Środki ochrony indywidualnej

Przez środki ochrony indywidualnej rozumie się środki noszone bądź trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń. Powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy (np. podczas demontażu ochron zbiorowych)

Środki ochrony indywidualnej, aby zapewnić wystarczającą i skuteczną ochronę powinny:

-być odpowiednio dobrane do istniejącego zagrożenia oraz uwzględniać warunki na danym stanowisku;

-uwzględniać wymagania ergonomii oraz w możliwie minimalnym stopniu powodować niedogodności związane z ich noszeniem (masa, gabaryty, regulacja, rozmiary);

-dać się dopasować względem siebie bez zmniejszenia ich właściwości ochronnych w przypadku występowania więcej niż jednego zagrożenia i konieczności jednoczesnego stosowania kilku środków ochrony indywidualnej;

-być odpowiednio dopasowane do użytkownika - po wykonaniu odpowiednich regulacji;

-być stosowane zgodnie z przeznaczeniem i wymogami opisanymi w instrukcji - instrukcja powinna być opracowana dokładnie i zrozumiale w języku polskim zgodnie z wymogami rozporządzenia;

Należy przeprowadzać okresowe kontrole - sprzęt powinien być kontrolowany przez użytkownika przed każdym użyciem oraz okresowo przez osobę upoważnioną (zgodnie z wymogami instrukcji), a odpowiedni wpis dokonany w karcie użytkowania sprzętu;

Nie należy przekraczać okresu trwałości - każdy środek posiada okres trwałości (datę ważności) po przekroczeniu którego należy sprzęt wyeliminować. Oczywiście okres ten może ulec skróceniu, jeżeli sprzęt powstrzymał upadek lub nastąpiło jego uszkodzenie;

Należy przechowywać i konserwować środki zgodnie z instrukcją producenta

Klasyfikacja środków ochrony indywidualnej

Zgodnie z normą PN-Z-08053:19981) środki ochrony indywidualnej pod wzgledem konstrukcji oraz ich ogólnego przeznaczenia można podzielić na 9 grup (patrz tabela).

Nazwa grupy	Symbol oznaczenia
Odzież ochronna	U
Środki ochrony kończyn dolnych	N
Sprzęt ochrony głowy	G
Sprzęt ochrony twarzy i oczu	T
Sprzęt ochrony układu oddechowego	D
Sprzęt ochrony słuchu	S
Sprzęt chroniący przed upadkiem z wysokości	W
Środki izolujące cały organizm*)	I
Środki ochrony kończyn górnych	R

Klasyfikacja środków ochrony indywidualnej opiera się na dwóch równorzędnych kryteriach:

-przedmiotowym (klasyfikacja według konstrukcji, jest oparta na podstawowych cechach różniących między sobą poszczególne środki należące do tej samej grupy);

-właściwości ochronnych (klasyfikacja według właściwości ochronnych jest oparta na wykazie i podziale czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy, przed którymi środki ochrony indywidualnej mają zabezpieczać użytkowników).

Odzież ochronna

- rodzaj odzieży chroniącej człowieka podczas pracy przed działaniem czynników szkodliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia oraz zabezpieczającej przed ewentualnymi urazami ciała.

Odzież ochronną można podzielić ze względu na:

rodzaje i dziedziny, w których jest stosowana

właściwości, które posiada

elementy ubioru wynikające z elementów chronionych części ciała

Rodzaje i dziedziny zastosowań

przemysł

medycyna

technika kosmiczna

wojsko

straż pożarna

służby ratownicze

laboratoria

rolnictwo

sport

i inne

Podział według właściwości

nieprzemakalna

antyelektrostatyczna

żaroodporna

mrozoodporna

kwasoodporna

olejoodporna

i inne

Elementy ubioru

kombinezony

płaszcze

fartuchy

kaptury

obuwie

rękawice

hełmy

kaski

maski

gogle

Odzież ostrzegawcza

Odzież ostrzegawcza przeznaczona jest do stosowania w sytuacjach, w których obecność osoby musi być wizualnie sygnalizowana zarówno w dzień jak i w nocy, w warunkach oświetlenia sztucznego lub ograniczonego oświetlenia naturalnego. Najczęściej stosowane wzory tego typu odzieży to:

kamizelki ostrzegawcze,

ubrania ostrzegawcze (bluza, spodnie),

kurtki,

kombinezony

Dobór odzieży ostrzegawczej powinien zależeć min. od warunków panujących na stanowisku pracy (np. rodzaju i natężenia oświetlenia, natężenia ruch, odległości od strefy przemieszczania się pojazdów, itp.) oraz od charakteru wykonywanych czynności (np. z uwzględnieniem wielkości podejmowanego wysiłku fizycznego).

Przykłady sposobów rozmieszczenia taśm odblaskowych na spodniach i kamizelkach ostrzegawczych zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 471:2005 przedstawiono na rysunku 1

Odzież chroniąca przed czynnikami gorącymi

Powinna być wykonana z materiałów niepalnych. Najczęściej stosuje się impregnowane przeciwpalne tkaniny bawełniane lub wełniane o odpowiednio dużej masie powierzchniowej.

Szczególne wymagania konstrukcyjne stawiane są odzieży przeznaczonej do ochrony przed rozpryskami stopionych metali. Jedną z ważniejszych jej cech jest konstrukcja, która zapewnia, że bluza odzieży jest na tyle długa i szeroka, że pokrywa górę spodni nawet wtedy, gdy użytkownik się pochyla, a nogawki spodni są na tyle długie, by zachodziły na obuwie. Wszystkie metalowe zapięcia w zewnętrznym wyrobie odzieżowym powinny być przykryte, aby zapobiec adhezji stopionego metalu

Odzież do pracy w klimacie zimnym

np. w chłodniach,używa się odzieży ochronnej z materiałów o dużej izolacyjności cieplnej. Często odzież chroniąca przed zimnem musi być także wodoszczelna

Odzież chroniąca przed substancjami chemicznymi

W tej podgrupie podział zależy od charakteru stężenia i stanu skupienia substancji chemicznej,na którą jest narażony pracownik. Ubrania wykonywane z tkanin poliakrylonitrylowych są przeznaczone do prac ze słabo stężonymi kwasami i zasadami.

Odzież gazoszczelna

Odzież chroniąca przed substancjami chemicznymi w formie gazów, par, cieczy i drobnych cząstek stałych po skompletowaniu z izolującym sprzętem ochrony układu oddechowego stanowi skuteczną barierę odgradzającą organizm człowieka od skażonego chemicznie środowiska pracy. Składa się z kombinezonu z butami, zapinanego gazoszczelnym zamkiem błyskawicznym oraz rękawic przytwierdzonych do rękawów kombinezonu specjalnymi obejmami. Odzież gazoszczelna zapewnia całkowitą izolację pracownika od otoczenia. Powietrze pobierane z aparatu powietrznego jest wydychane do wewnątrz kombinezonu a stamtąd przez zawory wydechowe wydostaje się na zewnątrz. Wytworzone nadciśnienie stanowi dodatkowy czynnik bezpieczeństwa

---