, zgrubienie nabłonka, wylewy krwawe do tchawicy oskrzeli płuc, obniżenie poziomu hemoglobiny we krwi, obniżenie poziomu ciał odpornościowych, podrażnienie układu nerwowego, zmniejszenie przyrostów mc u młodych zwierząt, zażółcenie wełny u owiec, obniżenie mięsności u drobiu.

Czynniki sprzyjające wzrostowi stężenia NH_3­ - wentylacja podciśnieniowa.

Sposoby ograniczenia wydzielania amoniaku: dodatek do ściółki substancji chłonnych wodę: superfosfat, beonit, zeolit, węgiel brunatny, dodatek ekstraktu Yucca schidigera jako paszy, ściółki z torfu, dodatek antybiotyków do paszy.

H₂S - powstaje z rozpadu pochodnych aminokwasów siarkowych. Zapach zgniłych jaj ,drażni błony śluzowe, duże powinowactwo do układu nerwowego. Połączenie z krwią Sulfmethemoglobina. Siarkowodór jest wskaźnikiem sprawności działania kanalizacji.

Norma 5-10ppm

Bilans cieplny organizmu

H_met= +/-H_kond +/- H_konw +/- H_prom +/-H_par +/-H_zakum.

H_kond - wymiana ciepła przez kondukcje (przewodzenie),

H_konw - wymiana ciepła przez konwekcje (unoszenie),

H_prom - wymiana ciepła przez promieniowanie.

H_zakum.­- ciepło zakumulowane w organizmie.

H_par - wymiana ciepła przez parowanie.

1cal-4,184 J. zwierzęta zmiennocieplne - pojkilotermiczne. Zwierzęta stałocieplne - homojotermiczne.

Higiena inkubacji drobiu

Czynniki wpływające na przebieg inkubacji:

jakość i zdrowotność stada rodzicielskiego,

żywienie stada rodzicielskiego,

warunki środowiskowe kurnika,

warunki mikroklimatyczne magazynu,

czas przechowywania jaj,

technologia inkubacji.

Pierwsze 24 godziny embriogenezy w jajowodzie kury - mikroklimat kurnika:

NH₃ <15ppm - zamierania jajowodowe, magazynowe;

temp 18-20^oC - zamarcia w 24-28 h inkubacji,

ochładzanie 25-29 mW/m².

15,9^oC - zero fizjologiczne w tej temperaturze zarodek pozostaje w anabiozie. Przekroczenie tej temperatury w dół zatrzymuje procesy życiowe. Podwyższenie uruchamia procesy metaboliczne i powoduje odwodnienia i martwice. Magazynowanie jaj wymaga reżimu termiczno wilgotnościowego

wilgotność względna 75-85%,

wilgotność bezwzględna 9-11,6g/m³,

temperatura 14-16^oC

Dezynfekcja jaj: jaj wylęgowych ptaków grzebiących nie należy myć ( uszkodzenia powłoki mucynowej). Metody dezynfekcji: pary formaliny, ultrafiolet, ozon, roztwory komercyjne.

Inkubacja w aparacie lęgowym:

czas inkubacji 1-18 dni,

temp 37,2-37,8^oC,

RH 50-60%,

CO₂ - 0,3-0,4%,

O₂ - 21%.

Inkubacja w komorze klujnikowej:

czas inkubacji 19-21 dni,

temp 36,1-37,2,

RH 55-65%,

CO₂-0,5-0,6%,

O₂-21%.

Kura-21dni, indyk -28 dni, gęś - 30-31 dni, kaczka Pekin - 28dni.

Naturalny odpad jaj podczas sztucznej inkubacji:

jaja wybrakowane przed nałożeniem 3%,

jaja nie zapłodnione 2-2,5%,

zarodki zamarłe w 1-6 dniu inkubacji 4-6,5% I szczyt zamieralności,

zarodki zamarłe w 7-17dniu inkubacji 0,6-1,5%,

zarodki zamarłe w 18-21dniu inkubacji 4,7-7% II szczyt zamieralności (oddychanie płucne),

pisklęta wybrakowane 1,2-2,5% razem 22,2%.

Wpływ jonizacji na organizmy żywe

Jon atom lub grupa atomów obdarzona ładunkiem elektrycznym zależnie od liczby elementarnych ładunków elektrycznych może być jedno lub wielododatnia kation albo ujemna anion. Jony są nośnikami Prądu elektrycznego. Powstają w wyniku jonizacji, przyłączenia atomów lub cząsteczek i dysocjacji elektrolitycznej. Jonizacja - zjawisko odrywania elektronów od atomu. W wyniku tego powstaje naładowany dodatnio kation i ujemnie anion. Potencjał jonu - najmniejsza energia pola elektromagnetycznego potrzebna do oderwania elektronu od atomu.

Czynniki jonizujące:

promieniowanie kosmiczne (2 pary/cm³s),

promieniowanie gamma 2,96*10⁴ pary/cm³s),

promieniowanie alfa (200000 pary/cm³s),

promieniowanie beta.

k - ruchliwość jonów

k=V/E

V - średnia prędkość dryfowania jonu w polu elektromagnetycznym

E - wartość pola elektromagnetycznego powodującego dryf jonu z prędkością V

Znaczenie jonów:

jony lekkie „+” i „-„mają umiarkowanie letalne działanie w stosunku do bakterii i grzybów, przy czym działania jonów „-„ jest silniejsze;

jony polarne stymulują wzrost dużej grupy roślin; jony obu polarów indukują wcześniejszy wylęg jaj owadów, przyśpieszają wzrost larw zwiększają biosynteze ważniejszych enzymów;

jony „-„ zwiększają zdolność uczenia się szczurów, zwłaszcza osobników starszych i zmniejszają stres;

jony ”-„ zwiększają jakość i sprawność wykonywanych przez ludzi zadań psychomotorycznych;

jony „+” powodują:

spadek odporności,

choroby dróg oddechowych,

kłopoty z koncentracją,

wzrost agresywności,

większa podatność na ból.

Halny zaburza równowagę jonów w powietrzu - migreny, pobudzenie, rozdrażnienie, bezsenność, bule serca.

Czynniki wpływające na jonizacje:

Wiatry (halny,fen, Sharon) - zaburza równowagę jonów

Księżyc przyciąga jony +

Jonizacja - (o pozytywnym dzialaniu na orgamnizmy)

Paproć, kopalnia soli, po burzy, paląca się świeczka

Jonizacja + (o negatywnym dzialaniu na organizmy)

Kaloryfery, klimatyzatory, przedmioty plastikowe

Pole geomagnetyczne

Charakterystyka- pole geomagnetyczne jest polem stałym, wektor natężenia pola można rozłożyć na składowe pionową i poziomą, PGM - tworzy wokół ziemi magnetoswere sięgającą 70km, linie PGM przebiagają kuliście od bieguna + północnego do _ południowego

Rola pola geomagnetycznego: magnetosfera chroni ziemie przed promieniowaniem kosmicznym i wiatrem słonecznym, chroni przed skutkami napromieniowania.

Zaburzenia pola geomagnetycznego:

naturalne - mające charakter globalny; małe fluktuacje PGM związane z dziennym i rocznym wahaniami pola magnetycznego (burze słoneczne na słońcu);

mające charakter lokalny: podziemne cieki wodne, przesunięcia warstw tektonicznych, złoża rud niektórych metali.

Zaburzenia sztuczne antropologiczne - metalowe konstrukcje i wyposażenia wnętrz, metalowe klatki dla zwierząt.

Poziom subkomórkowy - pierwiastki ferromagnetyki - są przyciągane przez pole magnetyczne (Fe, Ni, Co); diamagnetyki - są odpychane przez pole Au, Ag, Cu, sól, woda, N i inne;

Ciekłe kryształy - zmieniają swoje właściwości pod wpływem pola magnetycznego, występują w organizmach żywych w błonach komórkowych.

Skutki działania pola zależą od:

odporności organizmu,

czasu przebywania w strefie zaburzeń,

mają charakter kumulacyjny,

choroby: apatia, zmęczenie, bezsenność, migreny, choroby układu krążenia. Oddziaływanie wzrost liczby leukocytów, spadek liczby paramagnetycznych erytrocytów.

Pola elektromagnetyczne

Oznacza stan energetyczny w przestrzeni wynikający z obecności lub przepływania energii. PE organizmów zaburza: autopogennie - stacje emitujące fale radiowe, urządzenia elektryczne, środowisko hodowlane: obwody elektryczne, silniki elektryczne. Skutki działania PE: zamiany napięcia błonowego i dystrybucji jonów; zmiana toru ruchu ładunków elektrycznych w enzymach; podwyższanie momentu magnetycznego w pierwiastkach paramagnetycznych (wchodzących w skład metaloenzymów) i wolnych rodników. Biologiczne oddziaływanie pul magnetycznych:

stymulacja kancerogenów,

wpływ na procesy apoptozy,

zmiany w zachowaniu się ludzi i zwierząt,

zaburzenia procesu pamięciowego,

wpływ na układ odpornościowy, s

tymulacja procesów regeneracji tkanek.

Wykorzystywanie: wykrywanie ziemskiego pola elektrycznego - rekin psi; mruk mułowy - wytwarza własne pole i wykrywa w nim zburzenia.

Woda

Najważniejsze znaczenie przy badaniu wody pitnej ma ilość drobnoustrojów zwłaszcza pałeczek okęznicy.

Miano Coli jest to najmniejsza ilość wody w której stwierdza się obecność pałeczek okrężnicy dobra H₂O - 100.

Wskaźnik Coli - to liczba pałeczek okrężnicy w 1l H₂O

Woda do picia powinna charakteryzować się

temp 10-12^oC;

pierwsze pojenie przed podaniem pasz treściwych;

dla prosiąt pierwsze pojenie od 2-3 dnia życia.

Pod wpływem zimniej wody następuje zwężenie naczyń krwionośnych błon żołądka, bezpośrednie pojenie po podaniu pasz treściwych wywołuje kolkę.

Stopnie odwodnienia

Przedmiot badania	Stopień odwodnienia
		Lekki 4-6%	Średni 6-10%	Ciężki 10-15%
Parametry kliniczne	C, O b.z. T. - przyśpieszone	C. b.z. T- przyśpieszone O. pogłębiony przyśpieszony	C - subnormalne T - bardzo szybkie O. płytki zwolniony
skóra, okrywa włosowa	b.z	Sucha, ciepła, zmniejszona elastyczność, sierść matowa	Sucha, zimna, zmniejszona lub zwiększona elastyczność, włosy matowe nastroszone
Wielkość wypełnienia (po ucisku)	b.z	Nieco opóźniona	Wysoce opóźniona
Pragnienie	Często wzmożone	Zazwyczaj zmniejszone	brak
Apetyt	Nieco Zmniejszony	Obniżony	Wydatnie obniżony, brak
Częstość oddawania moczu	Zmniejszona	Skąpa	Skąpa lub bezmocz
Inne objawy	Ubytek mc. 2-5%	Ubytek mc 10%, niekiedy drgawki	Ubytek mc 10% napady skurczu toniczno-klonicznego, zmiany w układzie nerwowym
Stan świadomości	Osowiałość	Apatia i zmęczenie	Zamroczenia, mroczność, omdlenia
Zachowanie	b.z. (niechęć do ruchu)	Leży chwiejny chód	Przeważnie leży zatacza się, ataksje
Wyraz oczu	Błyszczące, niespokojne	Spojrzenie zamglone	Spojrzenie nieprzytomne, oczy molowe, rogówki mętne
Gałki oczne	b.z	Zmniejszenie napięcia, nieco zapadnięte	Zmniejszone napięcie, wyraźnie zapadnięte
Błony śluzowe	b.z.	Suche, przekrwione, bardziej sine	Bardzo sine, blade, sinoniebieskie

Nawadnianie: najlepiej płynem wieloelektrolitowym. 0,9% NaCl - płyn fizjologiczny w okolicy szyi i łopatki (100-200 ml)

Sposoby podawania:

sonda nosowo-żołądkowa 6-8l/30min - przeżuwacze

wlewy dożylne 25-40ml kg m.c./h - dla koni.

Dezynfekcja

bieżąca - przeprowadza się kiedy jest choroba,

zapobiegawcza- przynajmniej 2 x w roku;

końcowa - dobijanie drobnoustrojów.

Środki dezynfekcyjne;

3-5% roztwór formaliny 26^oC;

2% roztwór sody żrącej;

1% r. stemiolu;

2% r. chloraminy;

2% roztwór Polleny Jod-K;

8% r. amoniaku.

Rodzaje bakterii i pasożytów	Temp. i czas niszczenia
Pałeczka duru brzusznego	Nie rozwija się pow 46^oC, gina w temp 55 - 30min, 60^oC -15-20min
Zarazki duru rzekomego	Temp 55^oC - 1h Temp 60^oC - 15-20 min
Pałeczka czerwonki	55^oC - 1h
Pałeczka okrężnicy	Temp 55^oC - 1h Temp 60^oC - 15-20 min
Pełzak czerwonki. cysty	45^oC - kilka min 55^oC - kilka sekund
Tasiemiec nieuzbrojony	55^oC - kilka min
Włosień kręty	55^oC -kilka min 60^oC - natychmiast
Pałeczki ronienia bydła i świń	W temp 55^oC - 1h W temp 62,63^oC - 3min
Paciorkowiec ropny, ziarniak ropny	54^oC - 10min
Prądek gruźlicy ludzkiej	66^oC 10-20 min 67^oC - natychmiast
Jaja glisty ludzkiej	55^oC - 1h

Dezynfekcja parami formaliny.

Gazować 6 godzin, zwierzęta wprowadzać po 2-3 dniach od zakończenia gazowania, pozamykać oborę, ogrzać pomieszczenie do 25-26^oC przy RH 75%. Metalowe wiaderko ustawić na betonie wlać 1050ml 40% formaliny 525ml wody i wsypać 750g KMnO₄.

Dezynfekcja sodą

Do naczynia wsypać 5kg soby zalać 7,5l wody, ten roztwór w ilości 1,8l wlewamy do naczynia 50l wody mamy roztwór 2%. W celu zwiększenia mocy dodajemy 5-10% NaCl

Środki fizyczne:

promieniowanie UVC, ma silne działanie bakteriobójcze,

ozonowanie,

odkażanie obornika 70^oC,

gnojowica - odkażanie formaliną

---