Zajęcia 3-4-5

Temat 2 - STRUKTURY ORGANIZACYJNE ZAŁOGI STATKU. FUNKCJE KIEROWNICZE I

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CZŁONKÓW ZAŁOGI

KONWENCJA SOLAS -74/78 ROZDZIAŁ V - BEZPIECZEŃSTWO ŻEGLUGI - PRAWIDŁO 14

Umawiające się rządy poszczególnych państw, każdy w odniesieniu do swojej floty, podjęły się ustanowienia i przestrzegania reguł, aby z punktu widzenia bezpieczeństwa na morzu, każdy statek obsługiwany był przez kompetentne i odpowiednio liczne załogi.

Każdy statek uprawiający żeglugę międzynarodową powinien posiadać odpowiedni dokument minimalnej bezpiecznej obsady osobowej statku lub jego odpowiednik wydany przez Administrację jako informacja o minimalnej liczbie załogi uznanej za niezbędną dla bezpiecznej obsługi statku.

Za prawidłowy rozkład wacht, szkolenia załogi i obsadę statków odpowiada ARMATOR

Dokumentem stwierdzającym skład załogi niezbędny dla zapewnienia bezpiecznej żeglugi statku uprawiającego żeglugę międzynarodową lub bałtycką jest Certyfikat Bezpiecznej Obsługi ( Safe Manning Certificate) wydawany przez Dyrektora Urzędu Morskiego / Administrację Państwa Bandery właściwą dla portu macierzystego statku.

Wg przepisów obowiązujących dla statków pod polską banderą:

Dział maszynowy:

- na statkach o mocy maszyn powyżej 3000 kW:

a) starszy oficer mechanik,

b) II oficer mechanik,

c) oficer mechanik wachtowy,

4. motorzysta wachtowy,

- na statkach o mocy maszyn głównych od 750 kW do 3000 kW:

a) starszy oficer mechanik,

b) II oficer mechanik,

3. motorzysta wachtowy,

- na statkach o mocy maszyn głównych do 750 kW:

1. kierownik maszyn,

2. motorzysta.

W celu zapewnienia sprawności załogi w działaniach związanych z bezpieczeństwem, należy ustalić na statku język roboczy i zapisać to w dzienniku okrętowym.

Każdy marynarz powinien rozumieć język roboczy a w wypadku konieczności potrafić wydawać polecenia i instrukcje oraz na nie odpowiadać.

Oficerowie starsi zobowiązani są dodatkowo do posiadania znajomości prawa morskiego państwa, które ma wydać potwierdzenie dyplomu.

Jeżeli język roboczy nie jest oficjalnym językiem państwa bandery, wszystkie wywieszone plany, napisy oraz listy powinny zawierać tłumaczenie na język roboczy.

PODZIAŁ SŁUŻB NA STATKU

• pokładowa - pokładowa, radiowa, hotelowa, służby specjalistyczne uwarunkowane typem statku.

• maszynowa - maszynowa, elektryczna, kotłowa, inne służby specjalistyczne.

Podstawowe zasady pełnienia wachty ( służby)maszynowej.

Określenie „wachta” - oznacza grupę osób tworzących wachtę lub oficera mechanika w czasie, w którym jego fizyczna obecność w maszynowni może być lub nie być konieczna,

Zasady zapewniające bezpieczną pracę siłowni okrętowej.

1. Zasady ogólne.

Starszy oficer mechanik/ II oficer mechanik każdego statku jest zobowiązany w porozumieniu z kapitanem, zapewnić właściwą organizację pracy dla utrzymania należytych wacht ( morskich, portowych, stoczniowych, itp..) zapewniających właściwy nadzór pracy siłowni i obsługi urządzeń statku.

Kryteria obsady wachty:

• typ statku - siłownia zautomatyzowana - konwencjonalna, statek specjalistyczny, itp..

• rodzaj i stan maszyn - silnik spalinowy, turbina, stan techniczny poszczególnych urządzeń oraz siłowni jako całości.

• szczególne warunki eksploatacji określone przez czynniki typu: operacja wejścia / wyjścia z portu, trudne przejścia ( rejon pływania), pogoda, lód, zanieczyszczenie wody, głębokość, stany awaryjne, uszkodzenie, itp.,

• kwalifikacje i doświadczenie wachty.

• bezpieczeństwo życia załogi, statku, ładunku i portu oraz ochrona środowiska.

• przestrzeganie przepisów międzynarodowych, krajowych i lokalnych.

• utrzymywanie normalnej eksploatacji statku.

Starszy / II-gi oficer mechanik powinien w porozumieniu z kapitanem określić zawczasu potrzeby planowanego rejsu, biorąc pod uwagę wymagania, co do paliwa, wody, smarów, środków chemicznych, części zapasowych i materiałów, narzędzi oraz innych spraw niezbędnych dla zapewnienia bezpiecznej żeglugi statku i bezpiecznej pracy podległej załogi.

2. Eksploatacja

Oficer mechanik wachtowy odpowiada za:

• właściwą i bezpieczną eksploatację podległej grupy urządzeń.

• za bezpieczną eksploatację napędu głównego i instalacji pomocniczych.

• podejmuje odpowiednie działania w wypadku zaistnienia nieprawidłowości.

• pełni służbę w siłowni lub w miejscu, w którym jest natychmiast osiągalny i gotowy do bezpośredniego nadzoru nad maszynownią.

• nadzór nad pracą pracowników dniówkowych i grup remontowych.

• właściwe prowadzenie zapisów w dzienniku maszynowym.

• natychmiastowy kontakt w sytuacjach awaryjnych z wachtą na mostku.

• w stanie pogotowia zapewnia natychmiastową gotowość podjęcia działań manewrowych i odpowiednią rezerwę mocy dla innych urządzeń używanych przy operacjach manewrowych i ładunkowych.

• w czasie pogotowia do pracy przeprowadza kontrolne obchody siłowni wg „planu obchodu siłowni” sporządzonego przez starszego oficera mechanika w godzinach przez niego wyznaczonych.

• w przypadku zaistnienia alarmu podejmuje działania - w wypadku konieczności powiadamia starszego mechanika.

• nadzoruje zabezpieczenie słowni w zakresie bezpieczeństwa ochrony ppoż..

• w czasie manewrów przebywa w siłowni przy stanowisku manewrowym.

• w wypadku nie zgłoszenia się następcy bądź jego zgłoszenia się w stanie wskazującym na spożycie alkoholu, narkotyków lub nadmierne przemęczenie, nie przekazuje mu pogotowia do pracy/wachty i powiadamia o powyższym starszego oficera mechanika.

• przemieszczanie balastów na morzu oraz operowanie drzwiami wodoszczelnymi wykonuje po uzyskaniu zgody kapitana statku.

• opracowuje plany remontowe podległych jemu urządzeń i nadzoruje ich realizację.

• w trakcie pełnienia wachty reprezentuje starszego oficera mechanika i jego podstawową odpowiedzialnością jest należyte i skuteczne działanie oraz utrzymanie maszyn mających wpływ na bezpieczeństwo statku i załogi.

3. Wymagania dotyczące wachty

Każdy członek wachty powinien być zaznajomiony z przydzielonymi mu obowiązkami wachtowymi oraz powinien posiadać:

• Znajomość stosowania odpowiednich systemów komunikacji wewnętrznej.

• Znajomość drogi ewakuacyjnej i pomieszczeń maszynowych.

• Znajomość systemów alarmowych w maszynowni i zdolność rozróżniania tych sygnałów.

• Znajomość usytuowania i używania sprzętu ppoż..

4. Zdatność do pełnienia wachty

Rozkład wachty powinien być taki, aby pierwsza wachta i następne były wypoczęte.

5. Ochrona środowiska morskiego

Wszyscy oficerowie mechanicy i załoga maszynowa powinni zdawać sobie sprawę z poważnych następstw zanieczyszczenia środowiska morskiego na skutek niewłaściwej eksploatacji statku.

W wypadku zaistnienia zagrożenia zanieczyszczenia środowiska powinni podjąć wszelkie możliwe środki zaradcze, aby skutki zanieczyszczenia środowiska maksymalnie ograniczyć podejmując działania przewidziane przepisami międzynarodowymi i portowymi.

Oficerowi mechanikowi odpowiedzialnemu za wachtę nie należy powierzać innych obowiązków, które mogłyby zakłócić wykonanie jego obowiązków wynikających z pełnienia wachty nadzorującej pracę napędu głównego.

Oficer wachtowy powinien znać sytuację w maszynowni w zakresie prowadzenia innych prac poza wachtą oraz zapewnić właściwy nadzór nad ich przebiegiem.

6. Podstawowe obowiązki starszego oficera mechanika i II-go oficera mechanika.

• ścisła współpraca z kapitanem statku.

• szkolenie i nadzór nad pracą załogi maszynowej ze szczególnym zwróceniem uwagi na pracę oficerów mechaników wachtowych.

• opracowywanie planów: przeglądów urządzeń, wymian olejów, kontroli pracy urządzeń w zakresie Konwencji

MARPOL.

• nadzór nad prowadzeniem zapisów w systemie kontroli pracy AMOS- D; PMS lub w planach remontów i

przeglądów.

• kontrola i akceptacja zapotrzebowań na części i materiały z uwzględnieniem wytycznych Armatora.

• kontrola i nadzór nad stanem urządzeń i przyrządów pomiarowych i kontrolnych oraz prowadzenie dokumentacji w zakresie ich okresowej legalizacji.

7. II oficer mechanik - ścisła współpraca ze starszym mechanikiem, kierowanie pracą pracowników dniówkowych

• ścisła współpraca ze starszym oficerem mechanikiem i kapitanem w wypadku pełnienia obowiązków starszego oficera mechanika.

• nadzór nad pracą pracowników dniówkowych i oficerów mechaników wachtowych.

• dbałość o sprawność napędu głównego statku ( silnik główny i urządzenie sterowe).

• zamawianie i kontrola stanu olejów smarnych.

• dbałość o stan i wygląd dokumentacji i instrukcji wywieszonych z pomieszczeniach siłowni oraz przechowywanych w biurze maszynowym.

• okresowa kontrola i nadzór nad sprawnością stałej instalacji gaśniczej i sygnalizacji z nią związanej.

Temat 3 - ORGANIZACJA DZIAŁU MASZYNOWEGO.

1. Obsada i podział godzin pracy:

• wachty morskie

• służby portowe

• praca siłowni bezwachtowej

• pracownicy dniówkowi

2. Przydział mechanizmów:

• zakresy obowiązków

• podział mechanizmów przynależnych poszczególnym oficerom mechanikom

• zakres obowiązków elektryka statkowego lub oficerów mechaników w zakresie obsługi urządzeń elektrycznych.

• opracowanie szczegółowych instrukcji obsługi urządzeń ważnych.

3. Przygotowanie siłowni do pracy bezwachtowej

• plan obchodu siłowni

• plan przygotowania siłowni do pracy bezwachtowej.

4. Bunkrowanie paliwa, olejów, przyjmowanie zaopatrzenia.

• przygotowanie zbiorników, pomiary zbiorników na statku i bunkierce, pobieranie próbek i ich przechowywanie ( MARPOL Aneks VI)

• wypełnianie kart bunkrowania paliwa, przechowywanie kwitów bunkrowych

• reklamacja dostaw paliwa - jakość, ilość, itp.

• przechowywanie i operacje paliwem z uwzględnieniem zawartości siarki w PC, procedury pracy SG na różnych gatunkach paliwa.

5. Próby pracy urządzeń awaryjnych.

• szkolenie w zakresie uruchamiania poszczególnych mechanizmów ( agregat awaryjny, awaryjna pompa ppoż., awaryjne sterowanie maszyną sterową, itp.)

• cotygodniowy plan sprawdzania mechanizmów awaryjnych

• cotygodniowy plan sprawdzania urządzeń i systemów ppoż.

• sposób dokonywania zapisów w dzienniku maszynowym i okrętowym

• osoby odpowiedzialne za właściwe działania urządzeń awaryjnych.

6. Awaryjne uruchamianie mechanizmów i silnika głównego.

• system szkolenia - planowe, w trakcie alarmów ćwiczebnych

• próby sterowania silnikiem głównym z poszczególnych stanowisk manewrowych

• okresowe próby black-out siłowni.

• procedury przejścia sterowaniem pracą siłowni z pracy automatycznej na pracę z siłownią obsadzoną.

7. Plan obsługi urządzeń w zakresie ochrony środowiska

• odolejacz

• urządzenie do spalania śmieci

• urządzenie do obróbki ścieków

• plan obrony przeciw - rozlewowej

• opracowanie szczegółowych instrukcji obsługi urządzeń

• prowadzenie niezbędnych zapisów dotyczących przeglądów okresowych i kontroli.

8. Plan przeglądów okresowych urządzeń ważnych.

• prowadzenie zapisów remontów okresowych na arkuszach planów przeglądów.

• prowadzenie zapisów w Skomputeryzowanym Systemie Obsługi AMOS-D ( Administartion of Maintenance, Operation and Spares - Data), który jest następcą pierwotnej koncepcji ACCO PMS ( Arnesen, Christensen & Co) lub PMS ( Plan Maintenanse System).

Systemy te służą do :

- zarządzania obsługą,

- zarządzania składem części zapasowych,

- zarządzania zakupami i śledzeniem zamówień,

- kontroli budżetów.

• prowadzenie zapisów w planach wymiany olejów smarnych i przekładniowych.

9. Program przygotowania urządzeń i statku do inspekcji klasyfikacyjnej i władz państwa bandery

( potwierdzenie dokumentów klasyfikacyjnych i certyfikatów).

1

---