KSIĘGI RACHUNKOWE (art.13 ust.1)

Księgi rachunkowe obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów)      i sald, które tworzą:

1. dziennik,

2. księgę główną,

3. księgi pomocnicze,

4. zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych,

5. wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).

DZIENNIK

Dziennik zawiera chronologiczne ujęcie zdarzeń, jakie nastąpiły w danym okresie     sprawozdawczym.

Zapisy w dzienniku muszą być kolejno numerowane, a sumy zapisów (obroty) liczone

    w sposób ciągły.

Jeżeli stosuje się dzienniki częściowe, grupujące zdarzenia według ich rodzajów, to należy     sporządzić zestawienie obrotów tych dzienników za dany okres sprawozdawczy.

Typowy dziennik zawiera na każdej stronie oznaczenie miesiąca i roku oraz numeru strony.

    Kolejne rubryki mają następujące przeznaczenie:

• numer pozycji dziennika

• data lub dzień miesiąca wskazanego na danej stronie

• nazwa i numer dowodu księgowego

• treść operacji

• symbol konta księgi głównej (syntetycznego)

• symbol konta księgi pomocniczej (analitycznego)

• sumy ogólne i sumy szczegółowe zapisane na właściwej stronie konta

KSIĘGA GŁÓWNA

Księga główna tworzona jest przez zbiór kont syntetycznych.

Konta księgi głównej zawierają zapisy o zdarzeniach w ujęciu systematycznym.

 Na kontach księgi głównej obowiązuje ujęcie zarejestrowanych uprzednio     lub równocześnie w dzienniku zdarzeń, zgodnie z zasadą podwójnego zapisu.

Zapisów na określonym koncie księgi głównej dokonuje się w kolejności chronologicznej

KONTO KSIĘGOWE

Konto księgowe	-	urządzenie ewidencyjne służące do grupowania jednorodnych operacji gospodarczych w celu odzwierciedlenia stanu i zmian określonego składnika aktywów, pasywów lub wyniku (kosztów, przychodów, strat i zysków nadzwyczajnych),
	-	zbiór liczb o określonym sensie ekonomicznym.

Podstawowe elementy konta księgowego:

1. nazwa i symbol konta,

2. dwie przeciwstawne części (strony) konta (debetowa i kredytowa),

3. saldo początkowe (debetowe i/lub kredytowe),

4. zapisy operacji gospodarczych (obroty debetowe i/lub kredytowe),

1. saldo końcowe (debetowe i/lub kredytowe).

Etapy funkcjonowania konta:

1. założenie konta - wpisanie nazwy konta, która określa jego treść ekonomiczną, oraz symbolu cyfrowego z planu kont,

2. otwarcie konta - wpisanie stanu początkowego z bilansu otwarcia, a jeżeli dany składnik nie występuje w bilansie otwarcia, to wpisanie pierwszej związanej z nim operacji gospodarczej,

3. księgowanie operacji gospodarczych - dokonywanie zapisu operacji gospodarczych, uwzględniających:

1. datę operacji gospodarczej,

2. numer i symbol dowodu księgowego dokumentującego daną operację gospodarczą,

3. krótką treść charakteryzującą daną operację gospodarczą,

4. wartość (kwotę) tej operacji gospodarczej,

4. zamknięcie konta - podsumowanie stron konta i ustalenie salda końcowego.

Zamknięcie konta obejmuje następujące czynności:

1. ustalenie obrotów konta (podsumowanie obu stron konta),

2. ustalenie salda końcowego (różnicy pomiędzy obrotami):

1. debetowego - jeżeli obroty debetowe są wyższe od obrotów kredytowych,

2. kredytowego - jeżeli obroty kredytowe są wyższe od obrotów debetowych,

3. zerowego - jeżeli obroty debetowe są równe obrotom kredytowym.

3. zapisanie salda końcowego - po stronie wykazującej mniejsze obroty (łączne kwoty po oby stronach konta stają się równe),

3. dwukrotne podkreślenie zrównoważonych obrotów konta.

Układ „teowy” konta księgowego (wykorzystywany dla celów dydaktycznych)

* strona lewa: Debet (Dt) Winien (Wn)	* strona prawa: Credit (Ct) Ma (Ma)
* Nazwa konta i jego symbol cyfrowy
* Strona przeznaczona do: zapisów debetowych	* Strona przeznaczona do: zapisów kredytowych
* Stan początkowy debetowy	* Stan początkowy kredytowy
* Zapis na stronie Winien określa się mianem: - księgowanie po stronie Wn konta - debetowanie konta - obciążenie konta - księgowanie w ciężar konta	* Zapis na stronie Ma określa się mianem: - księgowanie po stronie Ma konta - kredytowanie konta - uznanie konta - księgowanie na dobro konta
* Suma kwot zapisanych po stronie Wn: - obroty debetowe	* Suma kwot zapisanych po stronie Ma: - obroty kredytowe
* Saldo kredytowe: obroty Dt < obroty Ct	* Saldo debetowe: obroty Dt > obroty Ct
* Suma obrotów debetowych i salda    kredytowego	* Suma obrotów kredytowych i salda    debetowego

Formy graficzne konta:

1. Jednostronny układ konta:

			Nazwa i numer konta: Kasa 100
Lp.	Data	Numer	Treść operacji	Kwota operacji
	zapisu	dowodu	gospodarczej	Winien	Ma
1	01.01	Bo	Stan z BO	700,00
2	02.01	KW1/01	Wypłata wynagrodzeń		300,00
3	03.01	KP1/01	Podjęto z banku gotówkę	200,00
			Suma zapisów	900,00	300,00
			Saldo zapisów		600,00
			Obroty łącznie z saldem końcowym	900,00	900,00

2) Dwustronny układ konta:

		Nazwa i numer	konta:	Kasa	100
	Strona	Winien			Strona	Ma
Data zapisu	Numer dowodu	Treść operacji	Kwota operacji	Data zapisu	Numer dowodu	Treść operacji	Kwota operacji
01.01	BO	Stan z BO	700,00	02.01	KW1/01	Wypłata wynag.	300,00
03.01	KP1/01	Podjęto z banku	200,00
	Razem	strona Wn	900,00		Razem	Strona Ma	300,00
		Saldo Ma				Saldo Wn	600,00
Obroty łącznie z saldem końcowym			900,00	Obroty łącznie z saldem końcowym			900,00

Księgowanie operacji gospodarczych na kontach syntetycznych odbywa się zgodnie      z zasadą podwójnego zapisu, czyli:

- co najmniej na dwóch kontach,

- po przeciwnych stronach tych kont,

- w tej samej kwocie.

Powiązanie kont w wyniku stosowania podwójnego zapisu określa się mianem       korespondencji kont.

Zapis na kontach może być:

• prosty (pojedynczy)

Wn Sprzedaż usług Ma			Wn Kasa Ma
	100		100

• złożony

Wn Sprzedaż usług Ma			Wn Kasa Ma
	100		80
			Wn Należności Ma
			20

KLASYFIKACJA KONT KSIĘGOWYCH

Kryteria podziału kont	Rodzaje kont	Cechy kont
Sposób funkcjonowania konta	BILANSOWE	Określają stan i zmianę środków gospodarczych (aktywów) oraz źródeł ich pochodzenia (pasywów). Salda początkowe tych kont pochodzą z bilansu otwarcia a salda końcowe stanowią podstawę sporządzenia bilansu zamknięcia.
ze względu na ekonomiczną treść dokonywanych	KORYGUJĄCE	Urządzenia ewidencyjne o charakterze pomocniczym prowadzone do kont podstawowych (bilansowych). Saldo końcowe konta tej grupy koryguje in plus lub in minus wielkość salda konta podstawowego.
na nim zapisów	WYNIKOWE	Służą do ewidencji operacji wynikowych. Odzwierciedlają procesy gospodarcze związane z osiąganiem przychodów (zysków nadzwyczajnych) lub ponoszeniem kosztów (strat nadzwyczajnych). Kota tej grupy nie wykazują ani sald początkowych ani sald końcowych.
	ROZLICZENIOWE	Służą do rozliczenia zdarzeń ujmowanych na tych kontach w ciągu roku obrotowego.
	POZABILANSOWE	Wykorzystywane są do specjalnego wyodrębnienia określonych zjawisk gospodarczych. Zapis operacji na tych kontach może być jednostronny. Nie są uwzględniane przy sporządzaniu bilansu.
Zasada zapisu na koncie w powiązaniu	SYNTETYCZNE	Urządzenia ewidencyjne o określonym stopniu uogólnienia. Obowiązuje ujęcie każdej operacji w mierniku pieniężnym oraz zgodnie z zasadą podwójnego zapisu.
ze stopniem szczegółowości	ANALITYCZNE	Urządzenia ewidencyjne odznaczające się znaczną szczegółowością. Są kontami pomocniczymi do kont syntetycznych. W ewidencji na kontach analitycznych stosuje się zasadę zapisu pojedynczego powtarzanego. Operacje rejestrowane na tych kontach mogą być ujmowane wartościowo oraz ilościowo.

ZASADY FUNKCJONOWANIA KONT BILANSOWYCH

KONTA AKTYWNE (służą do ewidencji aktywów trwałych i obrotowych) Wn Kasa Ma
(Sp) Saldo początkowe z BO 10.000,- (debetowe)	25.000,- Zmniejszenie stanu (-)
(+) zwiększenie stanu 30.000,-
(Ob Dt) Obroty debetowe 40.000,-	25.000,- Obroty kredytowe (Ob Ct)
	15.000,- Saldo końcowe debetowe (Sk Dt)
Suma końcowa 40.000,-	40.000,- Suma końcowa

KONTA PASYWNE (służą do ewidencji kapitałów własnych i obcych) Wn Kredyty bankowe Ma
(-) Zmniejszenie stanu 20.000,-	50.000,- Saldo początkowe z BO (Sp) (kredytowe)
	10.000,- zwiększenie stanu (+)
(Ob Dt) Obroty debetowe 20.000,-	60.000,- Obroty kredytowe (Ob Ct)
(Sk Ct)Saldo końcowe kredytowe 40.000,-
Suma końcowa 60.000,-	60.000,- Suma końcowa

KONTA AKTYWNO - PASYWNE (służą do ewidencji rozrachunków) Wn Rozrachunki z pracownikami Ma
(Sp) Saldo początkowe z BO 1.000,- należności	5.000,- Saldo początkowe z BO (Sp) zobowiązań
(+) Zwiększenie stanu 2.000,- należności	1.400,- Zmniejszenie stanu (-) należności
(-) Zmniejszenie stanu 6.000,- zobowiazań	3.000,- Zwiększenie stanu (+) zobowiązań
(Ob Dt) Obroty debetowe 9.000,-	9.400,- Obroty kredytowe (Ob Ct)
(Sk Ct) Saldo końcowe kredytowe 2.000,- (stan zobowiązań)	1.600,- Saldo końcowe debetowe (Sk Dt) (stan należności)
Suma końcowa 11.000,-	11.000,- Suma końcowa

ZASADY FUNKCJONOWANIA KONT WYNIKOWYCH

Koszty Straty nadzwyczajne Wn Ma			WYNIK FINANSOWY Wn Ma			Przychody Zyski nadzwyczajne Wn Ma
* zwiększenie kosztów w ciągu roku obrotowego	* korekta kosztów w ciągu roku obrotowego					* korekta przychodów w ciągu roku obrotowego	* zwiększenie przychodów w ciągu roku obrotowego
100.000,-	10.000,-					5.000,-	130.000,-
	*przeniesienie na wynik finansowy na koniec roku obrotowego					*przeniesienie na wynik finansowy na koniec roku obrotowego
	90.000,-		90.000,-	125.000,-		125.000,-
100.000,-	100.000,-		90.000,-	125.000,-		130.000,-	130.000,-
			35.000,-
			125.000,-	125.000,-

Obroty debetowe konta „Wynik finansowy” określają kwotę poniesionych w ciągu      całego roku obrotowego kosztów, strat nadzwyczajnych oraz obowiązkowych obciążeń      wyniku finansowego.

 Obroty kredytowe konta „Wynik finansowy” określają kwotę osiągniętych w ciągu     całego roku obrotowego przychodów oraz zysków nadzwyczajnych.

Saldo końcowe konta „Wynik finansowy” określa kwotę zysku lub straty bilansowej:

Sk Dt strata bilansowa, ponieważ przychody są niższe od kosztów

Sk Ct zysk bilansowy, ponieważ przychody są wyższe od kosztów

POWIĄZANIA KONT BILANSOWYCH Z KONTAMI WYNIKOWYMI

Bilans na początek roku obrotowego
KONTA BILANSOWE			KONTA WYNIKOWE
Konta środków gospodarczych (aktywów)	Konta źródeł finansowania środków gospodarczych (pasywów)		Konta kosztów, strat nadzwyczajnych oraz obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego	Konta przychodów i zysków nadzwyczajnych
			Konto „Wynik finansowy”
Bilans na koniec roku obrotowego			Rachunek zysków i strat na koniec roku obrotowego
		Zysk lub strata netto

ZAKŁADOWY PLAN KONT

	Zakładowy plan kont zawiera wykaz kont syntetycznych, ogólne zasady ich funkcjonowania oraz określa podstawowe wymagania w zakresie ewidencji analitycznej.
	Zadaniem planu kont jest zapewnienie prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z obowiązującymi przepisami, z równoczesnym uwzględnieniem charakterystycznych cech działalności danej jednostki oraz potrzeb informacyjnych odbiorców wewnętrznych i zewnętrznych.

KSIĘGI POMOCNICZE

Konta ksiąg pomocniczych zawierają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupełnieniem     zapisów kont księgi głównej.

 Księgi pomocnicze prowadzi się w ujęciu systematycznym jako wyodrębniony system     ksiąg, kartotek (zbirów kont), komputerowych zbiorów danych, uzgodniony z saldami     i zapisami na kontach księgi głównej.

Na kontach ksiąg pomocniczych można w ciągu okresu sprawozdawczego stosować, obok     lub zamiast jednostek pieniężnych, jednostki naturalne. Należy wówczas sporządzić na     koniec okresu sprawozdawczego zestawienie zapisów dokonanych na kontach ksiąg     pomocniczych w jednostkach naturalnych i ustalić ich wartość.

Konta ksiąg pomocniczych prowadzi się w szczególności dla:

1. środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych oraz dokonywanych od nich odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych,

2. rozrachunków z kontrahentami,

3. rozrachunków z pracownikami , a w szczególności jako imienną ewidencję wynagrodzeń pracowników zapewniającą uzyskanie informacji, z całego okresu zatrudnienia,

4. operacji sprzedaży (kolejno numerowane własne faktury i inne dowody, ze szczegółowością niezbędną do celów podatkowych),

5. operacji zakupu (obce faktury i inne dowody, ze szczegółowością niezbędną do wyceny składników majątkowych i do celów podatkowych),

6. kosztów i istotnych dla jednostki składników aktywów,

7. operacji gotówkowych w przypadku prowadzenia kasy.

Kierownik jednostki, uwzględniając rodzaj i wartość poszczególnych grup rzeczowych     składników aktywów obrotowych posiadanych przez jednostkę, podejmuje decyzję     o stosowaniu jednej z następujących metod prowadzenia kont ksiąg pomocniczych dla     tych grup składników:

1. ewidencję ilościowo-wartościową, w której dla każdego składnika ujmuje się obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych,

2. ewidencję ilościową obrotów i stanów, prowadzoną dla poszczególnych składników lub ich jednorodnych grup wyłącznie w jednostkach naturalnych (wartość stanu wycenia się przynajmniej na koniec okresu sprawozdawczego, za który następują rozliczenia z budżetem z tytułu podatku dochodowego, dokonane na podstawie danych rzeczywistych),

3. ewidencję wartościową obrotów i stanów towarów oraz opakowań, prowadzoną dla punktów obrotu detalicznego lub miejsc składowania, której przedmiotem zapisów są tylko przychody, rozchody i stany całego zapasu,

4. odpisywania w koszty wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu lub produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączone z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy.

ZESTAWIENIE OBROTÓW I SALD

Na podstawie zapisów na kontach księgi głównej sporządza się na koniec każdego okresu     sprawozdawczego, nie rzadziej niż na koniec miesiąca, zestawienie obrotów i sald     (nazywane również bilansem próbnym), zawierające:

1. symbole lub nazwy kont,

2. salda kont na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz salda na koniec okresu sprawozdawczego,

3. sumę sald na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obrotów za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz sald na koniec okresu sprawozdawczego.

Obroty tego zestawienia powinny być zgodne z obrotami dziennika lub obrotami     zestawienia obrotów dzienników częściowych..

Co najmniej na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych sporządza się zestawienia sald     wszystkich kont ksiąg pomocniczych, a na dzień inwentaryzacji - zestawienia sald     inwentaryzowanej grupy składników aktywów.

Zestawienie obrotów i sald pełni funkcję kontrolną, umożliwiając wykrycie błędów     naruszających zasadę podwójnego zapisu oraz pomyłek rachunkowych:

• zgodność łącznych sald debetowych i kredytowych na początek okresu i na jego koniec oraz zgodność ogólnych kwot obrotów debetowych i kredytowych jest    dowodem poprawności zapisów księgowych w ciągu okresu oraz świadectwem    bezbłędności obliczeń.

INWENTARZ

Inwentarz jest szczegółowym zestawieniem, w ujęciu ilościowym i wartościowym,     składników majątku jednostki gospodarczej oraz jej kapitałów.

Wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz), potwierdzony ich inwentaryzacją,     sporządzają jednostki, które uprzednio nie prowadziły ksiąg rachunkowych w sposób     określony ustawą o rachunkowości.

W pozostałych jednostkach rolę inwentarz spełnia zestawienie obrotów i sald kont księgi     głównej oraz zestawienia sald kont ksiąg pomocniczych sporządzone na dzień zamknięcia

    ksiąg rachunkowych.

Pozycje inwentarza sporządzonego przez jednostki, które nie prowadziły uprzednio ksiąg     rachunkowych, powinny stanowić odpowiedniki lub rozwinięcia poszczególnych pozycji     bilansu otwarcia.

Konto księgowe jako podstawa ewidencji działalności gospodarczej

Zad. 1/40

Ewidencja operacji gospodarczych na kontach księgowych

Aktywa trwałe			Kasa			Rachunek bieżący
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Kapitał własny			Rozrachunki z dostawcami			Materiały
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Zad. 2/41

Ewidencja operacji gospodarczych na kontach księgowych

Środki trwałe			Materiały			Rachunek bieżący
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Kasa			Kapitał zakładowy			Długoterminowe kredyty bankowe
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Rozrachunki z dostawcami			Zużycie materiałów i energii			Wynagrodzenia
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Koszty finansowe			Sprzedaż usług			Wynik finansowy
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Zestawienie obrotów i sald kont syntetycznych - wersja uproszczona

Lp.	Nazwa konta	Obroty łącznie z saldem początkowym		Salda końcowe
				Wn	Ma	Wn	Ma
1.	Środki trwałe	10.000	-	10.000	-
2.	Materiały	5.000	3.200	1.800	-
3.	Rachunek bieżący	17.900	7.630	10.270	-
4.	Kasa	7440	2.350	5.090	-
5.	Kapitał zakładowy	-	16.000	-	16.000
6.	Długoterm. kredyty bankowe	-	2.000	-	2.000
7.	Rozrachunki z dostawcami	1.800	10.300	-	8.500
8.	Zużycie materiałów i energii	3.830	-	3.830	-
9.	Wynagrodzenia	2.350	-	2.350	-
10.	Koszty finansowe	200	-	200	-
11.	Sprzedaż usług	-	7.040	-	7.040
Suma		48.520	48.520	33.540	33.540

Rachunek zysków i strat - wersja uproszczona

A. Przychody, w tym			7.040
I	Przychody z podstawowej działalności operacyjnej		7.040
II	Pozostałe przychody operacyjne
II	Przychody finansowe
B. Zyski nadzwyczajne
C. Koszty, w tym			6.380
I	Koszty podstawowej działalności operacyjnej		6.180
	1.	Amortyzacja
	2.	Zużycie materiałów i energii	3.830
	3.	Usługi obce
	4.	Podatki i opłaty
	5.	Wynagrodzenia	2.350
	6.	Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
	7.	Pozostałe koszty rodzajowe
	8.	Wartość sprzedanych towarów i materiałów
II	Pozostałe koszty operacyjne
II	Koszty finansowe		200
D. Straty nadzwyczajne
E. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
F. Wynik finansowy (A+B-C-D-E)			660

Bilans - wersja uproszczona

AKTYWA	1.01. 200X	31.12. 200X	PASYWA	1.01. 200X	31.12. 200X
A. Aktywa trwałe I. Wartości niematerialne i prawne II. Rzeczowe aktywa trwałe III. Należności długoterminowe IV. Inwestycje długoterminowe V. Długoterminowe rozliczenia         międzyokresowe	………… ………… ………… ………… ………… …… ……	………… ………… ………… ………… ………… …………	A. Kapitał (fundusz) własny I. Kapitał (fundusz) podstawowy II. Należne wpłaty na kapitał         podstawowy (wielkość ujemna) III. Udziały (akcje) własne         (wielkość ujemna) IV. Kapitał (fundusz) zapasowy V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji        wyceny VI. Pozostałe kapitały (fundusze)         rezerwowe VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych VIII. Zysk (strata) netto IX. Odpisy z zysku netto w ciągu          roku obrotowego (wielkość          ujemna)	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………
B. Aktywa obrotowe I. Zapasy II. Należności krótkoterminowe III. Inwestycje krótkoterminowe IV. Krótkoterminowe rozliczenia         międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………	B. Zobowiązania i rezerwy      na  zobowiązania I. Rezerwy na zobowiązania II. Zobowiązania długoterminowe III. Zobowiązania krótkoterminowe IV. Rozliczenia międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………
Suma bilansowa	…………	………….	Suma bilansowa	…………	…………

Zad. 3/42

Ewidencja operacji gospodarczych na kontach księgowych

Środki trwałe			Inwestycje długoterminowe			Towary
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Rachunek bieżący			Kasa			Kapitał zakładowy
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Kapitał zapasowy			Długoterminowe kredyty bankowe			Rozrachunki z dostawcami
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Materiały			Wynagrodzenia			Pozostałe rozrachunki
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Wartość sprzedanych towarów w cenach nabycia			Rozrachunki z odbiorcami			Sprzedaż towarów
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Usługi obce			Podatek dochodowy			Rozrachunki publiczno-prawne
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Wynik finansowy
Wn Ma

Zestawienie obrotów i sald kont syntetycznych - wersja rozszerzona

Lp.

Nazwa konta

Obroty łącznie z saldem początkowym

Salda końcowe

Bilans majątku

Wynik finansowy

Wn

Ma

Wn

Ma

Wn

Ma

Wn

Ma

1.

Środki trwałe

2.

Inwestycje długoterminowe

3.

Towary

4.

Rachunek bieżący

5.

Kasa

6.

Materiały

7.

Rozrachunki z odbiorcami

8.

Kapitał zakładowy

9.

Kapitał zapasowy

10.

Długoterm. kredyty bankowe

11.

Rozrachunki z dostawcami

12.

Pozostałe rozrachunki

13.

Rozrachunki publiczno-prawne

14.

Wynagrodzenia

15.

Wartość sprzedanych towarów

16.

Usługi obce

17.

Podatek dochodowy

18.

Sprzedaż towarów

19.

Wynik finansowy

Suma

Rachunek zysków i strat - wersja uproszczona

A. Przychody, w tym
I	Przychody z podstawowej działalności operacyjnej
II	Pozostałe przychody operacyjne
II	Przychody finansowe
B. Zyski nadzwyczajne
C. Koszty, w tym
I	Koszty podstawowej działalności operacyjnej
	1.	Amortyzacja
	2.	Zużycie materiałów i energii
	3.	Usługi obce
	4.	Podatki i opłaty
	5.	Wynagrodzenia
	6.	Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
	7.	Pozostałe koszty rodzajowe
	8.	Wartość sprzedanych towarów i materiałów
II	Pozostałe koszty operacyjne
II	Koszty finansowe
D. Straty nadzwyczajne
E. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
F. Wynik finansowy (A+B-C-D-E)

Bilans - wersja uproszczona

AKTYWA	1.01. 200X	31.12. 200X	PASYWA	1.01. 200X	31.12. 200X
A. Aktywa trwałe I. Wartości niematerialne i prawne II. Rzeczowe aktywa trwałe III. Należności długoterminowe IV. Inwestycje długoterminowe V. Długoterminowe rozliczenia         międzyokresowe	………… ………… ………… ………… ………… …… ……	………… ………… ………… ………… ………… …………	A. Kapitał (fundusz) własny I. Kapitał (fundusz) podstawowy II. Należne wpłaty na kapitał         podstawowy (wielkość ujemna) III. Udziały (akcje) własne         (wielkość ujemna) IV. Kapitał (fundusz) zapasowy V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji        wyceny VI. Pozostałe kapitały (fundusze)         rezerwowe VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych VIII. Zysk (strata) netto IX. Odpisy z zysku netto w ciągu          roku obrotowego (wielkość          ujemna)	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………
B. Aktywa obrotowe I. Zapasy II. Należności krótkoterminowe III. Inwestycje krótkoterminowe IV. Krótkoterminowe rozliczenia         międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………	B. Zobowiązania i rezerwy      na  zobowiązania I. Rezerwy na zobowiązania II. Zobowiązania długoterminowe III. Zobowiązania krótkoterminowe IV. Rozliczenia międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………
Suma bilansowa	…………	………….	Suma bilansowa	…………	…………

Zad. 4/43

Poprawianie błędów księgowych - storno czarne

Rachunek bankowy			Kasa			Materiały
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma
Sp. 20.000 1) 5.000				1) 5.000		2) 10.000

Rozrachunki z odbiorcami			Rozrachunki z dostawcami			Usługi obce
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma
	2) 10.000		3) 12.000				3) 12.000

Sprzedaż usług
Wn Ma

Poprawianie błędów księgowych - storno czerwone

Rachunek bankowy			Kasa			Materiały
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma
Sp. 20.000 1) 5.000				1) 5.000		2) 10.000

Rozrachunki z odbiorcami			Rozrachunki z dostawcami			Usługi obce
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma
	2) 10.000		3) 12.000				3) 12.000

Sprzedaż usług
Wn Ma

Zad. 5/44

Ewidencja operacji gospodarczych na kontach księgowych

Wartości niematerialne i prawne			Środki trwałe			Towary
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Rozrachunki z odbiorcami			Rachunek bieżący			Kasa
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Kapitał podstawowy			Kapitał zapasowy			Długoterminowe kredyty bankowe
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Rozrachunki z dostawcami			Krótkoterminowe kredyty bankowe			Wartość sprzedanych towarów w cenach nabycia
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Sprzedaż towarów			Rozrachunki z pracownikami			Pozostałe koszty rodzajowe
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Wynik finansowy
Wn Ma

Zestawienie obrotów i sald kont syntetycznych - wersja uproszczona

Lp.	Nazwa konta	Obroty łącznie z saldem początkowym		Salda końcowe
				Wn	Ma	Wn	Ma
1.	Wartości niemat. i prawne
2.	Środki trwałe
3.	Towary
4.	Rozrachunki z odbiorcami
5.	Rachunek bieżący
6.	Kasa
7.	Kapitał podstawowy
8.	Kapitał zapasowy
9.	Długoterm. kredyty bankowe
10.	Krótkoterm. kredyty bankowe
11.	Rozrachunki z dostawcami
12.	Rozrachunki z pracownikami
13.	Wartość sprzedanych towarów
14.	Pozostałe koszty rodzajowe
15.	Sprzedaż usług
Suma

Rachunek zysków i strat - wersja uproszczona

A. Przychody, w tym
I	Przychody z podstawowej działalności operacyjnej
II	Pozostałe przychody operacyjne
II	Przychody finansowe
B. Zyski nadzwyczajne
C. Koszty, w tym
I	Koszty podstawowej działalności operacyjnej
	1.	Amortyzacja
	2.	Zużycie materiałów i energii
	3.	Usługi obce
	4.	Podatki i opłaty
	5.	Wynagrodzenia
	6.	Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
	7.	Pozostałe koszty rodzajowe
	8.	Wartość sprzedanych towarów i materiałów
II	Pozostałe koszty operacyjne
II	Koszty finansowe
D. Straty nadzwyczajne
E. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
F. Wynik finansowy (A+B-C-D-E)

Bilans - wersja uproszczona

AKTYWA	1.01. 200X	31.12. 200X	PASYWA	1.01. 200X	31.12. 200X
A. Aktywa trwałe I. Wartości niematerialne i prawne II. Rzeczowe aktywa trwałe III. Należności długoterminowe IV. Inwestycje długoterminowe V. Długoterminowe rozliczenia         międzyokresowe	………… ………… ………… ………… ………… …… ……	………… ………… ………… ………… ………… …………	A. Kapitał (fundusz) własny I. Kapitał (fundusz) podstawowy II. Należne wpłaty na kapitał         podstawowy (wielkość ujemna) III. Udziały (akcje) własne         (wielkość ujemna) IV. Kapitał (fundusz) zapasowy V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji        wyceny VI. Pozostałe kapitały (fundusze)         rezerwowe VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych VIII. Zysk (strata) netto IX. Odpisy z zysku netto w ciągu          roku obrotowego (wielkość          ujemna)	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………
B. Aktywa obrotowe I. Zapasy II. Należności krótkoterminowe III. Inwestycje krótkoterminowe IV. Krótkoterminowe rozliczenia         międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………	B. Zobowiązania i rezerwy      na  zobowiązania I. Rezerwy na zobowiązania II. Zobowiązania długoterminowe III. Zobowiązania krótkoterminowe IV. Rozliczenia międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………
Suma bilansowa	…………	………….	Suma bilansowa	…………	…………

Zad. 6/45

Ewidencja operacji gospodarczych na kontach księgowych

Środki trwałe			Materiały			Rozrachunki z odbiorcami
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Krótkoterminowe aktywa finansowe			Rachunek bieżący			Kapitał zakładowy
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Kapitał zapasowy			Długoterminowe kredyty bankowe			Rozrachunki z dostawcami
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Krótkoterminowe kredyty bankowe			Koszty finansowe			Przychody finansowe
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Zestawienie obrotów i sald kont syntetycznych - wersja uproszczona

Lp.	Nazwa konta	Obroty łącznie z saldem początkowym		Salda końcowe
				Wn	Ma	Wn	Ma
1.	Środki trwałe
2.	Materiały
3.	Rozrachunki z odbiorcami
4.	Krótkoterm. aktywa finansowe
5.	Rachunek bieżący
6.	Kapitał zakładowy
7.	Kapitał zapasowy
8.	Długoterm. kredyty bankowe
9.	Krótkoterm. kredyty bankowe
10.	Rozrachunki z dostawcami
11.	Koszty finansowe
12.	Przychody finansowe
Suma

Rachunek zysków i strat - wersja uproszczona

A. Przychody, w tym
I	Przychody z podstawowej działalności operacyjnej
II	Pozostałe przychody operacyjne
II	Przychody finansowe
B. Zyski nadzwyczajne
C. Koszty, w tym
I	Koszty podstawowej działalności operacyjnej
	1.	Amortyzacja
	2.	Zużycie materiałów i energii
	3.	Usługi obce
	4.	Podatki i opłaty
	5.	Wynagrodzenia
	6.	Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
	7.	Pozostałe koszty rodzajowe
	8.	Wartość sprzedanych towarów i materiałów
II	Pozostałe koszty operacyjne
II	Koszty finansowe
D. Straty nadzwyczajne
E. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
F. Wynik finansowy (A+B-C-D-E)

Bilans - wersja uproszczona

AKTYWA	1.01. 200X	31.12. 200X	PASYWA	1.01. 200X	31.12. 200X
A. Aktywa trwałe I. Wartości niematerialne i prawne II. Rzeczowe aktywa trwałe III. Należności długoterminowe IV. Inwestycje długoterminowe V. Długoterminowe rozliczenia         międzyokresowe	………… ………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… ………… …… ……	A. Kapitał (fundusz) własny I. Kapitał (fundusz) podstawowy II. Należne wpłaty na kapitał         podstawowy (wielkość ujemna) III. Udziały (akcje) własne         (wielkość ujemna) IV. Kapitał (fundusz) zapasowy V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji        wyceny VI. Pozostałe kapitały (fundusze)         rezerwowe VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych VIII. Zysk (strata) netto IX. Odpisy z zysku netto w ciągu          roku obrotowego (wielkość          ujemna)	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………
B. Aktywa obrotowe I. Zapasy II. Należności krótkoterminowe III. Inwestycje krótkoterminowe IV. Krótkoterminowe rozliczenia         międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………	B. Zobowiązania i rezerwy      na  zobowiązania I. Rezerwy na zobowiązania II. Zobowiązania długoterminowe III. Zobowiązania krótkoterminowe IV. Rozliczenia międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………
Suma bilansowa	…………	………….	Suma bilansowa	…………	…………

Zad. 8/46

Ewidencja operacji gospodarczych na kontach księgowych

Środki trwałe			Towary			Rozrachunki z odbiorcami
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Rachunek bieżący			Kasa			Kapitał zakładowy
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Kapitał zapasowy			Krótkoterminowe kredyty bankowe			Rozrachunki z dostawcami
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Sprzedaż towarów			Wartość sprzedanych towarów w cenach nabycia			Rozrachunki z pracownikami
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Zużycie materiałów i energii
Wn Ma

Zestawienie obrotów i sald kont syntetycznych - wersja uproszczona

Lp.	Nazwa konta	Obroty łącznie z saldem początkowym		Salda końcowe
				Wn	Ma	Wn	Ma
1.	Środki trwałe
2.	Towary
3.	Rozrachunki z odbiorcami
4.	Rachunek bieżący
5.	Kasa
6.	Kapitał zakładowy
7.	Kapitał zapasowy
8.	Krótkoterm. kredyty bankowe
9.	Rozrachunki z dostawcami
10.	Rozrachunki z pracownikami
11.	Wartość sprzedanych towarów
12.	Zużycie materiałów i energii
13.	Sprzedaż towarów
Suma

Rachunek zysków i strat - wersja uproszczona

A. Przychody, w tym
I	Przychody z podstawowej działalności operacyjnej
II	Pozostałe przychody operacyjne
II	Przychody finansowe
B. Zyski nadzwyczajne
C. Koszty, w tym
I	Koszty podstawowej działalności operacyjnej
	1.	Amortyzacja
	2.	Zużycie materiałów i energii
	3.	Usługi obce
	4.	Podatki i opłaty
	5.	Wynagrodzenia
	6.	Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
	7.	Pozostałe koszty rodzajowe
	8.	Wartość sprzedanych towarów i materiałów
II	Pozostałe koszty operacyjne
II	Koszty finansowe
D. Straty nadzwyczajne
E. Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego
F. Wynik finansowy (A+B-C-D-E)

Bilans - wersja uproszczona

AKTYWA	1.01. 200X	31.12. 200X	PASYWA	1.01. 200X	31.12. 200X
A. Aktywa trwałe I. Wartości niematerialne i prawne II. Rzeczowe aktywa trwałe III. Należności długoterminowe IV. Inwestycje długoterminowe V. Długoterminowe rozliczenia         międzyokresow e	………… ………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… ………… …… ……	A. Kapitał (fundusz) własny I. Kapitał (fundusz) podstawowy II. Należne wpłaty na kapitał         podstawowy (wielkość ujemna) III. Udziały (akcje) własne         (wielkość ujemna) IV. Kapitał (fundusz) zapasowy V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji        wyceny VI. Pozostałe kapitały (fundusze)         rezerwowe VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych VIII. Zysk (strata) netto IX. Odpisy z zysku netto w ciągu          roku obrotowego (wielkość          ujemna)	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………
B. Aktywa obrotowe I. Zapasy II. Należności krótkoterminowe III. Inwestycje krótkoterminowe IV. Krótkoterminowe rozliczenia         międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………	B. Zobowiązania i rezerwy      na  zobowiązania I. Rezerwy na zobowiązania II. Zobowiązania długoterminowe III. Zobowiązania krótkoterminowe IV. Rozliczenia międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………
Suma bilansowa	…………	………….	Suma bilansowa	…………	…………

Zad. 9/47

Bilans - wersja uproszczona

AKTYWA	1.01. 200X	31.12. 200X	PASYWA	1.01. 200X	31.12. 200X
A. Aktywa trwałe I. Wartości niematerialne i prawne II. Rzeczowe aktywa trwałe III. Należności długoterminowe IV. Inwestycje długoterminowe V. Długoterminowe rozliczenia         międzyokresow e	………… ………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… ………… …… ……	A. Kapitał (fundusz) własny I. Kapitał (fundusz) podstawowy II. Należne wpłaty na kapitał         podstawowy (wielkość ujemna) III. Udziały (akcje) własne         (wielkość ujemna) IV. Kapitał (fundusz) zapasowy V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji        wyceny VI. Pozostałe kapitały (fundusze)         rezerwowe VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych VIII. Zysk (strata) netto IX. Odpisy z zysku netto w ciągu          roku obrotowego (wielkość          ujemna)	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… ………… …………
B. Aktywa obrotowe I. Zapasy II. Należności krótkoterminowe III. Inwestycje krótkoterminowe IV. Krótkoterminowe rozliczenia         międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………	B. Zobowiązania i rezerwy      na  zobowiązania I. Rezerwy na zobowiązania II. Zobowiązania długoterminowe III. Zobowiązania krótkoterminowe IV. Rozliczenia międzyokresowe	………… ………… ………… ………… …………	………… ………… ………… ………… …………
Suma bilansowa	…………	………….	Suma bilansowa	…………	…………

Zad. 13/51

Ewidencja na kontach syntetycznych

Rachunek bieżący			Kasa			Materiały
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Kapitały własne			Rozrachunki z dostawcami			Środki trwałe
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Przychody finansowe			Sprzedaż materiałów			Rozrachunki z odbiorcami
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Wartość sprzedanych materiałów w cenach nabycia			Zużycie materiałów i energii
Wn Ma			Wn Ma

Ewidencja na kontach analitycznych do konta „Materiały”

Bawełna			Wełna			Jedwab
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Zad. 14/51 - wariant I

Ewidencja na kontach syntetycznych

Rozrachunki z dostawcami			Rozrachunki z odbiorcami			Rachunek bieżacy
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Kasa			Sprzedaż usług			Materiały
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Zad. 14/51 - wariant II

Ewidencja na kontach syntetycznych

Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami			Rachunek bieżący			Kasa
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

Sprzedaż usług			Materiały
Wn Ma			Wn Ma

Ewidencja na kontach analitycznych do konta:      „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

Rozrachunki z odbiorcami			Rozrachunki z dostawcami
Wn Ma			Wn Ma

Zad. 15/52

Ewidencja na kontach syntetycznych

Kasa			Towary			Sprzedaż towarów
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma
Sp. 5.000

20 - Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami
Wn Ma

Ewidencja na kontach analitycznych do konta „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

20-1 Dostawca A			20-2 Dostawca B			20-3 Dostawca C
Wn Ma			Wn Ma			Wn Ma

20-4 Odbiorca X			20-5 Odbiorca Z
Wn Ma			Wn Ma

Zestawienie sald kont analitycznych do konta syntetycznego „Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami”

Numer	Nazwa konta	Saldo końcowe
konta		Wn	Ma
20-1	Dostawca A
20-2	Dostawca B
20-3	Dostawca C
20-4	Odbiorca X
20-5	Odbiorca Z
Razem

28

---