1. WSPARCIE SPOŁECZNE STRUKTURALNE - obiektywnie istniejące i dostępne sieci społeczne ( tzw. systemy oparcia), które dzięki istnieniu więzi kontaktów społecznych, przynależności pełnią funkcję pomocną wobec osób znajdujących się w trudnej sytuacji;

2. WSPARCIE SPOŁECZNE FUNKCJONALNE - rodzaj interakcji społecznej, która może zachodzić miedzy dawca - biorcą ( w diadzie miedzy jednostką a grupa lub między grypami) w sytuacji problemowej, trudnej, stresowej lub krytycznej,. Wyróżnia się 5 rodzajów tego wsparcia:

• Wsparcie emocjonalne - przekazywanie emocji podtrzymujący, uspokajający i odzwierciadlających troskę pozytywny stosunek i empatie w stosunku do osoby wpieranej;

• Wsparcie informacyjne (poznawcze) - przekazywanie lub wymania informacji sprzyjających lepszemu zrozumieniu sytuacji lub problemu dzielnie się własnym doświadczeniem ( np. w grupach samopomocy);

• Wsparcie instrumentalne( instruktaż) - przekazywanie informacji o konkretnych sposobach postępowania lub formach modelowania skutecznych zachowań zaradczych;

• Wsparcie rzeczowe ( materialne) - pomoc materialna, rzeczowa lub finansowa także przekazywanie potrzebującym środków do życia dożywanie udostępnianie schronieni;

• Wsparcie duchowe- w niektórych sytuacjach krytycznych, bez wyjścia np. w cierpieniu związanych z sensem życia i śmierci.

+ DWA RODAJE KOMUNIKOWANIA SIĘ:

1. Informacyjne (neutralne) - dzielenie się wiedza, ideami, myślami, może obejmować wyjaśnienie instruktaż.

„efektywność " zależy od:

• Kreatywność przekazu

• Wiarygodności nadawcy i zaufania odbiorcy

• Nowości informacji

• Wartość informacji dla odbiorcy

• Wykorzystanie pomocy wizualnych dla wzmocnienia przekazu i uczynienia go bardziej przejrzystym i zrozumiałym

2. Perswazyjne ( pewien ładunek emocjonalny) - nadawca(edukator) chce przekonać odbiorcę (edukowanego) do czegoś: zmiany zachowań, postaw, reakcji etc., ma charakter interaktywny, w specyficznym układzie wzajemnego uzależnienia: nadawca realizuje potrzeby odbiorcy, odbiorca akceptuje wpływ nadawcy.

• Perswazja nakłaniająca (może mieć aspekty etyczne)

• Perswazja przekonująca (przykład procesu transakcyjnego)

Skuteczność zależy od:

• Sprecyzowanego celu działania i oczekiwania efektów u odbiorcy;

• Stosowania logicznej i racjonalnej argumentacji - wyszukiwanie dowodów i odwoływanie się do nich;

• Dokonywanie diagnozy postaw i zachowa odbiorców

• Określenia emocji, na które chce się oddziaływać

• Wiarygodność nadawcy

• Prezentacji komunikatu w przekonywujący i atrakcyjny sposób

• Umiejętności obalania przeciwnych argumentów.

Rodzaje informacji dotyczących zdrowa i choroby:

• Wykorzystujące fakty np. dane statystyczne

• Oddziaływujące na emocje, wyobrażenia, podkreślenie pozytywnych efektów działań

• Nastawione na wzbudzenie strachu w celu kształtowania pożądanych zachowań ( technika straszenia)

• Humorystyczne - przekazywanie informacji w sposób humorystyczny zwiększa zainteresowanie i atrakcyjność przekazu

• Jednostronny komunikat - prezentowanie korzyści z podejmowanych działań bez ukazywania efektów niepożądanych

• Ukazywanie korzyści i strat wynikających z podejmowania działań

• Pozytywne zalecenia, co należy robić dla swojego zdrowia

• Negatywne zalecenia, - czego NIE należy robić, aby zachować zdrowie.

„Technika straszenia” - np., „jeśli będzie pan dalej palił to nie dożyje pan 50tki”

Może być wykorzystywana w edukacji zdrowotnej, gdy:

• Ludzie SA zagrożeni poważnymi (śmiertelnymi) chorobami

• Uczący się mają wysokie poczucie własnej wartości oraz wewnętrzną lokalizację kontroli tzn. uważają, że „panują nad sytuacją” i od nich samych wiele zależy

• Działania, których oczekuje się od ludzi są skuteczne

• Podejście takie wydaje się najprostsze i niezbędne jest, aby reakcja ludzi była natychmiastowa

• Dostępne SA konkretne możliwości dokonania zmiany

---