WSE - Ekonomika przedsiębiorstw hotelarskich
Pytania do egzaminu 2010
Opisz przedmiot zainteresowania ekonomiki przedsiębiorstw.
Ekonomika przedsiębiorstwa jako nauka teoretyczna bada współzależności między ludźmi a przedmiotami a środkami pracy oraz związki pomiędzy przedsiębiorstwem a jego otoczeniem oraz formułuje twierdzenia i ustala zasady i metody racjonalnego gospodarowania przedsiębiorstwie.
Ekonomika przedsiębiorstwa jako nauka empiryczna ustala i weryfikuje ustalone zasady i instrumenty ich stosowania w praktyce działania oraz bada tę praktykę pod kątem jej oceny oraz sformułowania zaleceń, praw i zasad funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstwa.
Podaj ogólną definicję przedsiębiorstwa oraz definicję przedsiębiorstwa hotelarskiego.
Przedsiębiorstwo jest jednostką gospodarczą prowadzącą określoną działalność kierującą się przy tym dążeniem do osiągnięcia korzyści materialnych działającą na własny rachunek i ponoszącą ryzyko i odpowiedzialność za podejmowane samodzielnie decyzje.
Przedsiębiorstwo hotelarskie prowadzi działalność usługową polegającą na zaspakajaniu potrzeb w zakresie zakwaterowania, wyżywienia i innych potrzeb z tym związanych osobom podróżującym.
Scharakteryzuj przedsiębiorstwo własności indywidualnej. Podaj przykłady z dziedziny hotelarstwa i gastronomii.
Najczęstsza forma działalności gospodarczej w polskiej gospodarce
Nie występuje pojęcie dochodu firmy i podatku dochodowego - jest on traktowany jako dochód osobisty
Zalety
Brak formalnych wymagań odnośnie kapitału
Niższe koszty prowadzenia
Duża samodzielność/elastyczność co do sposobu prowadzenia działalności
Łatwość zarządzania
Wady
Brak kapitału ogranicza rozwój
Naturalna tendencja do zwiększania kosztów
Scharakteryzuj spółki prawa handlowego. Podaj przykłady z dziedziny hotelarstwa.
Spółki prawa handlowego:
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółki akcyjne
Publiczne spółki akcyjne
Ekonomiczne aspekty formy organizacyjno-prawnej: spółka z o.o.
Jeden lub więcej właścicieli (udziałowcy)
Minimalny kapitał założycielski: 5000 PLN (do końca ubiegłego roku - 50000 PLN)
Możliwość zgromadzenia większego kapitału na rozwój
Prowadzenie kosztowniejsze m.in. z powodu wymogów kodeksu handlowego
Utrudniona zmiana udziałowców
Ekonomiczne aspekty formy organizacyjno-prawnej: spółka akcyjna (korporacja)
Co najmniej 3 akcjonariuszy
Minimalny kapitał zakładowy: 100 tys. PLN (uprzednio 500 tys. PLN)
Stosowana najczęściej przy większych przedsięwzięciach lub po przekształceniu spółki z o.o.
Łatwość obrotu akcjami (szczególnie w przypadku publicznych)
Większe koszty prowadzenia m.in. z uwagi na przepisy kodeksu handlowego
Często występuje główny akcjonariusz - inwestor strategiczny lub finansowy
Spółka akcyjna: Kapitał zakładowy
Stanowi podstawę majątkową działalności spółki i odpowiedzialności wobec wierzycieli.
Oznacza kwotę pieniężną wpłacaną przez jej akcjonariuszy poprzez wniesienie wkładów w postaci gotówkowej, wkładami niepieniężnymi albo w jeden i drugi sposób łącznie.
Kapitał zakładowy dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Wysokość kapitału zakładowego musi być kwotowo wskazana w statucie spółki.
Przykłady spółek handlowych w hotelarstwie:
Niezależne grupy hotelowe
Inne przykłady:
Usługi transportowe
Usługo pośrednictwa: agencje podróży
Usługi organizatorskie: organizatorzy turystyki
Giełdowe spółki akcyjne
Spółki akcyjne dopuszczone do obrotu publicznego (giełda) nazywają sie publicznymi
W turystyce są rzadziej spotykane
Na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych notowane są następujące przedsiębiorstwa hotelarskie: Orbis S.A. i Interferie S.A.
Od czego zależy wybór formy prowadzenia działalności gospodarczej.
Wymagania założycielskie
Zakres odpowiedzialności majątkowej i ryzyka kapitałowego
Możliwość finansowania działalności
Zakres kierowania i kontroli przedsiębiorstwa
Obciążenia podatkowe
Wymień przykłady umów stosowanych we współdziałaniu przedsiębiorstw hotelarskich.
Umowy agencyjne (z agencjami turystycznymi)
Umowa czarteru (z touroperatorem)
Umowy dzierżawy (na czasowy wynajem obiektu noclegowego lub terenu)
Umowy o zarządzanie, kontrakty menadżerskie (z wyspecjalizowanymi firmami)
Umowy franszyzy (z sieciami lub grupami hotelowymi)
Umowy leasingowe (z instytucjami finansowymi)
Jakie cechy hoteli wpływają na ich model ekonomiczny przedsiębiorstw hotelowych?
Modele ekonomiczne zależą w znacznej mierze od:
Zakresu usług (rodzaj produktu)
Grupy docelowej
Sposobu działalności
Często występują modele mieszane.
Wyjaśnij różnice w modelach ekonomicznych pomiędzy hotelami biznesowymi i wypoczynkowymi oraz sieciowymi i niezależnymi.
Podział wg grupy docelowej - w większości przypadków oferują 2 typy produktów:
Skierowane do turystów czasu wolnego
Skierowane do turystów biznesowych
Różnice w modelach biznesowych w hotelach - wg głównego rynku docelowego:
Hotele biznesowe: - inna struktura usług, rezerwacje na pojedyncze dni, większy udział pośredników i sprzedaży bezpośredniej
Hotele wypoczynkowe: znaczny udział pakietów, często z minimum liczby nocy, większy udział touroperatorów w sprzedaży, którzy w wielu wypadkach są głównym klientem
Różnice wg sposobu działalności:
Hotele sieciowe: w kosztach występują koszty na rzecz sieci (grup) hotelowych - opłaty franszyzowe, rezerwacyjne i za zarządzanie; mniejsze koszty marketingowe, gdyż znaczna część promocji jest realizowana w ramach sieci (grupy); znaczny udział rezerwacji przynoszą systemy w ramach sieci (grupy) w tym internetowe
Hotele niezależne: większy udział własnych kosztów marketingowych; większa zależność od pośredników.
Wymień i opisz najważniejsze cechy ekonomiki kosztów przedsiębiorstwa hotelarskiego.
Cechy ekonomiki kosztów przedsiębiorstwa hotelarskiego
STAŁY POTENCJAŁ: potencjał wytwórczy i możliwości jego dostosowania do zmian rynkowych
Hotele- maja niezmienny (w krótki okresie) zasób pokoi do wynajęcia,
- w wyniku tego okresu nasilenia popytu muszą one odmawiać rezerwacji
- w okresie obniżenia popytu- można zmniejszyć tylko niektóre elementy kosztów
- niemożliwe jest wyeliminowanie obszernej grupy kosztów związanych z utrzymaniem niewykorzystanych miejsc.
WYSOKA KAPITALOCHLONNOSC
inwestycje hotelarskie wymagaja znacznych srodkow
najwazniejsze pozycje to:
zakup gruntu
wzniesienie budynku
wyposazenie hotelu
wrzadzenie towarzyszace
zagospodarowanie terenu wokół hotelu
- wiąże się z niezbędnie dużą inwestycją, przy czym znaczna ich część "zamrożona" jest w zakupionych gruntach, budynkach
- wysoka bariera wejścia i wyjścia z branży
- wykazuje względnie niską relację sprzedaży do rozmiarów kapitału
- okres zwrotu inwestycji jest długi powyżej 15 lat
STRUKTURA KOSZTOW - DUZY UDZIAL KOSZTOW STALYCH
STRUKTURA KOSZTÓW -określana jest przez udział kosztów stałych i zmiennych w kosztach całkowitych. Branża hotelarska charakteryzuje się wysokim udziałem kosztów stał w kosztach całkowitych. Im wyższy jest udział kosztów stał w kosztów całkowitych, tym większa zależność od popytu rynkowego i w rezultacie silniejsza potrzeba orientacji na rynek.
WYSOKA PRACOCHLONNOSC
usługi hotelarskie wymagają znacznego udziału pracy ludzkiej
mimo prób automatyzacji jest on w dalszym ciągu znaczny, zwłaszcza w przypadku hotelu o tzw. pełnym zakresie obsługi
praca - koszty osobowe
wypływ wydajności
czynniki wpływające na koszt inwestycji hotelowej
wartość grunu
wartosc dzialki zalezy od lokalizacji
jest to rowniez jeden z czynnikow wplywajacych na wielkosc obiektow hotelarskich (np. Duze obiekty w centrach miast)
standard hotelu
wyelkosc pokoju
wyposazenie pokoi
zakres uslug podstawowych
zakres uslug towarzyszacych
Efekty wysokiego udzlau kosztow
- Przy malej, w stosunku do zdolnosci produkcyjnej wielkosci produkcji, duzy udzial kosztow stalych w kosztach calkowitych powoduje, ze koszt jednostkowy jest bardzo wysoki i przekracza mozliwa do osiagniecia cene.
- Dla osiagniecia dodatkowego wyniki finansowego decydujaca jest strocha dochodowa
- Hotele musza wiec stosowac orientacje rynkowa
Wymień metody wyceny wartości przedsiębiorstwa. Jakie metody są najczęściej stosowane w hotelarstwie.
metody dochodowe - Opierają się na założeniu, że przedsiębiorstwo jest dobrem, którego wartość zależy od korzyści finansowych, jakie przyniesie ono właścicielowi w przyszłości. O wartości przedsiębiorstwa stanowi zaktualizowana na moment wyceny suma przewidywanych dochodów finansowych. Metody dochodowe uważane powszechnie za najdoskonalszy sposób wyceny przedsiębiorstw.
metody majątkowe - Historycznie najstarsza koncepcja wyceny podmiotów gospodarczych przyjmuje majątek za podstawę określenia wartości. Stąd wartość przedsiębiorstw, będąca wynikiem tej wyceny jest nazywana wartością majątkową.
metody porównawcze (mnożnikowa, wskaźnikowa) - Metoda porównań rynkowych polega na ustaleniu wartości przedsiębiorstwa, na podstawie informacji o mnożnikach, których wartość rynkowa jest znana. Mnożniki są tak konstruowane, że pokazują stosunek wartości rynkowej przedsiębiorstwa dookreślonej zmiennej ekonomicznej.
metody mieszane - Wykorzystują elementy wycen majątkowych i dochodowych. Opierają się na założeniu, że wartość przedsiębiorstwa powiązana jest zarówno z wartością jego majątku jak i możliwością przynoszenia przez ten majątek dochodu.
metoda średniej wartości
metoda z zyskiem dodatkowym
metoda wycen przedsiębiorstw nierentownych
Wg sposobu działalności :
hotele sieciowe
mniejsze koszty marketingowe gdyz znaczna czesc promocji jest realizowana w ramach sieci
opłaty franczyzowe, rezerwacje i zarządzanie
znaczny udzial rezerwacji przynosza systemy w ramach sieci
hotele niezalezne
większy udział własny kosztów marketingowych
Istnieją trzy podstawowe grupy metod wyceny hoteli:
Metody majątkowe, w których wartość oparta jest na wartości majątku hotelu.
Metody dochodowe, w których wartość zależy od wysokości i trwałości generowania przez hotel dodatnich przepływów finansowych.
Metody rynkowe, w których wartość ustala się porównując wybrane wartości ekonomiczne uzyskiwane przez hotel z mnożnikami ustalonymi dla podobnych obiektów, które bądź zostały sprzedane w prywatnych transakcjach, bądź notowane są na rynkach otwartych.
Istnieją dwa podstawowe standardy wartości w odniesieniu do wartości przedsiębiorstw
wartość rynkowa: jest to cena wyrażona w pieniądzu, którą kupujący mógłby zapłacić a sprzedawca zaakceptować, jeżeli biznes zostałby wystawiony na sprzedaż na otwartym rynku na odpowiedni okres czasu, kupujący i sprzedający byliby w posiadaniu wszystkich istotnych faktów oraz żadna ze stron nie działałaby pod przymusem
indywidualna wartość inwestycyjna: subiektywna wartość inwestycji dla konkretnego inwestora bądź grupy inwestorów, oparta na indywidualnych wymaganiach bądź założeniach inwestycyjnych; w odróżnieniu od wartości rynkowej, która jest oparta na uśrednionych oczekiwaniach i założeniach inwestorów.
Różnica między wartością rynkową a indywidualną wartością inwestycyjną może być znaczna, jeśli kupującym jest inwestor strategiczny. Oceniając wartość inwestycji, patrzy on bowiem przez pryzmat zmian i ulepszeń, które będzie w stanie wprowadzić i które przyniosą określone efekty ekonomiczne.
Hotel tym odróżnia się od wielu innych biznesów, że znaczną część jego wartości stanowi nieruchomość. Jest zatem częstą praktyką podejście majątkowe - kosztowe. Podejście kosztowe opiera się na założeniu, że kupujący będzie skłonny zapłacić za hotel tyle, ile wyniósłby koszt wybudowania porównywalnego obiektu w porównywalnym miejscu, pomniejszony o zużycie (amortyzację).
Podaj, jakie są pozycje w rachunku wyników przedsiębiorstwa.
Rachunek zysków i strat (wyników) przedsiębiorstwa - przedstawia osiągnięty wynik finansowy będący rezultatem przychodów i poniesionych kosztów w danym okresie. Rachunek wyników pokazuje ile przedsiębiorstwo „zarobiło” w danym okresie.
Rachunek wyników - pozycje:
Przychody:
Przychody ze sprzedaży (brutto i netto),
Inne przychody (np. finansowe),
Koszty:
Koszty działalności operacyjnej (układ rodzajowy, funkcjonalny lub kalkulacyjny),
Koszty operacji finansowych,
Zysk z działalności gospodarczej
Straty i zyski nadzwyczajne
Zysk brutto
Podatek dochodowy
Podaj, jakie są składniki aktywów i pasywów w przedsiębiorstwie.
Majątek przedsiębiorstw, czyli aktywa - składa się z aktywów rzeczowych, finansowych i innych, które służą przedsiębiorstwu do przeprowadzenia operacji gospodarczych.
Obejmuje:
Aktywa trwałe,
Aktywa obrotowe.
Aktywa trwałe - składniki majątkowe, które przedsiębiorstwo wykorzystuje w wielu procesach gospodarczych, przy czym jest w ich posiadaniu przez okres dłuższy niż rok.
Obejmuje:
Wartości niematerialne i prawne - autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje; prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych; know-how (specjalistyczna wiedza na jakiś temat),
Rzeczowe aktywa trwałe (środki trwałe) - mają okres ekonomicznej użyteczności dłuższy niż rok, obejmują: grunty, budynki i budowle, urządzenia techniczne i maszyny, środki transportu, inne środki trwałe. Dominującą rolę odgrywa majątek trwały (czyli środki trwałe, których czas użytkowania wynosi ponad rok, a wartość 3500 PLN) - 75-95%. Oznacza to wysoką kapitałochłonność (niska relacja sprzedaży do zaangażowanego kapitału),
Należności długoterminowe,
Inwestycje długoterminowe.
Przedsiębiorstwa hotelarskie- główne składniki majątku:
Ziemia (czyli działki, na których obiekty hotelarskie stoją) - stanowią 1-5% aktywów hotelu (własność lub wieczyste użytkowanie),
Kapitał - budynki, maszyny, narzędzia i środki transportu. Budynki - w zależności od wielkości i
Należności długoterminowe
Należności - gwarantowane umową i obowiązującymi przepisami prawnymi uprawnienia przedsiębiorstwa do pobrania od kontrahenta (dłużnika) ustalonej kwoty środków pieniężnych - za wykonanie na rzecz kontrahenta dostawy, usług lub innych świadczeń.
Inwestycje długoterminowe:
Aktywa nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych,
Ze względu na postać inwestycje
Aktywa obrotowe - składniki majątkowe, które są w posiadaniu formy krócej niż rok. Cechują się zmianą postaci naturalnej w stosunkowo krótkim czasie. Dzielą się na zapasy (materiały, półprodukty i produkty w toku, produkty gotowe, towary), należności krótkoterminowe i inwestycje krótkoterminowe.
Pasywa - są źródłem finansowania majątku (aktywów) przedsiębiorstwa. Ze względu na prawo własności wyróżnia się kapitał własny i kapitał obcy.
Kapitały własne - suma składników majątku, w stosunku do których przedsiębiorstwu przysługuje prawo własności. Dzielą się na kapitał podstawowy, kapitał zapasowy i pozostałe kapitały (np. kapitał rezerwowy), zysk (strata) netto.
Kapitały własne dzieli się także na kapitały powierzone (wniesione przez założycieli przedsiębiorstwa) oraz kapitał samofinansowania - kapitał zapasowy (tworzony z zysku i dopłat właścicieli - głównie w celu pokrycia straty finansowej) oraz kapitał rezerwowy (tworzony z zysku - celem jest pokrywanie szczególnych strat i wydatków przedsiębiorstwa).
Wymień i krótko opisz źródła finansowania przedsiębiorstwa.
Źródła finansowania działalności gospodarczej:
Wewnętrzne - własne (zysk zatrzymany i amortyzacja),
Wewnętrzne - obce (zobowiązania krótkoterminowe),
Zewnętrzne - własne (środki z wyemitowanych akcji lub objętych udziałów),
Zewnętrzne - obce (emitowane obligacje i uzyskane kredyty).
Zobowiązania to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o określonej wartości, które powodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów przedsiębiorstwa. Ze względu na okres spłaty dzielone są na krótkoterminowe (poniżej roku) i długoterminowe (powyżej roku).
Kapitały obce (zobowiązania długoterminowe):
Kredyty,
Pożyczki,
Obligacje.
Kredyty
Kredytodawcą jest zwykle bank pobierający od kwoty kredytu prowizję i odsetki. Musi zawsze być przeznaczony na konkretny cel (np. zapewnienie płynności - kredyt obrotowy, inwestycje - kredyt inwestycyjny). Udzielane są w postaci pieniądza bezgotówkowego. Kredyty są określane przez prawo bankowe.
Pożyczki
Pożyczkodawcą są zwykle banki, udziałowcy lub inne firmy. Może być odpłatna (bank) lub nieodpłatna (np. od wspólników). Nie muszą być udzielane na konkretny cel. Mają postać pieniądza gotówkowego.
Obligacje
Obligacje to papiery wartościowe w których emitent stwierdza swoje zobowiązania wobec właściciela i deklaruje określoną kwotę pieniężną płatną w sposób i w terminach z góry określonych. Właściciel obligacji otrzymuje roczne odsetki, wartość rynkowa obligacji może być większa niż nominalna (z premią) lub mniejsza niż nominalna (z dyskontem).
Wymień metody ustalania cen w hotelarstwie. Na czym polega formuła kalkulacji cen - tzw. 3K?.
Procedura ustalania cen
Wybór celów strategii cenowej
Szacowanie popytu
Szacowanie kosztów
Analiza cen i ofert konkurencji
Wybór metody ustalania cen
Wybór ceny końcowej
Metody ustalania cen - kosztowe (metoda Hubbarta)
Kalkulacja cen opiera się na danych „historycznych” oraz planowanych dotyczących poziomu kosztów, przychodów i zysku oraz średniego wykorzystania pokoi.
Zwykle liczona jest od dołu (w oparciu o planowany zysk) lub od góry (w oparciu o planowane przychody).
Strategie cenowe (3K) - kryteria:
Koszty,
Klienci (popyt),
Konkurencja.
Metody kosztowe (reguła 1000)
Reguła 1000: cena zależna jest od kosztu inwestycji (0,1% kosztu jednego pokoju). Przykład: koszt budowy hotelu na 100 pokoi 30 mln zł, koszt pokoju = 300 000 zł. 300 000/1000 = 300 zł - proponowana cena pokoju.
Na czym polega zarządzanie przychodami w hotelarstwie?
Zarządzanie przychodami (revenue management) w hotelach
Zarządzanie sprzedażą miejsc noclegowych, które ma na celu osiągnięcie maksymalnego przychodu w danych warunkach rynkowych.
Polega na sterowaniu (najczęściej przy pomocy specjalnych programów komputerowych) wielkością oferty poszczególnych produktów i cenami aby najlepiej dostosować je do istniejącego popytu.
Wyższe kategorie:
Wielkość oferty kształtowana na poziomie cena/rodzaj pokoju,
Dostępne różne rodzaje cen w tym samym czasie
Niższe kategorie:
Jedna, stała cena,
Zniżki jedynie na weekend
Wyjaśnij ekonomiczne przesłanki wyboru preferowanego kanału dystrybucji. Jakie są różnice w modelach dystrybucji w hotelach biznesowych i wypoczynkowych?
Ekonomiczne przesłanki wyboru wariantu dystrybucji przez hotele:
Porównanie relacji przyrostów kosztów do przyrostu wartości sprzedaży w poszczególnych wariantach,
Wariant, w którym relacja przyrostu kosztów do przyrostu wartości sprzedaży jest najniższa, lub w ujęciu dynamicznym rośnie najwolniej, czyli porównanie:
Delta KI/deltaSI, Delta KII/deltaSII, Delta KIII/deltaSIII
Koszty dystrybucji obejmują: działania reklamowo-informacyjne, koszty własnych punktów sprzedaży, prowizja dla agentów, rabaty dla organizatorów.
Różnice w dystrybucji w różnych hotelach:
Hotele biznesowe - inna struktura usług, rezerwacja na pojedyncze dni, większy udział pośredników i sprzedaży bezpośredniej,
Hotele wypoczynkowe - znaczny udział pakietów, często z minimum liczby nocy, większy udział turoperatorów w sprzedaży, którzy w wielu wypadkach są głównym klientem,
Wymień ekonomiczne korzyści z zastosowania internetowych systemów dystrybucji w hotelarstwie.
Ekonomiczne korzyści z zastosowania systemów internetowych w turystyce:
Niski koszt dla producenta (koszt wdrożenia to obecnie niewielki procent kosztu tradycyjnych systemów),
Niski koszt dla użytkowników (praktycznie tylko koszt dostępu do Internetu),
Możliwość pomijania pośredników (co wynika z powszechnej dostępności do Internetu),
Możliwość natychmiastowego reagowania na zmiany na rynku,
Możliwość płatności online przez użytkowników indywidualnych.
Wyjaśnij pojęcie otoczenia makroekonomicznego przedsiębiorstwa turystycznego. Wymień elementy tego otoczenia.
Otoczenie makroekonomiczne
Tworzy je zesół warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa, wynikający z jego dizałania w określonym kraju i regionie, w określonej strefie klimatycznej, w danym układzie politycznym, prawnym, systemowym itp.
Jest to zespół czynników niekontrolowanych i niezależnych od rzedsiębiorstwa, tworzący dla niego określone możliwości rynkowe, jak również stanowiący pewne zagrożenia, warunkujące przez to jego funkcjonowanie.
Elementy otoczenia makroekonomicznego
- otoczenie instytucjonalno-prawne,
- otoczenie ekonomiczne,
- otoczenie społeczno-demograficzne,
- otoczenie środowiskowe,
- otoczenie technologiczne,
- otoczenie zagraniczne.
Opisz model sił konkurencyjnych Portera w kontekście rynku hotelarskiego.
Analiza strukturalna sektora (nazywana również analizą pięciu sił Portera lub modelem pięciu sił Portera) - metoda analizy i oceny natężenia sił konkurencyjnych w sektorze ekonomicznym lub segmencie rynkowym.
Analiza odnosi się do otoczenia konkurencyjnego przedsiębiorstwa i stosowana jest jako początkowy etap formułowania strategii konkurencji. Opiera się na modelu pięciu wzajemnie oddziałujących na siebie czynników, które występują w każdym sektorze ekonomicznym:
Rywalizacja w sektorze
Groźba nowych wejść
Siła przetargowa nabywców
Siła przetargowa dostawców
Zagrożenie ze strony substytutów
Zgodnie z tą koncepcją istnieje bezpośrednia i odwrotna zależność pomiędzy natężeniem sił konkurencyjnych w sektorze a potencjałem rentowności tego sektora, stanowiącym o jego atrakcyjności dla działających w nim przedsiębiorstw.
Decydujące znaczenie w procesie formułowania strategii konkurencji Porter przypisuje najmocniejszym siłom, przy czym natężenie każdej z nich jest zróżnicowane w różnych sektorach i stanowi o ich indywidualnej charakterystyce.
Każda istotna zmiana dowolnej z pięciu sił zmusza przedsiębiorstwo do ponownego określenia swojej pozycji w sektorze i oceny jego atrakcyjności.
Najważniejszą zaletą modelu Portera jest usystematyzowanie i uporządkowanie sposobu patrzenia przez kierownictwo przedsiębiorstwa na sektor i otoczenie konkurencyjne. Dzięki swojej uniwersalności model może być stosowany do analizy niemal wszystkich sektorów gospodarki. Dzięki temu ocena atrakcyjności obecnych lub potencjalnych obszarów działalności przedsiębiorstwa jest zobiektywizowana, co pozwala przeprowadzać dokładniejsze porównania międzysektorowe.
cześć gałęzi przemysłu grupująca przedsiebiorstwa sprzedajace produkty lub uslugi o podobnym przeznaczeniu na tym samym geograficznie rynku
sektorem bedzie wiec:
sektor hoteli biznesowych w danym miescie/regionie
sektor hoteli wypoczynkowych w regionie
dla kazdego konieczne jest okreslenie rynku geograficznego
Od czego zależy konkurencja na rynku hotelarskim. Jakie są pod tym względem różnice pomiędzy hotelami wypoczynkowymi a biznesowymi?
Konkurencja na rynku hotelarskim
konkurencja hoteli biznesowych jest ograniczona przestrzennie
konkureja hoteli o funkcjach wypoczynkowych moze dotyczyc podmiotow w innych regionach kraju, a nawet za granica
natezenie konkurencji zalezy od
liczby podmiotow
struktury produktow
sezonowosci
czynniki wplywajace na wzrost rywalizacji/konkurencji
na wzrost rywalizacji (konkurencji) pomiedzy przedsiebiorstwami istotny wplyw wywieraja m.in. wysokie koszty stale, stwarzajace nacisk na pelne wykoszystanie zdolnosci produkcyjnej
jesli w danym sektorze wystepuje nadmiar zdolnosci produkcyjnej moze to prowadzic do eskalacji obnizek sen
grozba wejscia nowych konkurentow
dla dzialajacych w danym sektorze przedsiebiorstw zawsze istnieje grozba wejscia nowych konkurentow, ktorzy moga dysponowac znacznymi zasobami finansowymi na inwestycje
ich wejscie moze doprowadzic do zwiekszenia zdolnosci produkcyjnych, w wyniku czego moze nastapic obnizenie cen lub wzrost kosztow istniejacych przedsiebiorstw lub jedno i drugie.
Wymień i opisz krótko najważniejsze bariery wejścia w sektorze hotelarskim.
Bariery wejścia - czynniki ograniczające podjęcie działalności gospodarczej oraz konkurencję na danym rynku.
Wśród barier wejścia można wymienić m.in.:
ekonomia skali, czyli minimalna wielkość produkcji, która zapewnia koszt jednostkowy produktu poniżej ceny rynkowej
wysoki poziom technologiczny, czyli wysokiej jakości produkcji związanej z zakupem odpowiedniej technologii oraz mistrzowskiej organizacji produkcji
braku dostępu do kanałów dystrybucji, co wiąże się ze zbyt dużym kosztem, który trzeba ponieść aby sprzedawać wyroby
formalne bariery wejścia na rynek (np. regulacje państwowe takie jak licencje, patenty, atesty)
bariery celne
zróżnicowanie wyrobów
potrzeby kapitałowe
koszty zmiany dostawcy
dostęp do kanałów dystrybucji
gorszą pozycję kosztową (np. w wyniku braku dostępu do know-how)
politykę państwa
konieczność uzyskania koncesji lub zezwolenia,
potrzebę posiadania wysoko-wykwalifikowanego zespołu ludzi,
kosztowną technologia, którą trzeba zakupić.
Najważniejsze bariery wejścia w hotelarstwie
potrzeby kaitałowe - konieczność poniesienia znacznych nakładów inwestycyjnych - tym większe, im wyższa kategoria hotelu,
dostęp do kanałów dystrybucyjnych,
ekonomia skali,
polityka władz lokalnych
Analiza sektora hotelarskiego
rywalizacja
zróżnicowana w zależności popytu i sezonu
maleje w miastach w których jest nadwyżka popytu
rośnie w miastach gdzie nastąpił znaczny przyrost oferty
siła przetargowa nabywców rośnie (Internet - większa przejrzystość cen plus wygoda plus alternatywne kanały dystrybucji
siła przetargowa dostawców - zróżnicowana w zaleznosci od rodzaju uslug
zagrozenie wejsciem nowych firm - rosnie (z uwagi na rosnaca rentownosc i rosnacy popyt psektor przyciaga nowe firmy)
Jakie są ogólne przesłanki integracji wśród przedsiębiorstw turystycznych.
Główne przesłanki:
Sieczi hotelowe: stworzenie rozpoznawalnej powszechnie na rynku krajowym i międzynarodowym marki,
Grupy hotelowe: dotarcie do wszystkich głównych segmentów rynku,
Korzyści (ekonomia) skali:
Przesłanki finansowe: zwiększenie rentowności, rozłożenie ryzyka, większe zasoby finansowe na rozwój
Efektywniejsze prowadzenie działalności marketingowej (wspólna reklama czy wydawnictwa pomocyjne)
Korzystanie ze wspólnego systemu rezerwacyjnego
Wspólne szkolenia
Niższe koszty operacyjne (wspólne zakupy zaopatrzeniowe) i inwestycyjne (standardowe projekty, wyposażenie, technologia)
Wyjaśnij pojęcie integracji poziomej i pionowej. Podaj przykłady z sektora hotelarskiego.
Integracja pozioma
integracja pozioma ma miejsce wtedy, gdy powiazania zachodza w ramach tego samego sektora rynku turystycznego
przyklady w hotelstwie : siedzi i grupy hotelowe
Przyklady w innym sektorze turystyki:
Sieci agencji turystycznych
grupy touroperatorskie
sojusze linii lotniczych
Koncentracja i globalizacja w sektorze hotelarskim
dominacja sieci i grup amerykanskich
8 z 10 najwiekszych grup hotelowych i ok. 80 z najwiekszych 200 marek (sieci) nalezy do korporacji amerykanskich
3mln pokoi na 5mln znajduja sie w ameryce polnocnej (glownie usa)
mocna pozycja takze grup francuskich i brytyjskich
udzial sieci i grup stale sie zwieksza
Integracja pionowa
integracja pionowa ma miejsce wtedy, gdy powiazania zachodza wzdluz procesow produkcyjnych i obejmuja podmiot z roznych sektorow rynku turystycznego
integracja pionowa ‚wprzod`
integracja pionowa ‚wprzod` ma miejsce wtedy gdy podmiot integrujacy znajduje sie w wyzszej w procesie produkcyjnym niz podmiot integrowany
przyklady:
przejecie przez grupe hotelowa touroperatora lub sieci detalicznych agencji turystycznych
integracja pionowa ‚wstecz`
integracja pionowa ‚wstecz` ma miejsce wtedy gdy pormiot integrujacy znajduje sie w nizszej (czyli blizej rynku) w procesie produkcyjnym niz podmiot integrowany
przyklady:
przejecie lub rozwoj wewnetrzny sieci hoteli wypoczynkowych przez touroperatora
Wymień i omów krótko najważniejsze trendy w sektorze hotelarskim wpływające na ekonomikę przedsiębiorstw hotelarskich.
Trendy na rynku swiatowym
rozwoj grup i sieci hotelowych
coraz wieksze wykorzystanie Internetu w dystrybucji :
dystrybucja bezpośrednia , dezintermediacja - usunięcie pośredników z łańcucha dostaw: "wycinanie pośrednika". W miejsce rozwijania tradycyjnych kanałów dystrybucji, które zawierają pewne rodzaje pośrednictwa (jak np. dystrybutor, hurtownik, broker czy agent), obecnie spółki mogą obsługiwać każdego klienta w sposób bezpośredni - np. przez Internet. Głównym celem tego typu rozwiązań jest ograniczanie kosztów.
dystrybucja posrednia - wzrost znaczenia posrednikow nowego typu (reintermediacja- może zostać zdefiniowana jako ponowne wprowadzenie pośrednictwa pomiędzy konsumentem a producentem. Termin ten ma zastosowanie w szczególności do przypadków, gdzie deizntermediacja nastąpiła jako pierwsza.)
wielokanalowa dystrybucja - firma dociera do różnych nabywców, korzystając z dwóch lub więcej kanałów marketingowych dla tego samego produktu
witryny spolecznosciowe - łączą ludzi niewielkim kosztem, co może być niezwykle korzystne dla przedsiębiorców i sektora małych i średnich firm, chcących poszerzyć zakres swoich kontaktów. Bardzo często firmy wykorzystują serwisy aby wpłynąć na potencjalnego klienta. Firmy mogą również wykorzystywać serwisy na potrzeby kampanii reklamowej w formie ogłoszeń. Ponieważ biznes działa w skali globalnej, serwisy ułatwiają utrzymywanie kontaktów na całym świecie. Dzięki biznesowym społecznościom wirtualnym, poszczególne jednostki mogą być dostępne. Ludzie tworzą swoją prawdziwą tożsamość w wiarygodnym miejscu. Następnie nawiązują kontakty bezpośrednio ze sobą lub w obrębie grupy, która wykazuje wspólne zainteresowania i podobne cele.
rozwoj nowych technologii hotelowych - elektronizacja hoteli
Elektronizacja hoteli
integracja systemow rezerwacyjnych i wewnetrznych recepcyjnych
elektroniczna obsluga klientow (np. Samoobsluga, klucze do hotelu/pokoju)
elektroniczny minibarek
technologia RFID
Trendy na rynku polskim
poprawa wynikow ekonomicznych
stale zwiekszenie udzalu sektora hotelarskiego
wzrost udzialu gosci krajowych
niewielki udzial sieci i grup hotelowych ale silna tendencja wzrostowa.