BAKTERIEMIA I POSOCZNICA
Bakteriemia oznacza wyłącznie wyizolowanie z krwi bakterii bez towarzyszących objawów klinicznych choroby, może ustąpić samoistnie - bez żadnych następstw i powikłań.
Bakterie jak np. Staphylococcus epidermitis i Clostridium perfringens są często izolowane z krwi ludzi zdrowych.
Bakteriemia może prowadzić do powstania odległych ognisk zakażenia, jeśli nie jest leczona może doprowadzić do wstrząsu septycznego.
Rozpoznanie bakteriemii - izolacja bakterii z krwi:
Właściwa technika pobierania krwi.
Wielokrotność pobierania krwi.
Pobieranie przed wdrożeniem terapii antybiotykami.
Właściwa technika pobierania krwi i hodowli
Pobieranie 10 ml krwi - 5 ml do butelki z powietrzem na bakterie tlenowe, a 5 ml do butelki bez powietrza na bakterie beztlenowe.
POSOCZNICA
Wysiew drobnoustrojów do krwi z ogniska zapalnego, dotychczas lokalnego i rozsiew tą drogą do różnych tkanek i narządów z wystąpieniem objawów chorobowych.
Pierwszymi zwiastunami powstawania posocznicy są szybko narastająca gorączka z dreszczami lub hipotermia, tachypnoe i tachykardia.
ZESPÓŁ SEPTYCZNY
Jak w posocznicy + objawy uszkodzeń narządowych: zaburzenia świadomości, niedotlenienie, kwasica metaboliczna i skąpomocz.
WSTRZĄS SEPTYCZNY
Jak w zespole septycznym oraz niedociśnienie tętnicze < 90 mm Hg.
ZESPÓŁ UKŁADOWEJ ODPOWIEDZI ZAPALNEJ
temperatura > 38oC lub < 36oC
tachykardia > 90/min
liczba oddechów >20/min
> 10 % pałeczek we krwi obwodowej
leukocyty> 12000/mm3 lub poniżej 4000/mm3
Etiologia
Najczęściej:
bakterie Gram - dodatnie
Gram - ujemne
flora mieszana - gronkowce, enterokoki, Escherichia coli
Rzadziej :
grzyby np. Candida albicans
riketsje
pasożyty np. Plasmodium
wirusy np. gorączka Lassa, wirus Ebola
Obraz kliniczny posocznicy
Rozwija się nagle.
Obecna podwyższona temperatura z dreszczami.
Tachykardia.
Tachypnoe.
Obniżenie RR.
Niepokój psychiczny.
W skórze lub w głębszych tkankach można często znaleźć ognisko ropne, często rozwija się zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego, często na skórze obecne zmiany pęcherzowe, wykwity krwotoczne.
Pojawienie się erytrodermii u chorych z posocznicą jest objawem zapowiadającym wstrząs septyczny.
Powikłania
Zaburzenia wymiany gazowej i obniżenie pO2 we krwi tętniczej.
Często zespół ostrej niewydolności oddechowej.
Zmniejszenie wydolności krążenia.
Skąpomocz.
Proteinuria.
Azotemia.
Często zakażenia dróg moczowych.
Zmiany typu glomerulonephritis.
Martwica kory nerkowej i śródmiąższowe zapalenie nerek.
Zaburzenia krzepliwości - zespół DIC.
Wyniki laboratoryjne świadczące o uszkodzeniu wątroby - podwyższenie aktywności aminotrasferaz, fosfatazy alkalicznej, podwyższenie stężenia bilirubiny.
Leczenie
Likwidacja przyczyny posocznicy.
Pobranie materiału biologicznego do badań bakteriologicznych.
Wstępna antybiotykoterapia - co najmniej 2 antybiotyki działające na bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne, a w przypadku podejrzenia o etiologię beztlenowcową podanie metronidazolu.
Rewizja po otrzymaniu antybiogramu.
Leczenie objawowe niedociśnienia, wyrównywanie hipowolemii, dopływ tlenu.
Rokowanie poważne - chorzy powinni być hospitalizowani na oddziale intensywnej terapii.
W posocznicach śmiertelność 15 - 20 % we wstrząsie septycznym zwiększa się do 40 - 60 %.