Wstęp do socjologii

ćwiczenia (studia niestacjonarne, I rok)

18 godzin, rok akademicki 2008/2009, semestr zimowy

terminy zajęć: piątek 15.15-16.45 (grupa IV), 17.15-18.45 (grupa I),

19.00-20.30 (grupa II), D13 s. 128

Prowadzący: mgr Radosław Tyrała

Katedra Socjologii Ogólnej i Antropologii Społecznej AGH

ul. Gramatyka 8a, 30-071 Kraków

e-mail: [e-mail], tel. [phone]

dyżury: poniedziałek 10.00-11.00, środa 18.00-19.00; pokój nr 208

Celem niniejszych ćwiczeń jest:

1) Zapoznanie studentów - na drodze analizy i krytycznej dyskusji literatury przedmiotu - z podstawową aparaturą pojęciową i problematyką socjologii.

2) Próba spojrzenia na socjologię nie tylko jako na dyscyplinę naukową, ale i jako na specyficzną formę świadomości, której nabycie może radykalnie zmienić i poszerzyć nasz horyzont poznawczy.

REGUŁY GRY

Dla wszystkich:

1. Jednym z warunków ukończenia kursu jest OBECNOŚĆ na zajęciach. Limit nieobecności, które nie wymagają usprawiedliwienia wynosi 1. Każda kolejna nieobecność (niezależnie od tego czy została usprawiedliwiona czy nie) musi zostać odpracowana. Odpracowanie to polegać będzie na pojawieniu się na dyżurze u prowadzącego kurs i zdaniu ustnej relacji z tekstu (bądź też tekstów) zadanego na opuszczone zajęcia (gdyby okazało się to niemożliwe, student taki będzie musiał napisać pracę na zadany przez prowadzącego temat). Odpracowanie wszystkich „ponadnormowych” nieobecności jest warunkiem przystąpienia do, kończącego kurs, kolokwium zaliczeniowego. Nieobecność, choćby została odpracowana, na więcej niż czterech spotkaniach jest równoznaczna ze skreśleniem studenta z listy uczestników kursu (negocjacjom podlegać tu będą jedynie przypadki ewidentnie trudne, spowodowane okolicznościami niezawinionymi przez studenta).

2. Student, który pragnie ukończyć kurs, musi uzyskać pozytywną ocenę z KOLOKWIUM ZALICZENIOWEGO. Odbędzie się ono na ostatnich zajęciach i obejmować będzie swym zakresem treści omawiane podczas kursu. Ocena za kolokwium (po uwzględnieniu ewentualnej aktywności studenta oraz oceny za ewentualny referat) stanowić będzie ostateczną ocenę za zajęcia. Prowadzący zastrzega sobie również prawo do przeprowadzania w trakcie kursu tak zwanych „wejściówek”, czyli krótkich testów sprawdzających przygotowanie studentów do zajęć (chodzi tu o stopień zaznajomienia z tekstami obowiązkowymi).

Dla co ambitniejszych:

1. Jednym ze sposobów na bezproblemowe zaliczenie kursu jest wykazywanie się podczas zajęć AKTYWNOŚCIĄ. Studenci udzielający się merytorycznie (w sposób inteligentny i na temat!) zostaną docenieni - osobom takim, po każdych zajęciach, prowadzący stawiał będzie „plusa” za aktywność. Pięć lub więcej takich plusów oznacza podniesienie oceny za kolokwium zaliczeniowe o pół stopnia. Bycie aktywnym popłaca!

2. Osoby co ambitniejsze otrzymają jeszcze jedną szansę na podwyższenie oceny końcowej - możliwość wygłoszenia podczas zajęć REFERATU (około 20 minut). Pozytywna ocena uzyskana za taki referat będzie równoznaczna z podniesieniem oceny za kolokwium zaliczeniowe o pół stopnia. Osoby chętne do wygłoszenia referatu proszone są o zgłoszenie się - najpóźniej na drugich zajęciach - do prowadzącego, w celu skonsultowania tematu referatu i doboru tekstów. Student, który samodzielnie dotrze do literatury dotyczącej tematyki wygłaszanego referatu i umiejętnie ją wykorzysta, może liczyć na dodatkową porcję przychylności prowadzącego podczas oceniania takiego referat. Na każdych zajęciach powinien być wygłoszony przynajmniej 1 referat, ale nie więcej niż 2 (więc nie każdy będzie mógł skorzystać z tej okazji). Należy też przygotować konspekt referatu (obowiązuje standard PARNAS), którego kopie powinny otrzymać wszystkie osoby w grupie.

PROGRAM ZAJĘĆ

Teksty „wytłuszczone” to teksty obowiązkowe; reszty tekstów student czytać nie musi, choć dobrze byłoby to zrobić - w celu pogłębienia wiedzy i lepszego przygotowania się do kolokwium zaliczeniowego. Referent oczywiście nie może ograniczyć się do literatury obowiązkowej; aby liczyć na pozytywną ocenę musi skorzystać z literatury dodatkowej, podanej przez prowadzącego w syllabusie lub wyszukanej samodzielnie.

1. Spotkanie organizacyjne: powitanie i omówienie reguł gry.

2. Socjologia jako nauka i jako forma świadomości.

Berger Peter. 2004. Zaproszenie do socjologii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 11-56.

Giddens Anthony. 2005. „Czym zajmują się socjologowie?”, w: Piotr Sztompka i Marek Kucia (red.), Socjologia. Lektury, Kraków: Znak, s. 17-27.

Sztompka Piotr. 2005. Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Wydawnictwo Znak, s. 17-42.

3. Socjologiczna koncepcja kultury cz. I: idee, normy, wartości.

Benedict Ruth. 2001. „Wzory kultury”, w: Andrzej Mencwel (red.), Antropologia kultury cz. I, Warszawa: Wydawnictwa UW, s. 71-88.

Berger Peter. 2004. Zaproszenie do socjologii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 68-90.

Burszta Wojciech J.. 1998. Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, s. 35-99.

Diamond Jared. 1998. Trzeci szympans. Ewolucja i przyszłość zwierzęcia zwanego człowiekiem, Warszawa: PIW, s. 27-86.

Filipiak Marian. 2001. „Podstawowe pojęcia”, w: tenże (red.), Subkultury młodzieżowe wczoraj i dziś, Tyczyn: WSS-G w Tyczynie, s. 17-41.

Kłoskowska Antonina. 2005. „Kultura”, w: Piotr Sztompka i Marek Kucia (red.), Socjologia. Lektury, Kraków: Znak, s. 288-298.

Kuligowski Waldemar. 2007. Antropologia współczesności. Wiele światów, jedno miejsce, Kraków: Universitas, s. 109-145.

Sztompka Piotr. 2005. Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak, s. 257-287.

4. Socjologiczna koncepcja kultury cz. II: socjalizacja, osobowość społeczna, role społeczne.

Dahrendorf, Ralf. 2005. „Homo sociologicus. O historii, znaczeniu i granicach kategorii roli społecznej”, w: Piotr Sztompka, Marek Kucia (red.), Socjologia. Lektury, Kraków: Znak, s. 305-316

Szacka Barbara. 2003. Wprowadzenie do socjologii, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 135-155.

Szczepański Jan. 1970. Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa: PWN, s. 121-142.

Sztompka Piotr. 2005. Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak, s. 389-416.

5. Całości społeczne: grupy społeczne, zbiorowości społeczne.

Simmel Georg. 1975. Socjologia, Warszawa: PWN, s. 111-133.

Szczepański Jan. 1970. Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa: PWN, s. 240-298.

Sztompka Piotr. 2005. Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak, s. 179-225.

Turner Jonathan H.. 1998. Socjologia. Koncepcje i ich zastosowania, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, s. 102-119.

6. Struktura społeczna: klasy społeczne, warstwy społeczne, pozycje społeczne.

Domański Henryk. 2007. „Mechanizmy stratyfikacji i hierarchie społeczne”, w: Mirosława Marody (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Warszawa: WN SCHOLAR, s. 67-92.

Domański Henryk. 2004. Struktura społeczna, Warszawa: WN SCHOLAR, s. 49-92.

Giddens Anthony. 2004. Socjologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 304-329.

Szacka Barbara. 2003. Wprowadzenie do socjologii, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 275-343.

Sztompka Piotr. 2005. Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak, s. 331-368.

7. Aktywność człowieka: działania społeczne, interakcje społeczne, stosunki społeczne.

Giddens Anthony. 2004. Socjologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 100-125.

Hall Edward T.. 1997. Ukryty wymiar, Warszawa: Muza SA, s. 145-188.

Sztompka Piotr. 2005. Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak, s. 45-111.

Turner Jonathan H.. 1998. Socjologia. Koncepcje i ich zastosowania, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, s. 68-82.

8. Zmiana społeczna: nowoczesność, ponowoczesność.

Bauman Zygmunt. 1999. „Nowoczesność i ponowoczesność”, w: Encyklopedia socjologii t. 2, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 350-355.

Burszta Wojciech J.. 1998. Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, s. 157-172.

Giddens Anthony. 2004. Socjologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 72-99.

Kochanowicz Jacek. 2007. „Trendy cywilizacyjne”, w: Mirosława Marody (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Warszawa: WN SCHOLAR, s. 530-547.

Sztompka Piotr. 2005. Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Znak, s. 557-599.

W szponach ryzyka (rozmowa z Ulrichem Beckiem). 2005. w: „Niezbędnik Inteligenta” (dodatek do tygodnika „Polityka”) nr 25, s. 4-8.

9. Kolokwium zaliczeniowe.

---