1. Właściwości i czynności receptorów czuciowych:

• potencjał generujący receptora:

Odkształcenie receptora wskutek działania siły mechanicznej powoduje rozciągnięcie błony receptora i otwarcie kanałów sodowych. Przez otwarte kanały jony sodu wchodzą do cytoplazmy i powodują depolaryzację błony, zwaną potencjałem receptorowym, który pełnie tę samą rolę co postsynaptyczny potencjał pobudzający (EPSP) w neuronie.

• Kodowanie informacji o sile, miejscu działania i rodzaju energii bodźca

Potencjał receptorowy jest przyczyną różnicy potencjałów między częścią receptorową a następnym odcinkiem włókna. Powoduje to przepływ prądu jonowego do pierwszego przewężenia Ranviera i otwarcie zawartych w jego błonie napięciozależnych kanałów sodowych. Otwarcie tych kanałów skutkuje napływem jonów sodu do cytoplazmy wywołując potencjał czynnościowy. Częstość potencjałów czynnościowych jest proporcjonalna do stopnia depolaryzacji błony i ma znaczenie dla kodowania intensywności bodźca mechanicznego w czuciowym włóknie nerwowym.

• adaptacja receptorów

Adaptacja receptorów polega na zmniejszeniu się lub nawet zaniku potencjału generującego podczas działania bodźca o stałym natężeniu (receptor staje się powoli coraz bardziej niewrażliwy na bodziec). W zależności od szybkości adaptacji rozróżnia się:

• receptory fazowe - szybko adaptujące się, które wykazują pobudzenie tylko na początku i w momencie ustąpienia działania bodźca, np.: ciałka blaszkowate.

• receptory toniczne - wolno adaptujące się, w których pobudzenie utrzymuje się przez cały czas działania bodźca, ale stopniowo zmniejsza się, np.: receptory błędnika, receptory bólowe, baro- i pressoreceptory.

---