Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania

Praca z metodologii badań psychologicznych - ćwiczenia

Olga Matak

Gr.15/III

Nr. Ideksu: 12642

Temat:

Karmienie piersią a więź uczuciowa matka-dziecko.

Warszawa 2008

1.Cel badania

Celem naszego badania jest usystematyzowanie wiedzy na temat istniejących więzi uczuciowych karmiącej matki a dzieckiem, oraz sprawdzenie jaki wpływ ma karmienie piersią na rozwój emocjonalny dziecka. Dlaczego tak ważne jest by kontakt matki z dzieckiem był tak samo fizyczny jak i psychiczny? Co daje matce karmienie piersią, a co z tego oprócz mleka ma noworodek?

2.Wstęp

W psychologii postało wiele koncepcji opisujących zależności kształtowania się cech osobowości od czynników płynących z najbliższego środowiska, wynikających ze sposobu opieki osób wychowujących. Podkreślona jest znacząca rola matki, ojca, rodzeństwa, dalszej rodziny i wszystkich kontaktów społecznych.

W koncepcjach psychospołecznych wielu badaczy penetrowało problem znaczenia związków małego dziecka z matką oraz deprywacji, czyli braku zaspokojenia tych potrzeb.

Najbardziej znanymi teoriami dotykającymi tej sfery są „Koncepcja rozwoju psychospołecznego” Erika Eriksona oraz „Psychoanaliza” Zygmunda Freuda. Obaj mieli ogromny wpływ na rozwój tej dziedziny psychologii, jednak dopiero takie postacie jak Ainsworth, Gand, Konrad Lorenz czy Rutter, zajmowali się badaniami dotyczącymi ściśle zaangażowania opiekunów w wychowanie dzieci a ich rozwój. Przeprowadzono wiele badań na małpach, dzieciach z placówek opiekuńczych czy wychowujących się w rodzinach zastępczych.

John Bowlby był autorem teorii przywiązania, w której stwierdził, ze pierwsze 3 lata życia dziecka są najważniejsze w tworzeniu więzi z dzieckiem. Ainsworth badał dzieci w plemieniu Ganda i izraelskich kibucach, gdzie zawsze stwierdzał silne związki małego dziecka z matką.

3. Hipoteza

Zakładamy, że

• Karmienie piersią wzmacnia więź między matką a dzieckiem,

• Dziecko ma szanse na lepszy rozwój psychiczny,

• Dla matki karminie piersią jest źródłem rozmaitych wrażeń oraz przeżyć emocjonalnych i intelektualnych.

• Dla optymalnego rozwoju obu procesów, tworzenia więzi uczuciowej i karmienia piersią, wskazane jest zapewnienie odpowiednich warunków środowiskowych.

4. Narzędzie badawcze i opis projektu.

Badanie zostanie przeprowadzone na kilkudziesięciu kobietach w różnym wieku i stosujących różne sposoby karmienia dzieci. Przez kilka miesięcy będą one pod obserwacją i zostaną poddane badaniom sprawdzającym łączące je więzi ze swoimi pociechami. Sprawdzimy czy rodzaj karmienia niemowlęcia - naturalny lub sztuczny - może wpłynąć na jakość więzi uczuciowej matki i dziecka. Dzieci będą obserwowane a ich kontakt z matką będzie porównywany z innymi.

Projekt ma na celu udowodnienie, że proces karmienia piersią znacząco wpływa na rozwój zarówno matki i dziecka.

5. Wcześniejsze badania

Wyniki wielu badań obserwacyjnych wskazują, że karmienie niemowląt piersią przynosi korzystne efekty zarówno w krótkoterminowej perspektywie (zmniejszenie umieralności wcześniaków oraz zapadalności na niektóre choroby infekcyjne i atopowe), jak i odległej (korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy i ciśnienie tętnicze). Na podstawie wyników przeglądu systematycznego eksperci Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zalecili karmienie niemowląt wyłącznie piersią do 6. miesiąca życia, a następnie stopniowe wprowadzanie pokarmów innych niż mleko. Pomimo wielu korzystnych efektów i stosunkowo dużego odsetka kobiet zaczynających karmić piersią, w wielu krajach odsetek niemowląt karmionych wyłącznie piersią w wieku 3-4 miesięcy jest niezadowalająco mały. W celu poprawy tej sytuacji zaproponowano różne metody promocji karmienia piersią wśród kobiet, które zdecydowały się na ten sposób karmienia swoich dzieci. Istnieją jednak kontrowersje, która z nich jest najskuteczniejsza.

Zgodnie z wynikami studium naukowców z Uniwersytetu Bristolskiego, opublikowanymi w majowym wydaniu z 2008r. "Archives of Disease in Childhood", karmienie piersią jest dla ciśnienia dzieci równie korzystne jak ćwiczenia fizyczne oraz ograniczenie spożycia soli w populacji ludzi dorosłych. Im dłuższy okres karmienia piersią, tym niższe są odczyty ciśnienia tętniczego.

Badania prowadzone w Montrealu (Douglas Hospital Research Centre) wykazały, że kobiety karmiące piersią słabiej reagują na sytuacje stresowe od pań używających butelki. Mniej stresów pozwala lepiej opiekować się maleństwem - koncentrować uwagę właśnie na nim, pielęgnować je - jest to więc sytuacja ze wszech miar korzystna dla obu stron. Claire-Dominique Walker wraz z zespołem analizowała reakcję stresową 25 karmiących piersią i 25 karmiących butelką mam (posiadających jedno lub więcej dzieci) na sytuacje oceniane jako stresujące w różnym stopniu: od "emocjonalnych lub istotnych dla danych osób" (oglądanie filmów wideo o rannych bądź umierających dzieciach) po "nieprzerażające albo bez związku z badaną grupą" (relacje z publicznych wystąpień oraz problemy matematyczne). Poziom stresu mierzono za pośrednictwem stężenia kortyzolu (nazywanego hormonem stresu) w ślinie uczestniczek studium. Wstępne wyniki wskazują na niższy poziom kortyzolu (a więc mniejszy stres) u kobiet karmiących podczas ekspozycji na emocjonalne oraz nieprzerażające bodźce. Efekt ten występował również w odpowiedzi na sytuacje znaczące z punktu widzenia osoby dokonującej oceny, był w dodatku silniej zaznaczony u pań doświadczonych w zakresie karmienie piersią (a więc np. u matek karmiących wcześniej swoje starsze dzieci). Wskazuje to na dodatkowe korzyści wypływające z karmienia w ten sposób po powtarzających się porodach... Różnica w reakcji na bodźce odnoszące się i niemające odniesienia do sytuacji danej osoby jest niezwykle interesująca. Świadczy bowiem o tym, że doświadczone mamy (karmiące dłużej lub karmiące kolejne już dziecko) potrafią odfiltrować kwestie istotne od nieistotnych (prawdziwe stresory od bodźców neutralnych), podczas gdy mamom karmiącym butelką udaje się to w mniejszym stopniu. Wyniki tego studium mogą być bardzo ważne dla kobiet zagrożonych depresją poporodową. Stres poporodowy jest czynnikiem ryzyka dla tego zjawiska. Jeśli naukowcom uda się dokładniej zrozumieć, jak karmiące piersią kobiety redukują poziom stresu, być może wykorzysta się to odkrycie w leczeniu PND.

2

---