ETYKA W ZARZĄDZANIU
Dr Grzegorz Wengrzyn
Wykład 1. - 26.10.2008 r.
Egzamin : 3 pytania ( forma pisemna; jedno pytanie z wybranego przez nas rozdziału książki, którą mamy przeczytać i dwa pytania z wykładów).
PLAN SPOTKAŃ :
ETYKA W OGÓLE
ETYKA BIZNESU
ETYKA ZARZADZANIA
SPRAWIEDLIWOŚĆ
LOJALNOŚĆ (WIERNOŚĆ)
KORUPCJA I MOBBING
DYSKRYMINACJA
MORALNOŚĆ A RACJONALNOŚĆ
LITERATURA:
Jerzy Dietl, Wojciech Gasparski - Etyka biznesu;
Jacek Sójka - Etyka biznesu;
Nauka etyki biznesu : przedmiot nauki (w ogóle): podział ze względu na przedmiot:
Nauki humanistyczne |
Nauki techniczne (przyrodniczo - techniczne) |
Nauki abstrakcyjne |
|
|
|
NAUKA ETYKI BIZNESU
FILOZOFIA
NAUKA TEOLOGIA
NAUKI HUMANISTYCZNE NAUKI ABSTRAKCYJNE
NAUKI TECHNICZNE
(PRZYRODNICZO - TECHNICZNE)
Interdyscyplinarność Etyki Biznesu
EKONOMIA POLITOLOGIA SOCJOLOGIA
PSYCHOLOGIA KULTUROZNAWSTWO
SPOŁECZNA ETYKA RELIGIOZNAWSTWO
BIZNESU
PRAKSEOLOGIA
FILOZOFIA
ORGANIZACJA
ZARZĄDZANIA
PEDAGOGIKA PRAWO
ETYKA - dział filozofii, ale jest też bliska naukom humanistycznym.
ETYKA - dział filozofii, to nauka o tym, co dobre, a co złe, pochodzi z gr ethos - zwyczaj, obyczaj moralny. VI p.n.e. w Grecji powszechna, myśli filozoficzne, HEDONIZM- życie wykorzystujące pełnie przyjemności, także o etyce, złożoność bytu człowieka uniemożliwia wyłonienie jednej koncepcji etyki, odpowiada na pytanie co to znaczy być dobrym człowiekiem.
METODY FILOZOFII = METODY ETYKI
INDUKCJA - od szczegółu do ogółu; prawdziwe przesłanki nie muszą prowadzić do prawdziwych wniosków uogólnienie.
DEDUKCJA - od ogółu do szczegółu coś co jest prawdziwe.
DZIAŁY FILOZOFII
ONTOLOGIA - ( ONTO- być, LOGIA- nauka) zwana czasem metafizyką (coś ulotnego)
Byt- jest to co jest
KARTEZJUSZ - Cogito ergo sum dopóki myślisz to jesteś.
Myślenie człowieka kreuje rzeczywistość
EPISTEMOLOGIA, GNOSEOLOGIA (GNOSA- wiedza, LOGIA- nauka) - (teoria poznania, gnoseologia) - dział filozofii zajmujący się teorią poznania, czyli badający skąd pochodzi, na ile jest wiarygodna i jakie są granice naszej wiedzy.
Epistemologia jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej abstrakcyjnych działów filozofii, ale z drugiej strony ma ona podstawowe znaczenie, bo bez skonstruowania wiarygodnej teorii poznania dalsze filozofowanie w zasadzie nie ma sensu.
Epistemologia jako odrębny dział filozofii została zapoczątkowana przez Kartezjusza, ale zagadnienia epistemologiczne były już obecne od zarania dziejów.
RACJONALIŚCI (Poznawajmy przez rozum bo nie może zawieść)
RATIO - Racjonalizm - (łac. ratio - rozum; rationalis - rozumny, rozsądny) to filozoficzne
kontynentalnym.
SENSUALIŚCI (Poznawajmy przez zmysły)
Sensualizm (łac. sensus zmysł) - pogląd filozoficzny głoszący, że wszelka wiedza pochodzi od wrażeń zmysłowych (poznanie odbywa się poprzez przeprowadzanie logicznych doświadczeń) i jest tylko bardziej lub mniej złożonym kompleksem spostrzeżeń. W starożytności sensualizm głosili epikurejczycy, cynicy i stoicy. W czasach nowożytnych między innymi Étienne de Condillac, David Hume, Herbert Spencer. Echa sensualizmu, choć w mocno przetworzonej postaci są też obecnie w fenomenologii.
Przedstawiciel tego kierunku w teorii poznania, angielski filozof John Locke(1632-1704) twierdził, iż ,, nie ma niczego w umyśle, co nie istniałoby w zmysłach".
INTUICJONIZM (Poznawajmy przez intuicję)
Intuicjonizm - prąd epistemologiczny w filozofii współczesnej przyjmujący intuicję za podstawę poznania.
Jego głównym twórcą jest Henri Bergson. W jego pojęciu intuicja ma naturę organiczną, równą rzeczom poznawanym, a jej przedmiotem jest rzeczywistość wewnętrzna. Rozważaniom na temat intuicji poświęcił m.in. książkę Wstęp do metafizyki, Intuicja filozoficzna. W tym zakresie poprzednikami Bergsona byli: Blaise Pascal, święty Augustyn, Plotyn, John Henry Newman.
FILOZOFIA PRAKTYCZNA
ESTETYKA (Zajmuje się pięknem; istnieją pewne kanony piękna)
Estetyka - (gr. aisthetikos - dosł. 'dotyczący poznania zmysłowego', ale też 'wrażliwy') - trad. dziedzina filozofii, zajmująca się pięknem i innymi wartościami estetycznymi. W polskiej literaturze filozoficznej przedmiot estetyki w sposób najbardziej precyzyjny został określony przez Marię Gołaszewską w jej książce pt. Zarys estetyki, gdzie opisano estetykę jako naukę zajmującą się tzw. sytuacją estetyczną. W ramy sytuacji estetycznej wchodzą artysta (twórca), proces twórczy, dzieło sztuki, odbiorca, proces percepcji sztuki oraz wartości estetyczne. Zadaniem estetyki filozoficznej jest opisać relacje pomiędzy poszczególnymi elementami sytuacji estetycznej.
ANTROPOLOGIA FILOZOFICZNA (Co się dzieje, że w pewnym okresie pewne narody uzyskują przewagę nad innymi narodami)
Antropologia filozoficzna (filozofia człowieka) - dział filozofii. Antropologia filozoficzna podejmuje określenie tego, co ogólnoludzkie (natury człowieka) i wyjaśnienia miejsca człowieka w przyrodzie i społeczeństwie.
Jako sposób filozofowania narodziła się w Niemczech w xx wieku; za jej klasyków uważa się Maxa Schelera ("Miejsce człowieka w Kosmosie", 1928), Helmutha Plessnera (wyd. pl. "Pytanie o conditio humana") i Arnolda Gehlena ("Człowiek. Jego natura i jego miejsce w świecie", 1940).
ETYKA (Zajmuje się faktem moralnym; fakt moralny to każde zachowanie, które podlega ocenie)
Etyka (z gr. ethos - "zwyczaj") - dział filozofii zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne.
Etyki nie należy mylić z moralnością. Moralność, to z formalnego punktu widzenia zbiór dyrektyw w formie zdań rozkazujących w rodzaju: "Nie zabijaj", których słuszności nie da się dowieść ani zaprzeczyć, gdyż zdania rozkazujące niczego nie oznajmiają. Celem etyki jest dochodzenie do źródeł powstawania moralności, badanie efektów jakie moralność lub jej brak wywiera na ludzi oraz szukanie podstawowych przesłanek filozoficznych, na podstawie których dałoby się w racjonalny sposób tworzyć zbiory nakazów moralnych.
Poglądy etyczne przybierają zwykle formę teorii, na którą składa się zespół pojęć i wynikających z nich twierdzeń, na podstawie których można formułować zbiory nakazów moralnych. Teorie etyczne mogą być zarówno próbą udowadniania słuszności funkcjonujących powszechnie nakazów moralnych, jak i mogą stać w ostrej opozycji do powszechnej moralności, kwestionując zasadność części bądź nawet wszystkich aktualnie obowiązujących w danym społeczeństwie nakazów.
ETYKA BIZNESU
to etyka normatywna zajmuje się oceną i określeniem standardów moralnych przystających do konkretnej sfery działalności gospodarczej. Jest ona konkretyzacją etyki ogólnej. EB należy do etyki normatywnej, czyli: tak powinno być.
Etyka Biznesu etyka życia gospodarczego; jest dyscypliną zajmującą się formułowaniem i analizą reguł etycznych w świecie gospodarczym (etyka normatywna).
Np. kode4ksy normatywne w firmach (na potrzeby życia gospodarczego)
Etyka biznesu określana jest jako zespół wartości i norm wyznaczających zakres zarządzania ludźmi stanowiących świat biznesu, czyli jest to etyka zarządzania organizacjami gospodarczymi. Tworzy ona zasady moralne, wskazuje na rozwiązania w oparciu o wartości etyczne, uwrażliwia ludzi biznesu na problemy i potrzeby pracownicze. Etyka biznesu pozostaje w komplementarnych zależnościach z innymi działami filozofii jak: etyka normatywna, stosowana oraz meta etyka.
Etyka normatywna konstruuje zasady moralne dotyczące ludzkiego postępowania, formułuje systemy etyczne zmierzające do kodeksu.
Etyka stosowana poszukuje narzędzi wdrażania etyczności w życie gospodarcze.
Meta etyka zajmuje się ocenami zasad etycznych i powinnościami moralnymi, które można wyprowadzić z konkretnej rzeczywistości. |
Jak normy etyczne wprowadzić w życie (jak to zrobić żeby uznano te normy za właściwe , za własne)???
Każdy z nas ma sumienie - zmysł moralny, ale inne normy.
Proces socjalizacyjny - np. nawet zbrodniarz ma sumienie, ale jego normy pochodzą z otoczenia, są zaszczepione (wynik wychowania).
SUMIENIE ma każdy, ale jest to problem normy i wrażliwości.
Jeśli normy łamiemy cały czas to sumienie się do tego przyzwyczaja i nie mamy już takiej wrażliwości.
Ważne, aby nie przyzwyczajać się do zła.
Wrażliwość - kluczowy zmysł.
ETYKA BIZNESU - zahacza o prawo korupcja, mobbing.
Etyka jest szersza niż prawo i jest w stosunku do prawa pierwotna.
Czasem jednak prawo wyprzedza etykę np. odnośnie dzieci z nieprawego łoża.
TEOLOGIA MORALNA
Teologia moralna - dział teologii chrześcijańskiej zajmujący się moralnością czynów ludzkich w świetle Objawienia.
Definicje
We wszystkich definicjach teologii moralnej można znaleźć pewne elementy przyjęte przez wszystkich moralistów, nawet jeśli różnie je oni pojmują. Tak więc wszyscy zgodzą się ze stwierdzeniem, że teologia moralna to część teologii rozpatrująca ludzkie czyny w świetle Objawienia. W ten sposób wyróżniamy cztery definicje teologii moralnej:
Pierwsza definicja mówi, że teologia moralna jest częścią teologii rozpatrującą ludzkie czyny w takiej mierze, w jakiej są one podporządkowane prawu moralnemu, jego przykazaniom i powinnością przez te przykazania określanym, w świetle Objawienia.
Druga definicja wyjaśnia, że teologia moralna jest częścią teologii rozpatrującą ludzkie czyny po to, aby dostosować je do obowiązku i do norm, jakie narzucają nam rozum i wola Boża, w świetle Objawienia.
Czwarta definicja mówi, że teologia moralna jest częścią teologii rozpatrującą ludzkie czyny, aby je dostosować do wartości przyczyniających się do rozwoju człowieka, a to w świetle Objawienia.
TEOLOGIA MORALNA A ETYKA
Teologia moralna ma zawsze charakter normatywny - określa jakie czyny są dobre, a jakie złe przez refleksję naukową na podstawie Objawienia. Etyka zaś jako dział filozofii zajmujący się badaniem moralności, może, ale nie musi wyprowadzać zasady moralne. Teologia moralna tworzy normy etyczne i szuka uzasadnienia norm w Bogu (np. Mojżesz i 10 przykazań - Bóg tak chce i tak trzeba robić).
ETYKA BIZNESU A BIZNES
Nie jest sprzeczna z celami biznesu np. osiąganie max. Korzyści;
Etyka biznesu wspomaga osiąganie celów
POCZĄTKI ETYKI BIZNESU
Rozmyślenia nad sferą gospodarczą miały już miejsce w starożytności.
STAROŻYTNOŚĆ
PLATON - Państwem powinni rządzić najmądrzejsi, a więc filozofowie, ponieważ jedynie oni posiadają prawdziwą wiedzę. Tylko oni potrafią odtworzyć w umyśle wizję idealnego państwa, do którego realizacji będą dążyć. Warto tu zaznaczyć istotną różnicę między tym co przez miano filozofa rozumiał Sokrates i Platon. Dla Sokratesa filozof to osoba poszukująca wiedzy, dla Platona to dumny posiadacz wiedzy.
Nadrzędną wartością dla Platona jest sprawiedliwość. Aczkolwiek pojęcie to jest rozumiane całkiem inaczej niż to przez nas obecnie. Dla Platona najważniejsze było państwo i jego dobro. Wszystko co prowadzi do dobra państwa jest dobre. Nawet kłamstwo rządzących jest pozytywne jeśli służy wyższemu celowi, czyli dobru państwa. Sprawiedliwe dla Platona jest to, aby każdy robił to co do niego należy. Każdy ma pewne zdolności i powinien je realizować.
ARYSTOTELES - Z etyki wynikała już logicznie teoria państwa. W tej dziedzinie Arystoteles twierdził, że państwo jest naturalną formą społeczeństwa ("człowiek jest z natury stworzony do życia w państwie"). Tak samo jak każda forma państwo powinno być więc dobrze dopasowane do społeczeństwa i warunków w których żyje. Oznaczało to w praktyce, że różne formy państwa są dobre dla różnych społeczeństw. Jedne społeczeństwa wymagają monarchii a inne dobrze funkcjonują w warunkach demokracji. Jednak pierwotniejsza od państwa rodzina (wspólnota domowa), z połączenia których powstaje gmina, a dopiero z połączenia gmin - państwo. Arystoteles opowiadał się wbrew Platonowi za poszanowaniem własności prywatnej, ale jednocześnie uważał za usprawiedliwioną instytucję niewolnictwa.
Większość form rządzenia powstaje zwykle na drodze historycznego rozwoju i te naturalne formy są zwykle najlepsze dla danego społeczeństwa. Podobnie najlepiej przystosowanymi do rządzenia ludźmi są ci, którzy w naturalny sposób znaleźli się na stanowiskach (przez wolę wyborców albo z urodzenia) a nie filozofowie-teoretycy. To czy dane państwo jest dobrze czy źle rządzone zależy często nie od formy rządów lecz od jakości przymiotów ludzi u władzy.
Zadaniem filozofa jest więc tylko edukowanie i doradzanie rządzącym oraz proponowanie im dokonywania drobnych, powolnych zmian w strukturze państwa. Dobra edukacja jest bardzo ważna dla osób rządzących, gdyż umożliwia im obiektywną ocenę sytuacji, ale oprócz edukacji formalnej rządzące osoby muszą rozwijać cnoty "złotego środka", a więc silną wolę, odwagę i rozsądek. Cnoty te są często ważniejsze dla rządzących od formalnej wiedzy, którą można na bieżąco uzyskiwać od doradców-filozofów.
Sami filozofowie są zwykle niezbyt dobrze przygotowani do sprawowania władzy, gdyż całe życie koncentrują się na nabywaniu wiedzy i dysputach, a nie na kultywowaniu cnót niezbędnych przy rządzeniu.
ŚREDNIOWIECZE
Św. TOMASZ Z AKWINU - W teorii poznania stał na stanowisku empiryzmu, twierdząc, że wszelka wiedza pochodzi z doświadczenia. W antropologii bronił jedności natury ludzkiej, rozumianej jako połączenie materii i formy. W etyce nawiązywał do Arystotelesowskiego ideału umiaru. Uznawany jest też za najwybitniejszego przedstawiciela średniowieczej myśli ekonomicznej. Sformułował podstawy teorii własności, dowodząc, że własność prywatna i wynikające z niej nierówności społeczne są zgodne z prawem naturalnym. Uznał konieczność wymiany handlowej, ale pod warunkiem spełnienia zasady ekwiwalentności.
Rozwinął teorię ceny sprawiedliwej, kształtującej się w procesie produkcji na podstawie "wewnętrznej" wartości towaru, uzależnionej od ilości i jakości zużytej do jego wytworzenia pracy. Na niej oparł swoje teorie płacy roboczej (wynagrodzenie za sprzedaż pracy, uzależnione od jej ilości oraz godności zawodu i statusu społecznego pracownika), zysku kupieckiego (wynagrodzenie za poniesione nakłady) oraz procentu (krytyka lichwy).
Św. Tomasz z Akwinu uważał, że lichwa to grzech. Lichwa została objęta ekskomuniką (czyli wykluczeniem z ludu bożego tego kto pożyczał na procent).
EKSPANSJA ŻYDÓW - Oni nie mogli pożyczać na procent swoim Żydom), natomiast wszystkim innym mogli.
Jednym z ważniejszych elementów rozwoju społeczeństw jest obieg pieniądza. Czymś w rodzaju bankowości zajmowali się w ówczesnych czasach Żydzi. Król Kazimierz wydał między innymi edykt ograniczający wysokość stosowanej przez Żydów lichwy do 108 % w skali roku. Z dzisiejszego punktu widzenia jest to wartość ogromna, a częste było wówczas stosowanie kilkusetprocentowej lichwy.
Tak wysoka lichwa, a z nią związane szybkie wzbogacanie się kosztem nieżydowskich mieszkańców miasta, wywoływała niechęć do Żydów. Częste było także łamanie prawa przez kupców żydowskich - jak choćby kupowanie i sprzedaż kradzionych przedmiotów czy też nagminne łamanie przepisów cechowych.
Znaczna grupa mieszkańców Krakowa była pochodzenia niemieckiego, utrzymującego silne kontakty społeczne i gospodarcze z Niemcami. Do końca XV w. kilkakrotnie docierały z terenu Niemiec za pośrednictwem Śląska fale antysemityzmu. Skutkiem ich były grabieże, czasami mordy na Żydach.
Władcy Polski i Krakowa potępiali te zajścia, a winnych karano nawet śmiercią; czasami jednak winni wykręcali się od odpowiedzialności.
TEMPLARIUSZE - Również pożyczali na procent przez co zostali objęci ekskomuniką.
Jednym z ważniejszych elementów rozwoju społeczeństw jest obieg pieniądza. Czymś w rodzaju bankowości zajmowali się w ówczesnych czasach Żydzi. Król Kazimierz wydał między innymi edykt ograniczający wysokość stosowanej przez Żydów lichwy do 108 % w skali roku. Z dzisiejszego punktu widzenia jest to wartość ogromna, a częste było wówczas stosowanie kilkusetprocentowej lichwy.
Tak wysoka lichwa, a z nią związane szybkie wzbogacanie się kosztem nieżydowskich mieszkańców miasta, wywoływała niechęć do Żydów. Częste było także łamanie prawa przez kupców żydowskich - jak choćby kupowanie i sprzedaż kradzionych przedmiotów czy też nagminne łamanie przepisów cechowych.
Znaczna grupa mieszkańców Krakowa była pochodzenia niemieckiego, utrzymującego silne kontakty społeczne i gospodarcze z Niemcami. Do końca XV w. kilkakrotnie docierały z terenu Niemiec za pośrednictwem Śląska fale antysemityzmu. Skutkiem ich były grabieże, czasami mordy na Żydach.
Władcy Polski i Krakowa potępiali te zajścia, a winnych karano nawet śmiercią; czasami jednak winni wykręcali się od odpowiedzialności.
ROK 1870
Papież PIUS IX wydał encyklikę, która dała początek nowożytnej etyce biznesu.
W encyklice zawarł myśl, że grzechem jest lichwa, a lichwa to pożyczka na zbyt wygórowany procent.
Encyklika Piusa IX umożliwiła szybki rozwój Europy.
Za początek etyki życia gospodarczego należy chyba uznać rok 1870, kiedy to papież Pius IX wydał encyklikę "Vix pervenit" dotyczącą lichwy. Od tego okresu do chwili obecnej wydaje się możliwe wyróżnienie pięciu okresów rozwoju etyki biznesu: - okres I (lata 1870 - 1960) - pionierski. Etyka życia gospodarczego nie istniała jako odrębna dziedzina wiedzy. Pojawiały się pojedyncze prace filozofów oraz teologów w zakresie etyki życia gospodarczego); - okres II (lata 1960 - 1970) - powstawały pierwsze formy ochrony interesów społecznych takich, jak: organizacje konsumentów poruszające kwestie odpowiedzialności prawnej oraz ekologów; - okres III (lata 1971 - 1980) - wyodrębniła się etyka życia gospodarczego jako dziedzina badawcza; - okres IV (lata 1980 - 1985) - powstawały pierwsze placówki badawcze, tworzono nowe kierunki studiów z zakresu etyki życia gospodarczego, organizowano pierwsze kursy etyki i zachowań etycznych w przedsiębiorstwach; - okres V (lata 1986 do chwili obecnej) - okres obecny to okres względnej systematyzacji, budowanie podstaw metodologicznych, określanie miejsca etyki życia gospodarczego wśród innych dziedzin wiedzy. |
OKRES PIONIERSKI W ETYCE BIZNESU
1870 - 1960
MAX WEBER - Dlaczego kraje katolickie są biedne, a protestanckie bogate? przyczyną jest DUCH KAPITALIZMU. Bogacenie się to błogosławieństwo boże.
LICENCJA PREDYSPONACJI - w Katolicyzmie cnotą było ubóstwo; majątki rozdawano biednym i potrzebującym.
1960 - 1970
Powstawały pierwsze formy ochrony interesu społecznego;
Powstawały organizacje konsumenckie;
Bojkot produktów EXXON;
Mamy prawo domagać się zachowań etycznych od producentów;
Czas zarówno politycznych, jak i gospodarczych niepokojów, będących wynikiem kryzysu zaufania do istniejących struktur politycznych i społecznych. Do najważniejszych wydarzeń tego okresu, mających zasadniczy wpływ na rozwój refleksji etyczno-gospodarczej, należą: protest amerykańskich hippisów przeciw wojnie w Wietnamie, ale także przeciw „wyścigowi szczurów”, co ostatecznie doprowadziło do powstania silnego ruchu kontrkulturowego, gwałtowna rewolta studentów francuskich, Praska Wiosna, zaś w Polsce wydarzenia marcowe. Te i wiele innych wydarzeń z tego okresu prowokują refleksję nad problemami równości, sprawiedliwości, wolności, ale także nad zagadnieniem odpowiedzialności państwa wobec swoich obywateli.
W okresie tym rozwija się gwałtownie ruch ekologiczny, a także ruch konsumencki. Pierwszy - na skutek dramatycznej dewastacji środowiska naturalnego w krajach wysoko uprzemysłowionych, ale również w wielu krajach Afryki czy Azji, w których doszło do wycięcia ogromnych połaci lasów, drugi zaś w wyniku głośnej afery dotyczącej produkcji wadliwego samochodu produkowanego przez General Motors. Należy także wspomnieć o działalności założonego w 1968 r. Klubu Rzymskiego, którego raporty, dotyczące najważniejszych problemów współczesnego świata, uświadomiły szerszym kręgom niebezpieczeństwa wynikające z niekontrolowanego wzrostu gospodarczego. Lata sześćdziesiąte można uznać za czas dojrzewania etyki biznesu.
1970 - 1980
Okres wielu coraz poważniejszych afer w sferze gospodarczej, które stają się przyczyną kryzysu zaufania do przedsiębiorstw, jak i do systemu prawnego zezwalającego na nieuczciwe działanie. Stąd coraz więcej dyskusji na temat odpowiedzialności firm wobec klientów, ale także wobec społeczności lokalnych i na temat ewentualnych sankcji wobec tych firm, które nie stosują się do powszechnie obowiązujących norm etycznych. W 1973 r. uczestnicy III Europejskiego Sympozjum Zarządzania ogłaszają tekst znany dzisiaj pod nazwą Manifestu z Davos. Następuje dalszy rozwój ruchu konsumenckiego i ekologicznego.
Ponadto zaczynają odbywać się pierwsze konferencje naukowe i spotkania teoretyków z ludźmi biznesu. Pojawia się coraz więcej prac na temat zależności między gospodarką a etyką. Jedną z niezwykle ważnych prób wykorzystania rozważań teoretycznych w praktyce staje się książka Johna Rawlsa pt. Teoria sprawiedliwości.
Lata siedemdziesiąte to czas wyodrębnienia się etyki biznesu jako samodzielnej dziedziny. Nie bez znaczenia dla tego procesu okazał się spektakularny rozwój bioetyki.
1980 - 1990
Okres rozkwitu etyki biznesu, szczególe w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Etyka biznesu staje się tematem wykładów w wielu uniwersytetach, gdyż w 1981 roku magazyn „Fortune” winą za pogorszenie się sytuacji amerykańskiej gospodarki obarczył w pierwszej kolejności niewłaściwy system edukacji, obowiązujący w szkołach biznesu, które ograniczały umiejętności przyszłych menedżerów do niezwykłej biegłości w sfer planistyczno-obliczeniowej, zapominając o podstawowej umiejętności, jaką jest umiejętność współpracy z ludźmi. Wielkie korporacje coraz częściej zaczynają myśleć o swoim wizerunku w kontekście etycznym, a niektóre spośród największych renomowanych firm amerykańskich uczestniczą w tworzeniu kanon etyki biznesu, a także w jej propagowaniu. Coraz modniejsze staje się organizowanie w przedsiębiorstwach kursów szkoleniowych dla pracowników w zakres etyki biznesu lub specjalnych treningów zachowań etycznych.
Ten burzliwy rozwój etyki biznesu nie obywa się jednak bez pewny zgrzytów. Okazuje się bowiem, iż uprawianie etyki biznesu samo staje się biznesem dla tych, którzy zajmują się szkoleniami i treningami lub wspierają wielkie firmy w kształtowaniu ich etycznego wizerunku. Należy jednak zauważyć, wszelkie doradztwo w sprawach etycznych, stając się nowym rodzajem działalności gospodarczej, także podlega ocenie etycznej.
W tych latach Jan Paweł II pisze dwie encykliki społeczne: encyklikę Laborem exercens (1981) na temat pracy ludzkiej i encyklikę Solicitudo rei socialis (1987), w której porusza nowe problemy życia społecznego, szczególnie kwestię ubóstwa, rozwoju technologicznego, reform systemu gospodarczego.
1990 - do dziś
Okres gdy przedsiębiorstwa same absorbują etykę na swoje pole i tworzą kodeksy etyczne;
Okres, w którym etyka biznesu staje się uznaną dyscypliną akademicką w Stanach Zjednoczonych. Wzrasta zainteresowanie nią także w Europie oraz w wysoko rozwiniętych krajach Dalekie Wschodu. Powoli zarysowują się główne obszary tematyczne etyki biznesu i podstawy metodologiczne. Powstają organizacje naukowe skupiające badaczy tej dziedziny, odbywają się europejskie lub światowe kongresy, poświęcone problemom etyki biznesu. Wielkie firmy zaczynają dbać o swój wizerunek, w pełni świadomie stosując sposoby podnoszenia swego poziomu etycznego.
W czterdziestolecie od ogłoszenia encykliki Rerum novarum Jan Paweł II napisał encyklikę Centesimmus annus (1991). Porusza w niej szczególnie kwestię własności prywatnej i powszechnego przeznaczenia dóbr. Omawia zasady wolnego rynku, poddaje krytycznej ocenie systemem kapitalistyczny i kolektywistyczny. Przypomina, że podstawową komórką „ekologii ludzkiej” jest rodzina.
PROBLEM MOBBINGU
Mobbing - to termin wywodzący się z angielskiego słowa to mob (szykanować), oznaczający celowe, systematyczne, powtarzające się przez dłuższy czas, zachowania naruszające godność osobistą danej osoby. Terminu mobbing w odniesieniu do zachowań występujących w grupach społecznych użył jako pierwszy szwedzki naukowiec Peter-Paul Heinemann.
Mobbing zazwyczaj ma na celu lub skutkuje: poniżeniem, ośmieszeniem, zaniżeniem samooceny lub wyeliminowaniem albo odizolowaniem pracownika od współpracowników.
Kierunki mobbowania w zhierarchizowanych strukturach organizacyjnych
mobbing ukośny - osoby mobbująca i mobbowana znajdują się na różnych poziomach;
mobbing prosty - osoby mobbująca i mobbowana znajdują się na tym samym poziomie;
KONKUROWAĆ ZACHOWANIAMI ETYCZNYMI
Same przedsiębiorstwa monitorują problemy w zakładzie pracy jest to pole do popisu z konkurencją.
Trzy elementy składające się na pełny program etyczny firmy(Kodeks etyczny).
a) sformalizowane kodeksy, które zawierają standardy etyczne uznawane przez daną firmę.
b) szkolenia, na których z tymi standardami etycznymi firmy zapoznawani są pracownicy.
c) komórka etyczna, która w praktyce nadzoruje przestrzeganie zasad etycznych i stałe ich doskonalenie a także okresowe zmiany kodeksu i standardów etycznych, promuje zachowania etyczne, wykrywa nadużycia, itd.
Zewnętrzna i wewnętrzna funkcja kodeksów etycznych w działalności gospodarczej.
Wewnętrzna funkcja: identyfikuje normy i wartości uznawane przez interesariuszy wewnętrznych( także zewnętrznych), promuje zachowania etyczne, ustala relacje pracownik- pracodawca, określa zwięźle nadużycia w firmie;
Zewnętrzna funkcja: zobowiązuje firmę do podjęcia postępowania zgodnie z prawem , zobowiązuje do podjęcia odpowiedzialności w stosunku do interesariuszy(zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych);
PRAKTYKI KORUPCYJNE.
Korupcja należy do zjawisk powszechnych nie tylko w świecie biznesu, ale w całym społeczeństwie.
Do zjawisk moralnie negatywnych oraz szkodliwych, na które wszyscy narzekają, wielu jest w nie uwikłanych - i wobec których wszyscy czują się bezradni.
Działalność gospodarcza, zwłaszcza w warunkach transformacji, jest szczególnie podatna na praktyki korupcyjne, co wiąże się także z konieczną konkurencją. Jest w tej działalności zjawiskiem często spotykanym-i równie szczególnie uciążliwym. A współcześnie jest to problem ogólnoświatowy-w całym świecie częste i głośne są-w gospodarce i polityce, a zwłaszcza na styku tych dwóch dziedzin - skandale korupcyjne.
Korupcja (łac. cnrruptio - zepsucie, skażenie) - to tyle co przekupstwo stosowane przez jednych, (łapówka) i sprzedajność jako cecha innych. (Szerzej pojęcie to oznacza ogólne zepsucie, zgniliznę moralną, rozluźnienie zasad moralnych w społeczeństwie).
Z dorocznego raportu (za rok 1997) niemieckiej organizacji Transparency International, oceniającej ryzyko inwestycyjne związane z korupcją we wszystkich krajach świata wynika, że Polska jest krajem bardziej skorumpowanym niż np. Czechy czy Węgry, i zajęła na liście krajów skorumpowanych 29 miejsce. Za Polską znalazły się cztery kraje europejskie: Włochy, Turcja, Rumunia i Rosja. Najbardziej uczciwie robi się interesy w krajach skandynawskich - Dania, Finlandia i Szwecja zajęły w raporcie pierwsze miejsca (z prasy).
W odniesieniu do biznesu zjawisko to polega na dążeniu do osiągnięcia korzyści (np. koncesji, zakupu intratnego obiektu, pozyskanie kontraktu, zamówienia, a także pożądanych informacji) drogą przekupstwa określonych decydentów urzędników lub polityków, czy pracowników konkurencyjnych firm.
Różne są formy przekupstwa urzędników, zgodnie z niemieckim przysłowiem:
Związek biznesu i polityki oraz administracji państwowej na tej płaszczyźnie jest szczególnie groźny - rodzi brak realnej konkurencyjności w gospodarce i upadek uczciwości zarówno w gospodarce, jak i polityce.
Toteż w sierpniu 1997 r. za radą Senatu Sejm zaostrzył nową już ustawę antykorupcyjną, wprowadzając m.in. zasadę, iż urzędnik państwowy po odejściu z funkcji nie będzie mógł przez rok podjąć pracy w firmie, wobec której podejmował decyzje urzędowe.
ETYKA może mieć wpływ na biznes. (Jak dalece???)
W 1960 r. Japonia stała się potęgą gospodarczą - TYGRYS AZJATYCKI, podobnie jak kiedyś NIEMCY w EUROPIE pomimo przegranej wojny.
Co przyczyniło się do potęgi Japonii i Niemiec?
USA wysłało profesora i powstał raport, że na sukces gospodarczy Japonii rzutują :
normy etyczne społeczeństwa;
poczucie przywiązania do miejsca pracy ( Japonia - miejsce pracy to druga rodzina);
jak wszyscy dobrze pracujemy to wszyscy zyskujemy;
im dłużej się pracuje w jednej firmie to więcej się jej daje;
6
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Zarzdzanie wykad 8 i 9, Zarządzanie
Etyka spoeczna- wykad 14.05.2010 i zagadnienia, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Etyka Społeczna
3Pedagogika naukowa-wykad 3, etyka
2PEDAGOGIKA OGLNA II wykad(2), etyka
Wykad 10 etyka, pedagogika psychologia coaching doradztwo
Zarzdzanie strategiczne wykad 3
Prez etyka materiały1
Prez etyka materialy7
zarzdzanie produkcja i uslygami
Etyka Taternika
etyka 1
Etyka 12
ETYKA ZAWODOWA MASAŻYSTY
Etyka (1) istota, mity
etyka test
2 Etyka a badania na zwierz Ľtachid 20330 ppt
więcej podobnych podstron