• ASERTYWNOŚĆ

• Sztuka wyrażania naszych uczuć, myśli i życzeń oraz dbania o przestrzeganie należnych nam praw bez naruszania praw innych osób.

• Umiejętność, którą można nabyć, a nie cecha osobowości, z którą jedni się rodzą, a drudzy nie.

• Trzy podstawowe style komunikacji

• Styl pasywny

• Brak bezpośredniej ekspresji uczuć, myśli i życzeń.

• Tendencja do ciągłego uśmiechania się i podporządkowywania swoich potrzeb potrzebom innych

• Trudności w proszeniu o coś

• Oczekiwanie, że inni domyślą się, co chcemy powiedzieć

• Trudności w nawiązaniu kontaktu wzrokowego

• Nie musimy brać odpowiedzialności za swoje uczucia i potrzeby. Zawsze znajdzie się ktoś, kto podejmie za nas decyzje i zaopiekuje się nami

• Utrata niezależności, stłumienie swoich uczuć i potrzeb

• Ukrywane potrzeby i uczucia sprawiają, że osoba pasywna czuje frustrację i złość.

2. Styl agresywny

• Wyrażanie uczuć, myśli i życzeń, ale często kosztem praw i uczuć innych ludzi

• Tendencja do poniżania innych poprzez sarkastyczne i rzekomo zabawne uwagi

• Rozpoczynanie wypowiedzi od „Ty…”, a kończenie atakiem lub negatywną etykietką

• Używanie uogólnień typu „zawsze” i „nigdy” oraz wypowiedzi, które sugerują jej wyższość i nieomylność

• Wyniosły styl bycia, manifestowanie siły

• Główny cel: uzyskanie przewagi i dominacja nad innymi

• Osoba agresywna często osiąga swoje cele, jednak na krótką metę. W ostatecznym rozrachunku otoczenie jest do niej zniechęcone i rozżalone jej postępowaniem. W rezultacie czuje się ona sfrustrowana i samotna.

3. Styl asertywny

• Formułowanie jasnych wypowiedzi na temat uczuć, myśli, życzeń

• Dbanie o poszanowanie własnych praw oraz o szanowanie praw i uczuć innych

• Uważne słuchanie i dawanie innym odczuć, że ich wysłuchano

• Otwartość na negocjacje

• Gotowość na ustępstwa, ale nie kosztem swoich praw i godności

• Formułowanie bezpośrednich próśb oraz umiejętność otwartego odmawiania

• Umiejętność prawienia i przyjmowania komplementów, zaczynania i kończenia rozmowy

• Skuteczne radzenie sobie z krytyką - bez konieczności uciekania się do wrogiego czy obronnego nastawienia

• Pewność, siła, empatia

• Asertywna ekspresja

• Komunikaty asertywne składają się z trzech części:

1. Opis sytuacji z twojej perspektywy

2. Twoje uczucia związane z daną sytuacją

3. Twoje życzenia związane z daną sytuacją

• Komunikaty asertywne nie obwiniają, nie atakują, nie przyklejają etykietek

• Mów tylko o faktach, bez uciekania się do negatywnych osądów.

• Jeżeli w stwierdzeniach asertwnych jest mowa o uczuciach, to tylko o uczuciach autora wypowiedzi. Jednak zdanie „Czuję, że jesteś egoistą” jest tylko z pozoru wyrażeniem uczuć; jest to oskarżający komunikat Ty.

• Kiedy mówisz, czego chcesz, wyraź to precyzyjnie.

• Asertywne słuchanie

• Polega na skoncentrowaniu uwagi wyłącznie na drugiej osobie, bez przerywania jej wypowiedzi

• Trzy kroki asertywnego słuchania:

1. Przygotowanie - uświadom sobie swoje uczucia i potrzeby, aby sprawdzić, czy jesteś gotowy do słuchania. Upewnij się, czy twój rozmówca jest gotowy do mówienia.

2. Słuchanie - skup całą swoją uwagę na rozmówcy. Wsłuchaj się w uczucia i potrzeby.

3. Potwierdzenie - powiedz rozmówcy, że usłyszałeś jego uczucia i potrzeby, np. „Rozumiem, że jesteś wyczerpany po całym dniu i chcesz się położyć jeszcze przed obiadem”.

• Odpowiadanie na krytykę:

• Jednym z powodów, dla których trudno nam zachowywać się asertywnie, jest fakt, iż utożsamiamy krytykę z odrzuceniem.

• Trzy skuteczne strategie asertywnego radzenia sobie z krytyką:

1. Potwierdzenie - kiedy usłyszysz krytykę, z którą się zgadzasz, wówczas przyznaj, że krytyk ma rację. Nie daj się złapać w pułapkę szukania wymówek i usprawiedliwiania swojego zachowania.

2. Zamglenie - technika przydatna w radzeniu sobie z manipulacją i niekonstruktywną krytyką, z którą się nie zgadzamy. Polega na znalezieniu w danym stwierdzeniu elementu, z którym się zgadzamy i równocześnie trzymaniu się wewnętrznie swojego punktu widzenia. Można się zgodzić ze swoim krytykiem na trzy sposoby: zgoda częściowa, zgoda „być może”, zgoda logiczna.

3. Sonda - przydatna wówczas, gdy nie jesteśmy pewni, czy krytyka jest manipulacją, czy stwierdzeniem konstruktywnym; nie rozumiemy krytyki lub wydaje się nam, że rozmówca nie mówi nam wszystkiego.




4

---