Ćwiczenia 8 4.01.2008

CASUS WYBORÓW PREZYDENCKICH 1995

Wpłynęło 600 tys. protestów wyborczych a A. Kwaśniewski wygrał różnicą około 600 tys. głosów.

Sama liczba protestów nie mogła być rozstrzygająca.

Powody protestów	Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uznał, że
brak możliwości głosowania przez polonię (generalnie głosuje do 1mln Polaków za granicą)	nie jest kompetentny do rozstrzygania tej kwestii, bo protesty dotyczyły naruszenia konstytucyjnych zasad równości i powszechności a Sąd Najwyższy nie jest uprawniony do orzekania zgodności z Konstytucją
nieprawdziwa informacja o wykształceniu kandydata Zamówione badania socjologiczne wykazały, że Polacy wymagają od Prezydenta: - prawdomówności - wyższego wykształcenia	- w II turze wyborcy dzięki działalności mediów mogli wiedzieć o niepełnym wykształceniu Kwaśniewskiego (ale sztab wyborczy kandydata zaprzeczał) - nie ma środków pozwalających obliczyć skalę wpływu nieprawdziwej informacji na wynik wyborów
	Zdania odrębne: - 4 zdania odrębne - Sąd Najwyższy nie miał obowiązku stwierdzić czy miało to wpływ na ważność wyborów tylko wg treści ustawy „mogło mieć wpływ” - 1 zdanie odrębne - polemiczne w stosunku do uzasadnienia funkcjonowania ustawy
inne marginalne: - nie wypuszczenie żołnierzy z koszar - nie wydanie kart wyborczych
Ocena decyzji sądu
Decyzja Sądu Najwyższego nie była właściwa gdyż wystąpiło naruszenie przepisów ustawy. Sąd Najwyższy uznał, że nieprawdziwe oświadczenie miało wpływ na wynik wyborów, ale nie wiadomo jaki a więc wybory i tak są ważne.
Zmiana jaka nastąpiła w ustawie z uwagi na Casus wyborów 2005
Dzisiejsze brzmienie ustawy „miało wpływ” a nie „mogło mieć wpływ”. Jest to zmiana fatalna, bo zmusza Sąd do weryfikacji wpływu co w praktyce jest bardzo trudne. Np. W wyborach samorządowych, na Wójta, miała miejsce sytuacja, że kontrkandydat urzędującego wójta zorganizował w niedzielny wieczór autokary żeby przewieźć swoich wyborców do lokalu. Dowiedziawszy się o tym Wójt skontaktował się z Obwodową Komisją, która o godz. 19 zatrzasnęła drzwi uniemożliwiając wyborcom oddanie głosu. Sąd uznał jednak ważność wyborów, po oszacowaniu liczby wyborców, którzy nie mogli oddać głosu i uznaniu jej za niewystarczającą aby miała wpływ na wynik wyborów. Ze względu na obecne brzmienie ustawy („miało wpływ”) mimo pogwałcenia prawa nie można było wyborów unieważnić. W poprzednim brzmieniu taka możliwość by istniała.

Obecnie w drugiej turze wyborów nie mogą głosować obywatele będący poza granicami kraju ze względu na koszty. (!!! non sens).

Protest wyborczy może wnieść:

- każdy wyborca będący w spisie wyborców

- komitet wyborczy

Kwestionować można ważność wyborów:

- w danym okręgu - musi być to wyborca zamieszkujący okręg

- w kraju - bez względu na miejsce zamieszkania

Ważność wyborów może być kwestionowana na podstawie:

- naruszenia przepisów ustawy

- przestępstwa przeciwko wyborom

Protest wpływa do:

- Sądu Najwyższego Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

- Sądu Okręgowego - w przypadku wyborów lokalnych

Termin zgłaszania protestów:

- 7 dni (w 1995r był 3)

3 sędziów Izby rozstrzyga czy protest był zasadny czy nie, a cała Izba o ważności wyborów na podstawie:

- sprawozdania PKW

- sposobu rozstrzygnięcia protestów w składach 3-osobowych

- Sąd Najwyższy może uznać wybory za nieważne, gdy powody protestów mają wpływ na wynik wyborów (ówczesne brzmienie „miały wpływ”).

PKW popełniła kardynalny błąd nie sprawdzając wykształcenia.

1

---