Formy organizacyjne tk: WYCIECZKA- podstawowa forma organizacyjna, jednocześnie najszersze zjawisko integralnie związane z krajoznawstwem. Używane odnośnie wielu dyscyplin /piesza, rowerowa/ -to pierwszy rodzaj. Drugi- w zależności od czasu trwania /kilkugodzinna, dwudniowa, wielodniowa/ BIWAK -zw. z wycieczką, sposób noclegu głównie pod namiotem, wymagający samodzielności turystycznej. RAJD (dot. tur. pieszej, rowerowej, motorowej) uczestniczy w niej wiele grup turystycznych; między grupami istnieje współzawodnictwo, może mieć zróżnicowane podłoże. Każdy R. musi mieć podsumowanie(charakterystyka trasy, wyniki, nagrody)Wyróżnia się: Gwiaździste (grupy z różnych miejsc w jedno) Rozgwiaździste(wspólny start) ZŁAZY (tur. piesza, narciarska śladowa) Rodzaj rajdu gwiaździstego. Nie ma współzawodnictwa. Celem nie jest wygrana lecz zdobycie doświadczenia, znajomości. Uczestnik indywidualny lub grupa ZLOT(wszystkie rodz. tur.) Podobne do złazów-brak współzawodnictwa. Impreza turystyczno - kulturalna, podsumowanie trwa kilka dni. Może być jedno lub wielodyscyplinowe. Często ma charakter indywidualny. SPŁYWY (tur.kajakowa, czasem tratwy, łodzie wiosłowe)Dwa rodzaje: 1zorganizowana (wymyślane przez PTTK np.spływ i nocleg pod namiotem, tramwaje wodne) 2indywidualna(organizowane we własnym zakresie) REJSY(tur. żeglarska, ew. motorowodna); raczej indywidualne; przez PZŻ organizowane rejsy bałtyckie. OBOZY WĘDROWNE (każda tur.) kryterium: czas trwania- min.7dni. Musi być samowystarczalność turystyczna (noclegowa, gastronom.) PTSM było inspiratorem /trasy typowe-wędrówki 7-14dni +nocleg w bazie PTSM/
Wyznaczniki programowania imprezy tur: 1cel imprezy (integracja, zdobycie umiejętności, krajoznawstwo) 2uczestnicy (wiek płeć doświadczenie) 3termin i czas 4możliwości finansowe uczestników, organizatora 4sposób, zakres korzystania z imprezy tur.
Struktura programowa tk: -program ramowy (odp.rytm pracy, higieniczny tryb życia) -prog.merytoryczny (zwiedzanie, krajoznawstwo, inne) -prog. kulturowo-animacyjny (czas wolny zajęcia w przerwach)
Etapy realizacji imprezy tk.: 1E. Wstępny - przygotowanie progr., kalkulacja cenowa /nie zawsze uznawany/ 2Rozpropagowanie imprezy (reklama, marketing) a) dobór uczestników (zamknięty i otwarty) b) zapoznanie uczestników z: programem, regulaminem i organizacja c)zapewnienie sprzętu turystycznego - sprawdzić przed imprezą d)zapewnienie środków finansowych 3Przebieg im.tur: podział zadań między uczestników w skali mikro i makro; kontrola realizacji harmonogramu; ustalenie dziennych odcinków pokonywania przestrzeni. 4Podsumowanie im.tur: rozliczenie; zwrot/konserwacja sprzętu; analiza realizacji programu; spotkanie poobozowe.
Funkcje społeczno -wychowawcze tk.:
1Społeczne -zmiany w zachowaniu ludzi, 2wychowawcze -oddziaływanie na jednostkę (grupę) i powodowanie zmian w tej jednostce (grupie) 3adaptacyjne -umiejętność dostosowania się do nowej sytuacji (nowe działania, szybkie decyzje) 4poznawcze 5emocjonalne -bliski kontakt z naturą 6Prospołeczne -zasada współpracy 7Zdrowotne -wysiłek fiz. Na powietrzu, uodpornienie organizmu. 8Rewalidacyjna -w przyp. osób niepełnosprawnych-podniesienie własnej wartości (psychika i psychologia) 9Resocjalizacyjna dot patologii społecznych - pokazuje inne formy spędzania czasu wolnego.
Główni organizatorzy tk. w Polsce: PTTK wiedzie prym, ma doświadczenie, kształci i doskonali kadrę, jest prekursorem służby kul. szlaku, działalność edytorska, baza noclegowa dla tk. Organizacje Harcerskie (ZHP, ZHR, OH) stawia na samodzielność i samowystarczalność; tur. puszczańska (przygoda i satysfakcja) PTSM(tur tania i dobrze zorganizowana)