MAKROEKONOMIA

Wykład I 14.10.2011R.

Makroekonomia jest nauką, która zajmuje się badaniem współzależności w gospodarce jako całości.

Makroekonomia stara się wyjaśnić jak i dlaczego z upływem czasu gospodarka rozwija się, podlega fluktuacjom i zmianom.

Obszar, cele i narzędzia makroekonomii

1. Produkcja - wysoki poziom produkcji, wysoka stopa wzrostu, stabilny wzrost - polityka fiskalna, wydatki publiczne, podatki.

2. Zatrudnienie - wysoki poziom zatrudnienia, niski poziom bezrobocia - polityka monetarna, kontrola podaży pieniądza.

3. Ceny - stabilność poziomu cen, mała inflacja - polityka dochodowa, regulacja poziomu cen, regulacja poziomu płac.

4. Wymiana międzynarodowa - równowaga eksportu i importu, stabilność kursu walutowego - polityka handlu zagranicznego.

EKONOMIA KLASYCZNA

Ekonomia klasyczna - Adam Smith, Jean Babtiste Say, Thomas Robert Malthus, David Ricardo - pierwszy zwarty system ekonomiczny, oparty o zasadę liberalizmu ekonomicznego - Laissez faire, laissez paser! - Swoboda działania, swoboda ruchu.

Adam Smith - Badanie nad naturą i przyczynami bogacenia się narodów. A. Smith zaprezentował pogląd, że tak jak planety krążą po swoich orbitach i są zabezpieczone przed zderzeniami…

EKONOMIA NEOKLASYCZNA

Szkoła ekonomiczna, która kontynuowała główne myśli szkoły klasycznej w nurcie wolnorynkowym. Do najważniejszych ekonomistów związanych ze szkołą neoklasyczną należeli Wiliam Stanley Jevons, Alfred Marshall, Artur Cecil Pigou. Jej rozwój związany był w szczególności z rozwojem teorii równowagi ogólnej oraz teorii użyteczności. Ta szkoła dominowała w ekonomii aż do lat 30-tych, kiedy większą popularność zdobyła teoria keynesowska. W końcu lat 70-tych nastąpił jednak renesans torii neoklasycznej.

EKONOMIA KEYNESOWSKA

Keynesizm (XX w.) - J. M. Keynes Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza (1936 r.). Krytyka ekonomii klasycznej - wolność gospodarcza nie zapewniała maksimum dobrobytu społecznego. Optymalną wydajność gospodarki można wg nich osiągnąć przy odpowiedniej ingerencji państwa. Państwo powinno spełniać rolę stymulatora popytu i prowadzić do większego i stabilniejszego wzrostu gospodarczego poprzez odpowiednie narzędzie polityki fiskalnej i monetarnej. Teoria Keynesa powstała jako reakcja na wielki kryzys ekonomiczny lat 1929-1933.

MONETARYZM - podstawowe tezy

1. Zmiany wielkości pieniężnych są podstawową przyczyną zmian dochodu w ujęciu nominalnym.

2. Wpływ pieniądza na gospodarkę dokonuje się nie za pośrednictwem stopy procentowej, lecz poprzez przywracanie równowagi tzw. portfela aktywów:

- zwiększenie podaży pieniądza powoduje, iż posiadamy większą ilość pieniądza od preferowanej. Te dodatkowe zasoby pieniężne spowodują wzrost popytu na zakup dóbr (konsumpcyjnych i inwestycyjnych) i papierów wartościowych. Procesy te spowodują wzrost produkcji i cen.

3. Wymienność inflacji i bezrobocia ma tylko krótkotrwały charakter (krzywa Philipsa)

4. Głównym celem państwa powinno być nie zwalczanie bezrobocia a inflacji, opierając się na instrumentach pieniężnych, ze względu na to, iż jest to zjawisko pieniężne

MONETARYZM- równanie Fishera

MV = PY

wg monetarystów zmiany podaży pieniądza prowadzą do zmiany dochodu nominalnego PY (przy założeniu stałości prędkości obiegu pieniądza V). To powoduje:

a)w krótkim okresie zmiany cen P i dochodu realnego Y,

b)w długim okresie tylko zmiany cen P.

W przypadku wzrostu podaży pieniądza następuje wzrost cen i płac nominalnych, co spowoduje zwiększenie produkcji (prawo podaży) i wzrost podaży pracy - ILUZJA PIENIĘŻNA! W momencie, gdy pracownicy zorientują się, iż ulegli iluzji pieniężnej zaczną się domagać zwiększenia płac, tak aby co najmniej wróciły płace realne do punktu wyjściowego. Produkcja i płace realne wrócą do początkowego poziomu, a jedynym skutkiem zwiększenia podaży pieniądza w długim okresie będzie inflacja. Nie ma, więc w długim okresie wpływu polityki monetarnej na wielkości realne i nie ma wymienności między bezrobociem a inflacją.

NOWA MAKROEKONOMIA KLASYCZNA (R. E. Lucas, R. Barro)

Opiera się o trzy teorie:

1)pełnej elastyczności rynków - rynki funkcjonują w taki sposób, jakby były doskonale konkurencyjne:

- wszelkie stany nierównowagi są natychmiast likwidowane i do transakcji rynkowych dochodzi przy cenach równowagi (market clearing),

- podażowa stopa gospodarki (produkcja, zatrudnienie) nie zależy więc zupełnie od strony popytowej,

- wielkość produkcji i zatrudnienia zależą od czynników realnych, tj. rentowności kapitału, płac realnych.

2)racjonalnych przewidywań podmiotów gospodarczych (hipoteza racjonalnych oczekiwań):

* podmioty gospodarcze formułują swoje przewidywania inflacyjne na racjonalnych podstawach, tj. opierając się na wykorzystaniu wszelkich dostępnych informacji dotyczących:

- funkcjonowania procesów gospodarczych,

- reakcji rządu na różne wydarzenia,

- najtrafniejszej teorii inflacji, etc.

* podmioty z wyprzedzeniem uwzględniają rezultaty spodziewanych decyzji z zakresu polityki gospodarczej, co powoduje, że nie popełniają systematycznie błędów w przewidywaniach, a to powoduje, że nie ma nawet krótkotrwałych odstępstw od równowagi krótkookresowej - niewymienność inflacji i bezrobocia (krzywa Philipsa) nie występuje w krótkim okresie.

Przykład: jeżeli podmioty gospodarcze wiedzą np. z doświadczenia, że Bank Centralny obniży stopy procentowe, za każdym razem, gdy pojawi się wzrost bezrobocia, to będą przewidywać, że zachowa się tak w przyszłości i odpowiednio do tego będą…

* pełnej neutralności pieniądza:

- pogląd wywodzący się z ilościowej teorii pieniądza, że zmiany podaży pieniądza nie wywierają żadnego wpływu na rozmiary produkcji i zatrudnienia,

- neutralność pieniądza występuje w okresie długim, ale nie występuje w okresach krótkich,

- oczekiwania podmiotów są racjonalne, tzn. że podmioty gospodarcze nie popełniają systematycznych błędów w przewidywaniu przyszłości, niemożliwe jest więc wystąpienie iluzji pieniężnej i pieniądz jest neutralny,

- przyjęcie tezy o neutralności pieniądza oznacza całkowitą nieskuteczność ekspansywnej polityki pieniężnej dla nakręcania koniunktury gospodarczej. Wzrost podaży pieniądza szybszy od tempa wzrostu gospodarczego byłby w tej sytuacji szkodliwy, gdyż w jego następstwie doszłoby tylko do wzrostu przeciętnego poziomu cen, czyli inflacji.

NOWA MAKROEKONOMIA KLASYCZNA - podsumowanie:

* stopy równowagi w gospodarce są rezultatem optymalizujących działań i decyzji podmiotów gospodarczych;

* przyjmując hipotezę racjonalnych oczekiwań nie jest potrzebna w ogóle aktywna polityka makroekonomiczna państwa;

* ani ekspansywna, ani restrykcyjna polityka pieniężna nie są w stanie wpłynąć na realne wielkości gospodarcze (teza o pełnej neutralności pieniądza);

* w sposób systematyczny, polityka pieniężna może wpływać tylko na skalę procesów inflacyjnych.

SZKOŁA RERALNEGO CYKLU KONIUNKTUALNEGO - ożenia:

* tempo postępu technologicznego podlega dużym, nieregularnym fluktuacjom;

* wstrząsy od strony podażowej poprzez funkcje produkcji wywołują fluktuacje ogólnej produkcji i zatrudnienia, ponieważ racjonalnie działające jednostki na zmiany struktury względnych cen odpowiadają zmianą podaży pracy i decyzji konsumpcyjnych → zatem szoki technologiczne, przy założeniu stałego kapitału i liczby godzin pracy, powodują fluktuacje w gospodarce;

* występowanie cykli jest związane z koniecznością oczyszczania się rynku i przywracaniem stanu równowagi wskutek szoków podażowych związanych z techniką produkcji. Powodują one zmianę produktywności czynników produkcji i zmieniają otoczenie, w którym działają podmioty rynkowe. Faza nagłego przyspieszenia wzrostu wywołana „szokiem technologicznym” trwa do momentu kiedy siły rynkowe zniwelują jego działanie. Innymi słowy do momentu wyczerpania się przyspieszenia.

W teorii realnego cyklu koniunkturalnego pomijane są czynniki monetarne i uznaje się, że źródła zjawiska cyklu koniunkturalnego tkwią po podażowej stronie gospodarki.

* Ceny i płace w teorii realnego cyklu koniunkturalnego dostosowują się prawie natychmiast do nowych warunków, są doskonale elastyczne.

* Teoria ta zakłada, iż w każdym punkcie czasu podmioty znajdują się w swoim optimum, dlatego interwencja rządowa może być nieskuteczna, a nawet szkodliwa.

Wykład II 29.10.2011r.

EKONOMIĘ NEOKLASYCZNĄ cechuje tzw. indywidualizm poznawczy. Oznacza to,

iż próbuje się dojść do zrozumienia procesów ekonomicznych w skali całej gospodarki

na podstawie analizy indywidualnych podmiotów gospodarczych (przedsiębiorstw, gospodarstw domowych). Na podstawie analiz reguł postępowania jednostek próbuje się określić zależności występujące między elementami procesów gospodarczych.

ZAŁOŻENIA MODELU GOSPODARKI KLASYCZNEJ (NEOKLASYCZNEJ):

* Wszystkie podmioty gospodarujące (przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe) są racjonalne i zmierzają do maksymalizacji swoich zysków lub użyteczności; ponadto nie odczuwają iluzji pieniężnej

* Wszystkie rynki są doskonale konkurencyjne, tak iż podmioty gospodarujące decydują

o tym, ile kupić i sprzedać, na podstawie danego zbioru cen, które są giętkie;

* Wszystkie podmioty mają doskonałą znajomość warunków rynkowych i cen przed przystąpieniem do wymiany;

* Oczekiwania podmiotów są stabilne;

* Wymiana ma miejsce tylko wtedy, gdy na wszystkich rynkach zostały ustalone ceny,

przy których następuje opróżnienie (oczyszczenie) rynku;

Oczyszczenie rynku oznacza sytuację, w której wielkość podaży każdego dobra,

tzn. obligacji, pieniądza, dóbr rzeczowych, jest równa wielkości popytu na to dobro. Gdy warunek ten jest spełniony jednocześnie dla każdego dobra, ma miejsce oczyszczenie ogólnego rynku.

PRAWO RYNKÓW WALRASA

Na doskonale konkurencyjnym rynku podaż i popyt na konkretnych mniejszych rynkach sumują się w jedną całość - wartość zagregowanej nadwyżki popytu zawsze wynosi 0.

Prawo Walrasa implikuje, że jeżeli n - 1 rynków znajduje się w równowadze, to i n-ty rynek musi być zrównoważony.

PRAWO RYNKÓW WALRASA - przykłady

* np. mamy do czynienia z dwoma rynkami - rynek pieniądza i rynek dóbr

* jeżeli na rynku dóbr zaznacza się nadwyżka popytu, czyli popyt przewyższa podaż, to na rynku pieniądza sytuacja musi wyglądać odwrotnie - podaż przewyższa popyt

* istnieją pieniądze do wydania na dobra, ale niedostatecznie dużo dóbr zostało zaoferowanych, aby zaspokoić popyt na nie

IMPLIKACJE MODELU KLASYCZNEGO

* Gospodarka może się odchylać od stanu równowagi, jednakże takie zakłócenia będą przejściowe i krótkotrwałe;

* Ceny i płace są absolutnie giętkie co powoduje, iż na wszystkich rynkach popyt i podaż bardzo szybko się zrównują

* W warunkach równowagi następuje pełne wykorzystanie czynników wytwórczych (pełne zatrudnienie): produkcja rzeczywista = produkcja potencjalna

* Mechanizm rynkowy działa szybko i skutecznie, przywracając równowagę z pełnym zatrudnieniem

* Interwencja państwa w postaci polityki stabilizacyjnej nie jest ani konieczna ani pożądana, gdyż może spowodować jedynie niestabilność gospodarki. Państwo jest niezbędne jedynie dla umacniania warunków działania gospodarki wolnorynkowej (wspieranie przedsiębiorczości, tworzenie ram prawnych dla rozwoju konkurencji, ograniczanie praktyk monopolistycznych) - państwo „minimalne”

* Zakłócenia równowagi na poszczególnych rynkach są eliminowane w rezultacie działania mechanizmów powstających na tych rynkach. Nierównowaga powstająca na jakimś rynku nie pociąga za sobą trwałych reperkusji dla sytuacji na innych rynkach, gdyż jest szybko zlikwidowana przez własne (typowe dla danego rynku) mechanizmy równowagi. Implikuje to występowanie w modelu klasycznym dychotomii sfery pieniężnej i sfery realnej gospodarki.

DYCHOTOMIA SFERY PIENIEŻNEJ I SFERY REALNEJ GOSPODARKI - względne odizolowanie rynku pieniężnego od rynków sfery „realnej”:

* Wielkości realne (produkcja, zatrudnienie) kształtują się w długim okresie pod wpływem czynników realnych (m.in. stawek płac realnych) i nie są zależne od czynników pieniężnych;

* Zmiany nominalnej podaży pieniądza wpływają jedynie na zmianę cen a nie na zmianę wielkości realnych - pieniądz jest neutralny (neutralność pieniądza)

CZĘŚCI SKŁĄDOWE MODELU KLASYCZNEGO

1. Klasyczna teoria wyznaczania zatrudnienia i produkcji

2. Prawo ryków Saya (podaż tworzy popyt na samą siebie): „Trzeba zaznaczyć,

że wykończony produkt z tą samą chwilą umożliwia zbyt innym produktom w całej wysokości swej wartości (…) Sam fakt stworzenia jakiegoś produktu otwiera w tejże chwili zbyt innemu produktowi.”

3. Ilościowa teoria pieniądza MV = PY - impulsy pieniężne prowadzą do zmiany cen a nie produkcji.

EKONOMIA KEYNESOWSKA

Ekonomię Keynesowską cechuje odrzucenie występującego w teorii neoklasycznej mikroekonomicznego punktu widzenia w analizie procesów gospodarczych i zastąpienie go podejściem makroekonomicznym. Keynes opiera się na swojej analizie o wielkości globalne, dotyczące gospodarki jako całości a nie o analizę postępowania podmiotów gospodarczych.

ZAŁOZENIA MODELU KEYNSA:

Keynes opiera swój model na analizie wahań krótkookresowych. Zakłada niezmienne rozmiary zdolności produkcyjnych gospodarki, określających maksymalny w danym okresie poziom produkcji, Przyjmuje stałość w krótkim okresie czasu takich zmiennych jak:

* ilość i jakość dostępnej siły roboczej,

* wyposażenia kapitałowego,

* techniki produkcji

CECHY MODELU KEYNSA:

1. Analiza w krótkim okresie czasu,

2. Ceny i płace są lepkie (sztywne)

* część cen ustalonych przez rząd

* płace zagwarantowane przez umowy

* inercja (bezwładność) cen i płac w dużych firmach związana z podjęciem decyzji

3. Równowaga ustala się poniżej produkcji potencjalnej, zachodzi przy niepełnym zatrudnieniu

produkcja rzeczywista ≠ produkcja potencjalna

4. Rynek nie zawsze funkcjonuje w sposób sprawny, głównie dlatego, że ceny nie zawsze są w stanie zrównoważyć popyt z podażą

5. Niezbędna jest polityka stabilizacyjna państwa wykorzystująca narzędzia polityki fiskalnej i monetarnej (interwencjonizm państwowy). Rząd i Bank Centralny aktywnie ingerując w kształtowanie się popytu na dobra (w miarę potrzeb zwiększając

lub zmniejszając spożycie zbiorowe oraz zachęcając sektor prywatny do większych,

bądź mniejszych zakupów, regulując ilość pieniądza na rynku), przyczyni się do pełnego wykorzystania szans wzrostu tworzonych przez zwiększanie się zasobów pracy i kapitału

6. Zerwanie z neoklasycznym założeniem o względnej izolacji poszczególnych rynków. Keynes wiąże ściśle sferę pieniężną ze sferą realną:

* zmiany podaży pieniądza wywołują zmiany stopy procentowej, zmiany stopy procentowej powodują zmiany inwestycji, zaś inwestycje wywierają wpływ na zmiany efektywnego popytu, produkcji i zatrudnienia.

Zerwanie z neoklasyczną dychotomią rynku i pieniężnego i realnego.

7. Odrzucenie prawa Saya - według Keynsa to nie podaż tworzy popyt ale popyt tworzy podaż - prawo Keynsa. Wzrost popytu wywołuje nie tylko presję inflacyjną, ale powoduje wzrost produkcji (ze względu na to, iż równowaga w gospodarce ustala się poniżej produkcji potencjalnej)

STANOWISKO KOMPROMISOWE

1. Teoria keynesowska jest szczególnym przypadkiem bardziej ogólnej teorii neoklasycznej (model Hicksa IS-LM)

* W warunkach swobodnych mechanizmów rynkowych (m.in. giętkich płac i stóp procentowych) zasadne są tezy teorii neoklasycznej;

* Keynesowska teoria o istnieniu równowagi przy niepełnym zatrudnieniu jest rezultatem pewnych sztywności w systemie gospodarczym, zwłaszcza sztywnych płac nominalnych

i sztywnej stopy procentowej

2. Teoria neoklasyczna jest bardziej użyteczna przy badaniu długiego okresu, zaś teoria Keynsa w badaniu wahań krótkookresowych.

WZROST GOSPODARCZY - MODEL SOLOWA

WZROST A ROZWÓJ

* Rozwój społeczno - gospodarczy jest to proces wyrażający reprodukcję rozszerzoną

w skali gospodarki narodowej, a więc zmiany w zdolnościach wytwórczych, produkcji

i spożyciu, stosunkach społecznych, środowisku naturalnym i systemie funkcjonowania gospodarki i społeczeństwa (zmiany ilościowe + jakościowe)

* Wzrost gospodarczy - pojęcie węższe od rozwoju gospodarczego, oznacza proces powiększania podstawowych wielkości makroekonomicznych, a w szczególności proces powiększania produkcji w skali całej gospodarki (zmiany ilościowe)

CZYNIKI DETERMINUJĄCE ROZWÓJ SPOŁECZNO - GOSPODARCZY

1. Czynniki o charakterze ekonomicznym

* Wielkość i efektywność zasobów ludzkich

* Rozmiary kapitału

* Poziom technologii

2. Czynniki o charakterze techniczno - organizacyjnym

* Postęp naukowo - techniczny

* Postęp w dziedzinie organizacji pracy i produkcji

* Postęp w dziedzinie rozwoju technologii

3. Czynniki o charakterze społecznym:

* Poziom oświaty i kultury

* Ochrona zdrowia i opieka społeczna

* Zabezpieczenia społeczne

* Zasady podziału dochodu narodowego

CZYNNIKI WZROSTU GOSPODARCZEGO

1. Siła robocza (L) - osoby w wieku produkcyjnym zdolne do pracy i gotowe ja podjąć na warunkach istniejących w gospodarce

2. Kapitał (K) - rzeczowe elementy procesu produkcji, takie jak maszyny, narzędzia, urządzenia produkcyjne, budynki, hale fabryczne

3. Technologia (A) - wiedza o sposobach wykorzystania pracy i kapitału do wytwarzania dóbr

FUNKCJA PRODUKCJI

pokazuje wielkość produkcji wytworzonej przy danej ilości pracy, kapitału i technologii

Y = f (L, K, A)

L - nakłady pracy

K - nakłady kapitału

A - technologia

Y - produkcja

PRODUKT POTENCJALNY

* Model wzrostu gospodarczego zakłada, że gospodarka zajmuje się w sytuacji pełnego zatrudnienia, z wielkością popytu na pracę równą podaży pracy;

* Wartość PKB osiągnięta przy pełnym zatrudnieniu określa się mianem produktu potencjalnego

PRODUKCJA POTENCJALNA A FAKTYCZNA

* Wzrost produkcji potencjalnej jest bardziej równomierny niż produkcji faktycznej

* Produkcja faktyczna nie jest wyższa od produkcji potencjalnej

* Jedynie w okresach bardzo dobrej koniunktury następuje zbliżenie ich poziomów

* Gdy produkcja faktyczna osiąga poziom produkcji potencjalnej, wzrost produkcji wyznaczany jest przez wzrost produkcji potencjalnej

* Do zapewnienia wzrostu produkcji faktycznej przez dłuższy czas niezbędny jest wzrost produkcji potencjalnej

Produkcja potencjalna a co za tym idzie zdolności wytwórcze gospodarki zależą od:

* Wielkości zasobów czynników produkcji istniejących w gospodarce

* Efektywności wykorzystania tych czynników

Makroekonomia Wykład III 18.11.2011r.

MODEL WZROSTU SOLOWA - założenia

1. Gospodarka jest zmienna ( inwestycje są równe oszczędnościom I = S).

2. Występują stałe efekty skali - rozmiary produkcji powiększają się w takim samym tempie, jak nakłady czynników produkcji.

3. Postęp techniczny nie zmienia się.

UPROSZCZONY MODEL SOLOWA

Funkcja produkcji Y = ƒ(K, L)

Stałe efekty skali λ Y = ƒ( λ K, λ L)

Dzieląc funkcję konsumpcji przez L:

Y/L = ƒ(K, L)/L → Y/L = ƒ (K/L; L/L) → Y/L = ƒ(K/L; 1)

Y/L = ƒ (K/L)

Gdzie: Y/L = y - wydajność pracy, K/L = k - techniczne uzbrojenie pracy

FUNKCJA WYDAJNOŚCI

Wykres….

W uproszczonym modelu gospodarki

Y = C+ I

Y/L = O/L + I/L

y = c + i

Dochód, jakim rozporządza zatrudniony może być przeznaczony na konsumpcje (c) oszczędności ( o).

Y = c + o

y/y = c/y + o/y → 1 = z + s,

gdzie: z - stopa konsumpcji (c/y), s- stopa oszczędności ( o/y)

z = c/y → c = zy

z + s = 1 → z = 1 - s → c = (1-s) y

y= c + i → y = (1-s) y + i →i = y- (1-s) y → i = y(1-1+s)

i = sy

UROSZCZONY MODEL SOLOWA - INWESTYCJE, DEPRECJACJA

ZMIANY WARTOŚCI MAJĄTKU TRWAŁEGO DOKONUJE SIĘ Z DWÓCH POWODÓW

1. Inwestycji powiększających wartość majątku trwałego.

2. Zużywanie się majątku trwałego, co pomniejsza jego wartość w gospodarce

Funkcja inwestycji

poziom inwestycji i = sy

ponieważ y = ƒ(k)

to: i = s ƒ (k)

równanie to stwierdza, że im wyższy poziom technicznego uzbrojenia pracy k, tym wyższy poziom produkcji ƒ (k) i tym samym wyższy poziom inwestycji na jednego zatrudnionego.

UPROSZCZONY MODEL SOLOWA - KONSUMPCJA

ponieważ: y = c + i

konsumpcja: c= y - i

a: y = ƒ (k) i = s ƒ(k)

to: c = ƒ(k) - s ƒ(k)

ANALIZA WZROSTY SOLOWA

Wykres….

ŻUŻYCIE ( DEPRECJACJA) KAPITAŁU

Wielkość kapitału w gospodarce zdeterminowana jest inwestycjami i zużyciem ( deprecjacją) kapitału.

∆k = i σk

gdzie: σ- roczna stopa zużycia majątku produkcyjnego

ponieważ: i = s ƒ(k)

to: ∆k = s ƒ(k) σk

RÓWNOWAGA STACJONARNA

Wykres...

RÓWNOWAGA STACJONARNA

Majątek trwały przestaje się zmieniać, gdy osiągnie swą maksymalną wartość, a ma to miejsce, gdzie wszystkie czynione inwestycje są kierowane na odnowę zużytego kapitału.

Kapitał osiąga maksimum, gdy: σk = s ƒ(k), a gospodarka znajduje się na ścieżce zrównoważonego wzrostu - czyli w sytuacji, w której każda zmiana modelu rośnie w stałym tempie. Wytrącenie gospodarki z tej ścieżki powoduje powstanie różnicy między inwestycjami a deprecjacja i powoduje powrót do równowagi stacjonarnej na nowej ścieżce zrównoważonego wzrostu.

ZMIANA STOPY OSZCZĘDNOŚCI (s)

Wykres…

ZMIANA STOPY OSZCZĘDNOŚCI

Wyższe oszczędności prowadzą do szybszego wzrostu ekonomicznego, ale tylko w krótkim okresie.

Wzrost oszczędności spowoduje nadwyżkę inwestycji nad deprecjacją. Dodatnie przyrosty kapitału maleją aż inwestycje zrównają się z deprecjacją.

Szybszy wzrost gospodarczy ma miejsce tylko na przejściowej ścieżce- między starą ścieżką równoważonego wzrostu a nową. W długim okresie tempo wzrostu nie zależy od stopy oszczędności.

ZMIANA ŚCIEŻKI ZRÓWNOWAŻONEGO WZROSTU

Wykres…

ZMIANA ŻUŻYCIA KAPITAŁU

Wykres…

WZROST LICZBY LUDNOŚCI I SIŁY ROBOCZEJ

Przyjmując, iż ludność i siła robocza wzrastają w sposób stabilny, a więc:

∆L = nL

gdzie: n - roczna stopa przyrostu siły roboczej,

to: ∆k - s ƒ(k) - (n+σ)k

Oznacza to, że deprecjacja zmniejsza się (k) w drodze wyżywania się kapitału w czasie, a wzrost siły roboczej w następstwie rozpraszania się posiadanego kapitału na coraz większą ilość zatrudnionych.

RÓWNOWAGA STACJONARNA

Wykres…

WZROST SIŁY ROBOCZEJ

Wykres…

WZROST SIŁY LUDNOŚCI I SIŁY ROBOCZEJ

Wysoki przyrost naturalny przyczynia się do zubożenia kraju. Dzieje się tak, dlatego, gdyż bardzo trudno jest w warunkach szybko powiększającej się ludności utrzymać dotychczasowy poziom kapitału na jednego zatrudnionego.

FORMUŁA WZROSTU GOSPODARCZEGO SOLOWA

Udział nakładów pracy i kapitału w produkcje (Y) można określić jako:

Α = Kr_r/y; (1-α) = Lw_r/y

Ponieważ zgodnie z teorią podziału Clarka, przedsiębiorstwa wykorzystują siłę roboczą i kapitał do momentu, gdy ich produkty końcowe zrównują się z ceną tych czynników wytwórczych, - czyli odpowiednio płacą realną ( Wr) i realna stopę procentową ( r_r):

MP_L = w_r; MP_K = r_r → α * MP_KK/Y; (1-α) = MP_LL/Y

α * MP_KK/Y, (1-α) = MP_LL/Y

MP_K = αY/K, MP_L = (1-α)Y /L

dY/Y = dA/A + dK /A ƒ(K, L) * MP_K + dL/A ƒ(K, L) * MPL

dY/Y = dA/A + dK /A ƒ(K, L) Αy/K + Aƒ(K, L) * (1-α) Y /L

dY/Y = dA/A + α * dK/K + (1-α) dL/L

dY/Y = aA/A + α * dK/K + (1-α) dL/L

gdzie: dY/Y - tempo wzrostu dochodu narodowego,

dK/K - tempo wzrostu zasobu kapitału,

dL/L - tempo wzrostu zatrudnienia,

dA/A - stopa postępu technicznego

dY/Y - aA/A + α * dK/K + ( 1- α) dL/L

Z równania tego wynika, iż tempo wzrostu gospodarczego zależy od dynamiki postępu technicznego oraz tempa zatrudnienia i tempa wzrostu zasobu kapitału ważnych udziałami dochodów tych czynników w dochodzie narodowym.

TEMPO POSTEPU TECHNICZNEGO

Ze względu na to, iż obliczenie dynamami postępu technicznego jest bardzo trudne w rzeczywistości oblicza się go jako wartość rezydualną stanowiącą różnicę między tempem wzrostu dochodu narodowego a sumą ważonego tempa wzrostu zatrudnienia i zasobów kapitału.

dY/Y = dA/A + α * dK/K + (1-α) dL/L

dY/Y = dY/Y - { α * dK/K + ( 1-α) dL/L}

POSTĘP TECHNICZNY

Na ścieżce zrównoważonego wzrostu stopa wzrostu produktu na pracownika w długim okresie jest wyznaczana wyłącznie przez stopę postępu technicznego. Tzn., że ciągły wzrost stopy życia jest w stanie zapewnić tylko postęp techniczny. W modelu Solowa traktuje się jednak tą zmienną jako zmianę egzogeniczną, co powoduje, że stopa wzrostu produkcji, jest również egzogeniczna w stosunku do modelu.

TEORIA ENDOGENICZNA WZROSTU ( PAUL RANER)

Teoria ta skupia się na tłumaczeniu postępu technicznego, a nie na traktowaniu go jako zjawiska egzogenicznego.

FUNKCJA PRODUKCJI DLA TECHNOLOGII

∆A = ƒ( L_A, K_A, A)

Wzrost technologii ∆A w każdym roku zależy od nakładu pracy i kapitału zastosowanego w wytwarzaniu technologii i od istniejącej technologii

L_A < Li K_A< K - nakład pracy i kapitału wykorzystywane w produkcji technologii stanowią tylko część dostępnej siły roboczej i kapitale

∆A = ƒ( L_A, K_A, A)

Funkcja produkcji dla technologii implikuje, że można powiększyć produkcję nowej technologii przez zainwestowanie większych zasobów w działalność badawczą. Wzrost inwestycji w badania naukowe powoduje trwałe zwiększenie stopy wzrostu, a nie tylko na okres przejściowy. Przyczyną tego, iż technologia nie wykazuje malejących przychodów.

Zwiększenie liczby pracowników prowadzących działalność badawczą podwyższy stopę wzrostu na stałe.

ZMIANA ŚCIEŻKI ZRÓWNOWAŻONEGO WZROSTU

Wykres…

Makroekonomia Wykład IV 02.12.2011t.

MODEL IS - LM

Ten model pokazuje sytuację jednoczesnej równowagi na rynku dóbr i usług oraz na rynku pieniądza

W najprostszym modelu,

gdy AD = Y = I + C

I=S

L= N/P

FUNKCJA KONSUMPCJI A STOPA PROCENTOWA

Wpływ stopy procentowej na funkcje konsumpcji jest spowodowany poprzez:

* efekt majątkowy - spadek stóp procentowych powoduje wzrost cen obligacji i akcji konsekwencją tego jest wzrost zamożności ich posiadaczy, a co za tym idzie możliwość zwiększenia konsumpcji,

* zmiany w dostępności kredytu konsumpcyjnego - im niższa stopa procentowa tym niższy koszt kredytu, co powoduje jego większą dostępność,

* zmiany w przewidywaniach, co do wysokości przyszłych dochodów realnych - spadek stopy procentowej spowoduje zmniejszenie odsetek od zaciągniętych pożyczek,

FUNKCJA INWESTYCJI

Pokazuje zależność między planowanymi przez przedsiębiorstwo inwestycjami a poziomem stopy procentowej

Wykres…

FUKNCJA KONSUMPCJI

Obrazuje wielkość zamierzonej konsumpcji globalnej, przy różnych poziomach dochodu do dyspozycji (jeżeli T = 0 →Yd = Y)

Wykres…

FUNKCJA OSZCZEDNOŚCI

Oszczędności to część dochodu, która nie została skonsumowana.

Funkcja oszczędności określa poziom zamierzonych oszczędności przy różnych poziomach dochodu do dyspozycji, (jeżeli T = 0 →Yd = Y)

Wykres…

KRZYWA IS - RÓWNOWAGA NA RYNKU DÓBR I USŁUG

I = S

I = Ia - MPJ *r

S = Y - C = Y ( Ca + MPC * Y)

Ia - MPJ *r = Y - Ca - MPC - Y

Y - MPC * Y = Ia + Ca * MPJ * r

Y(1 - MPC) = Ia + Ca - MPJ * r

Y = Ia + Ca/1-MPC - (MPJ/ 1- MPC * r

Y = 1/1-MPC * (Ia + Ca) - MPJ * 1/1-MPC * r

KONSTRUKCJA KRZYWEJ IS ( I=S)

Rysunek…

KRZYWA IS

Jest zbiorem różnych kombinacji dochodu i nominalnej stopy procentowej, przy której rynek dóbr znajduje się w równowadze.

Krzywa IS jest nachylona negatywnie, wyżej wartości stopie procentowej towarzyszy niższy stopie dochodu. Wynika z tego, że przy niższych stopach procentowych inwestycje SA odpowiednio wyższe a więc osiągnięcie równowagi wymaga wyższych oszczędności.

RODZAJE ( MOTYWY) POPYTU NA PIENIĄDZE

1. Popyt zależy od poziomu dochodu.

* popyt transakcyjny - wynika on z braku synchronizacji przychodów i wydatków w czasie,

* popyt przezornościowy - polega ona na świadomym utrzymywaniu pewnej rezerwy gotówkowej na pokrycie nieprzewidzianych wydatków.

2. Popyt zależy od poziomu stopy procentowej

* popyt portfelowy - jest on skutkiem niechęci ludzi do utrzymywania majątku w jednej formie aktywów,

* popyt spekulacyjny - spekulacyjny popyt na pieniądz zdeterminowany jest przez przewidywanie zmiany rynkowej stopy procentowej oraz zmiany kursów papierów wartościowych.

POPYT NA PIENIĄDZ

L= LT + LS

Wykres…

Wykres…

KRZYWA LM - RÓWNOWAGA NA RYNKU PIENIĄDZA

M/P = L

M/P = LT + LS

M/P = kY - hr

kY = M/P + hr

Y = M/ P * k + h/k **r

KONSTRUKCJA KRZYWEJ LM

Rysunek…

KRZYWA LM

Przedstawia różne kombinacje stopy procentowej I dochodu, przy których rynek pieniężny znajdują się w równowadze.

Krzywa LM ma nachylenie pozytywne. Im wyższy jest dochód tym większa potrzebna jest stopa procentowa, by nie dopuścić do wzrostu popytu na pieniądz.

RÓWNOWAGA IS - LM

Wykres…

EKSPANSYWANA POLITYKA FISKALNA

Wykres…

EKSPANSYWNA POLITYKA FISKALNA ( G↑T↓)

Powoduje pobudzenie popytu i uruchomienie dodatniego procesu mnożnikowego, w wyniku, czego wzrasta dochód narodowy ( Y_E → Y_A).

Wzrost dochodu pociąga sobą wzrosty popytu transakcyjnego, co przy stałej podaży pieniądza musi oznaczać spadek popytu spekulacyjnego. Ze względu na to, iż popyt spekulacyjny odwrotnie zależy od stopy procentowej pociąga to za sobą wzrost stóp procentowej ( r_E → r_E'). To z kolei oznacza spadek popyty inwestycyjnego, konsumpcyjnego ( efekt wypychania) a w rezultacie spadek popytu agregatowego.

RESTRYKCYJNA POLITYKA FISKALNA

Wykres…

RESTRYKCYJNA POLITYKA FISKALNA ( G↓, T↑)

Powoduje porowe salda budżetu państwa, ale również zmniejszenie popytu i uruchomienie ujemnego procesu mnożnikowego, w wyniku czego spada dochód narodowy ( T_E→Y_A).

Spadek dochodu pociąga za sobą spadek popytu transakcyjnego, co przy stałej podaży pieniądza musi oznaczać wzrost popytu spekulacyjnego ze względu na to, że popyt spekulacyjny odwrotnie zależy od stopy procentowej, pociąga to za sobą spadek stopy procentowej ( r_E→r_E'). To z kolei oznacza wzrost popytu inwestycyjnego i konsumpcyjnego ( tańsze kredyty)

EKSPANSYWNA POLITYKA MONETARNA

Wykres…

EKSPANSYWNA POLITYKA MONETARNA

Oznacza wzrost podaży pieniądza (poprzez np. obniżenie stopy rezerw obowiązkowych, stopy lombardowej, redyskontowej, wzrost stopy depozytowej), czego skutkiem jest ilość pieniędzy posiadana przez banki komercyjne w celu zachęcenia kredytobiorców banki obniżają stopy procentowe ( r_E→ r_E') czego skutkiem jest wzrost popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego ( tańsze kredyty.

Powoduje to wzrost popytu agregatowego.

Wzrost popytu agregatowego powoduje jednak indukowanie presji inflacyjnej, czego skutkiem może być wzrost cen w gospodarce.

RESTRYKCYJNA POLITYKA MONETARNA

Wykres…

RESTRYKCYJNA POLITYKA MONETARNA

Oznacza spadek podaży pieniądza ( poprzez np. wzrost rezerw stopy obowiązkowej, stopy lombardowej, redyskontowej, spadek stopy depozytowej), czego skutkiem jest zmniejszenie się ilości pieniędzy posiadanej przez banki komercyjne.

W celu zdobycia nowych środków i zachęcenia depozytariuszy baki zwiększają stopy procentowe, ( rErE_'). Niestety powoduje to wzrost ceny kredytów, czego skutkiem jest spadek popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego ( droższe kredyty).

Powoduje to spadek popytu agregatowego i uruchomienie ujemnego procesu mnożnikowego, w wyniku, którego dochód narodowy spada z Y_E do Y_E'.

Mniejszy popyt agregatowy oznacza presje na spadek cen i w rezultacie tłumienie inflacji.

KLASYCZNY PODZIAŁ CYKLU KONIUNKTUALNEGO SKŁADAJĄ SIĘ Z 4-ECH FAZ:

1. Kryzys

2. Depresja

3. Ożywienie

4. Rozkwit

Współczesne teorie wyodrębniają tylko 2 fazy:

1. RECESJA ( kryzys, depresja) - charakteryzuje się pogarszaniem parametrów wzrostu gospodarczego:

* spadek wielkości produkcji,

* spadek wielkości dochodów,

* redukcja zatrudnienia,

* spadek inwestycji,

* spadek cen,

* spadek potencjały produkcyjnego

2. WZROST ( ożywienie, rozkwit) - charakteryzuje się poprawą parametrów wzrostu gospodarczego.

PODEJŚCIE DO BADAŃ PRZYCZYN CYKLICZNEGO ROZWOJU

1. DETERMINISTYCZNE - zgodnie z tym podejściem przyczyną cyklu są znane i przewidywalne czynniki będące stałą prawidłowością dynamiki gospodarki. Głównym źródłem tych nieprawidłowości w czasie są systematyczne opóźnienia.

2. STACHASTYCZNE - podstawą podejścia stachaestycznego jest mechanizm „impuls-rozprzestrzenienie”, który jest procentem transformacji przypadkowych, ale poważnych egzogennych wstrząsów w czasie na wahania aktywności gospodarczej.

Wstrząsy i impulsy wywołują cykle o różnej długości, amplitudzie.

RODZAJE WSTRZĄSÓW ( SZOKÓW)

a) podażowe - wahania światowych cen na surowce,

b) popytowe sektora prywatnego - zmiany wydatków inwestycyjnych i konsumpcyjnych, powodowane oczekiwaniami podmiotów gospodarczych ( klimat inwestycyjny i konsumpcyjny),

c) polityczne - wynikają ze stosowanych działań w zakresie polityki makroekonomicznej przez rząd.

MODELE CYKLI KONIUNKTURALNEGO

1. Modele keynesowskie: model Samuelsona Hicksa

2. Modele neoklasyczne: teoria niedoskonałej inflacji Lucala, teoria realnego cyklu koniunkturalnego

MODEL SAMUELSONA

* najprostszy model przyjmuje występowanie dwóch rodzajów podmiotów tj. dom, przedsiębiorstwo,

* zachowanie podmiotów gospodarczych wynika ze statystycznych prognoz,

* model zakłada, że poziom cen i stopa procentowa są wielkościami stałymi,

* w modelu mechanizm wahań popytu agregatowego wyjaśnia się przy pomocy zasady akceleracji.

FUNKCJA KONSUMPCJI

Rozmiar bieżącej konsumpcji wynika z dochodu z okresu poprzedniego

Ct = Ca + MPC * Y _t-1

gdzie: Ca - konsumpcja autonomiczna, MPC - marginalna stopa do konsumpcji, Y_t-1- dochód okresu poprzedniego.

WIELKOŚĆ INWESTYCJI

Zgodnie z zasadą akceleracji jest ona zdeterminowana przyrostem popytu na produkcję końcową

I_in = α( Y_t-1 - Y_t-2)

Gdzie: Iin - inwestycje indukowane, Y - popyt na produkcję końcową ( dochód narodowy), t-1, t-2 - okres czasu, α - akcelerator.

PRODUKCJA W GOSPODARCE

Y_t = Ct + I

Y_t = Ca + MPC * Y_t-1 + I_in

Y_t = Ca + Ia + MPC = Y_t-1 + I_in

Ca + Ia - A_t → Y_t + A_t + MPC * Y_t-1 + I_in

Y_t + A_t + MPC * Y_t-1 + α ( Y_t-1 - Y_{t -2})

gdzie: At - autonomiczne wydatki gospodarstw domowych I przedsiębiorstw.

INWESTYCJE INDYWIDUALNE - OŻYWIENIE

Pobudzenie popytu →( proces mnożnikowy Y↑ → C↑ → zaspokojenie dodatkowego popytu konsumpcyjnego wymaga większej produkcji, która z kolei wymaga zasobami kapitału, do czego potrzebne są dodatkowe inwestycje → inwestycje indukowane

INWESTYCJE INDUKOWANE - RECESJA

Dodatkowe inwestycje prowadzą do wzrostu kosztów wytworzenia i zahamowania tempa wzrostu stopy zysku → ograniczenie popytu inwestycyjnego → ujemny proces mnożnikowy → spadek produkcji

GŁÓWNE ELEMENTY TEORII HICKSA

* istnienie górnej i dolne bariery ( szczytu i dna), które nie pozwalają procesom wzrostu i spadku dochodów trwać w nieskończoność,

* po osiągnięciu górnej ( dolnej) bariery dochód zmienia się z rosnącego w malejący ( z malejącego w rosnący),

* górna bariera wynika z pełnego wykorzystania czynników wytwórczych ( produkcja potencjalna), dalsza zaś w wielkości odpisów amortyzacyjnych,

* dynamika modelu zależy od KSK i od α.

TEORIA NEOKLASYCZNEJ INFORMACJI LUCASA

* impulsem do zmiany wartości popytu agregatowego może być ekspansja pieniężna banku centralnego. Rezultatem takiej polityki będzie wzrost nominalnego popytu agregatowego, poziom cen i płac nominalnych,

* ceny na poziomie poszczególnych przedsięb. są doskonale giętkie,

* na skutek niedoskonałej informacji przedsiębiorstwa posiadają pełną informację jedynie o cenach i popycie na swoim rynku, natomiast informacje o cenach produktów na innym rynku przychodzą z opóźnieniem, nie posiadają pełnych informacji.

Czy wzrost cen jest spowodowany wzrostem popytu na dobra producenta, czy wzrósł ogólny poziom cen?

TAK: przedsiębiorstwo jest zainteresowane wzrostem produkcji.

NIE: zwiększenie produkcji jest błędną decyzją w wyniku błędnej informacji.

PRZYCZYNY WSTRZASU POPYTOWEGO

Jeżeli przedsiębiorstwa w gospodarce będą odbierały wzrost ogólnego poziomu cen ( np. spowodowanego przez ekspansywna politykę monetarną), jako wzrost cen tylko ich dóbr, doprowadzi to do zwiększenia produkcji przez te przedsiębiorstwa.

Makroekonomia Wykład 5 16.12.2011r.

POZIOM PRODUKCJI PRZEDSIĘBIORSTWA

Yi + Yi_* + b ( Pi - P^e)

gdzie: Yi - produkcja i-tego przedsiębiorstwa, Y_i* - produkcja potencjalna i-tego przedsiębiorstwa, P_i - cena produktu przedsiębiorstwa, - Pe - ogólny poziom cen estymowany przez i-tą firmę.

Yi + Yi_* + b ( Pi - P^e)

* Pi = Pe - ceny dóbr produkowanych przez przedsiębiorstwo zmieniają się o tyle samo, i ile zmienia się ogólny poziom cen → przedsiębiorstwo nie zmienia produkcji,

* Pi > Pe - ceny dóbr produkcyjnych przez przedsiębiorstwo wzrosły w większym stopniu, niż ogólny poziom cen → przedsiębiorstwo zwiększa produkcję.

PODAŻ PRZEDSIĘBIORSTWA

Wykres…

ESTYMACJA CENY OGÓLNEJ Pe

Opiera się na stosunku między ceną produktu przedsiębiorstwa Pi a ogólnym poziomem cen, z jakim miało do czynienia przedsiębiorstwo z upływem czasu:

P^e = P + b ( Pi - P)

gdzie: Pi - cena produktu przedsiębiorstwa, P prognozowany ogólny poziom cen na początku roku, b - współczynnik określający stosunek zmienności ceny do zmienności ogólnego poziomu cen ( b = 0 - cena własna nie wpływa na szacunek ogólnego poziomu cen, b = 1 = przedsiębiorstwo ponosi)

WARTOŚĆ PRODUKCJI PRZEDSĘBIORSTWA

Yi = Yi* + b ( Pi - P^e) i P^e = P + b ( Pi - P^{( z daszkiem)})

Yi = Yi* + b ( Pi - P^{( z daszkiem)} + b ( Pi - P^{( z daszkiem)})))

Yi = Yi* + b ( Pi - P^{( daszkiem)} - b ( Pi - P^{( z daszkiem)})))

Yi = Yi* + b (( Pi - P^{( z daszkiem)}) - b ( Pi - P^{( z daszkiem)}))

Yi = Yi* + b (1 - b) ( Pi - P^{( z daszkiem)})

PRODUKCJA WSZYSTKICH PRZEDSIĘBIORSTW W GOSPODARCE

* Dla i-tego przedsiębiorstwa: Yi = Yi* + b (1 - b) ( Pi - P^{( z daszkiem))}

* Dla n przedsiębiorstw: Y = Y* + nb (1 - b) ( P - P^{(z daszkiem)})

gdzie: Y* - produkcja potencjalna, n- ilość przedsiębiorstw, P - poziom cen ( cena wszystkich cen produktów Pi podzielona przez n), P ^{( z daszkiem)} - przewidywana cena ogólna

RÓWNANIE KRZYWEJ PODAŻY LUCASA

Y = Y* + nb (1 - b) ( P - P^{(z daszkiem)})

nb (1 - b) ( P - P^{(z daszkiem)})= Y = Y*

( P - P^{(z daszkiem)})= Y = Y* / nb (1 - b)

nb (1 - b) = C => P - P^{(z daszkiem)} + C (Y - Y*)

KRZYWA PODAZY LUCASA W KRÓTKIM OKRESIE CZASU

M ↑= P↑ - doskonała informacja

Wykres…

Wykres…

* Gdyby przedsiębiorstwa dysponowały pełną informacją krzywa Lucasa byłaby pionowa, co by oznaczało, że poziom cen rósłby proporcjonalnie do wzrostu podaży pieniądza.

* Gdyby przedsiębiorstwo nie dysponowało pełną informacją, wzrost popytu powodowałby mniejszy wzrost cen niż wzrost podaży pieniądza ( usztywnienie cen).

KRZYWA PODAZY LUCASA W DŁUGIM OKRESIE CZASU

W długim okresie czasu przedsiębiorstwa uzyskują informacje o tym, co dzieje się na innych rynkach i ich ocena cen jest zgodna z ich rzeczywistym poziomem - krzywa podaży przesuwa się w górę o tyle co podaż pieniądza.

Wykres…

Wykres…

TEORIA REALNEGO CYKLU KONIUNKTUALNEGO - ZAŁOŻENIA

1. Przedmioty gospodarujące dążą do maksymalizacji swoich użyteczności lub zysków w ramach panujących ograniczeń zasobów.

2. Podmioty gospodarcze kształtują swoje oczekiwania w sposób racjonalny i nie odczuwają asymetrii informacyjnej.

3. Giętkość cen zapewnia ciągłe opróżnienie rynku, tak, iż równowaga istnieje zawsze.

4. Fluktuacje łącznej produkcji i zatrudnienia są napędzane przez duże, nieregularne zmiany dostępnych technologii produkcji, a różnorodne mechanizmy transmisji przesuwają do przodu w czasie wpływ początkowego impulsu.

5. Fluktuacje zatrudnienia odzwierciedla dobrowolne zmiany liczny godzin, które ludzie chcą przepracować. Pracę i czas wolny uważa się za wysoce zamienne w czasie.

6. Polityka pieniężna jest bez znaczenia, ponieważ nie wywiera żadnego wpływu na zmienne realne, co oznacza, że pieniądz jest neutralny.

7. Odrzucone zostaje rozróżnienie między krótkim, długim okresem w analizie fluktuacji i trendów gospodarczych.

WSTRZĄS TECHNOLOGICZNY

Wykres…

Wykres…

Wykres…

Wykres…

A. Krzywa LS elastyczna - wstrząs technologiczny powoduje, iż małym procyklicznym zmianom płacy realnej towarzyszą duże procykliczne zmiany zatrudnienia.

B. Krzywa LS nieelastyczna - wstrząs technologiczny powoduje, iż dużym procyklicznym zmianom płacy realnej towarzyszą małe procykliczne zmiany zatrudnienia.

„STYLIZOWANE FAKTY”

( zjawiska ekonomiczne, które pojawiają się zawsze lub pojawia się z dużym prawdopodobieństwem w następstwie określonych zdarzeń) wskazują, iż krzywa LS jest elastyczna - co wg twórców teorii wynika z międzyokresowej substytucji pracy.

HIPOTEZA MIĘDZYOKRESOWEJ SUBSTYTUCJI PRACY

Gospodarstwa domowe przesuwają swoją podaż siły roboczej w czasie na tej zasadzie, iż:

* są bardziej chętne do pracy, gdy płace realne są przejściowo wysokie,

* pracują mniej godzin, gdy płace realne są przejściowo niskie.

EFEKT SUBSTYTUCJI

Wzrost płacy realnej będzie powodował, iż wolą zastępować czas wolny dodatkową pracą, za którą otrzymają satysfakcjonującą płacę → zwiększenie podaży pracy.

EFEKT DOCHODOWY

Wyższe płace realne powodują, iż pracownicy czują się zamożniejsi i bardziej cenią czas wolny → zmniejszenie podaży pracy.

PRZEJŚCIOWE A TRWAŁE WSTRZĄSY TECHNOLOGICZNE

Wstrząs technologiczny przejściowy - pracownicy chcą wykorzystać przejściowo wyższą płacę realną i zwiększają podaż pracy ( przeważa efekt substytucji).

Wstrząs technologiczny trwały - pracownicy wiedzą, iż płaca realna wzrośnie na trwałe zmniejszają podaż pracy ( przeważa efekt dochodowy).

MODEL IS - LM Z GIETKIMI CENAMI

Wykres…

RAS - agregatowa realna podaż

RAD - agregatowy realny popyt

* Wg teorii realnego cyklu koniunkturalnego utrzymanie produkcji na poziomie produkcji potencjalnej możliwie jest w przypadku równości popytu realnego i potencjalnego PKB. Te równowagę zapewniają giętkie ceny.

* Zmiany na rynku pieniężnym będą, więc powodowały zmiany cen, które zapewnią zachowanie równowagi.

KRZYWA RAS

* Położenie krzywej RAS jest wyznaczane przez położenie funkcji produkcji i gotowość pracowników do oferowania swojej siły roboczej.

* Ulepszenie technologiczne ( wstrząs technologiczny) spowoduje przesunięcie w górę funkcji produkcji i przesunięcia w praco RAS, tak, że każdy punkt na krzywej RAS będzie przedstawiał pełne zatrudnienie w warunkach równowagi.

RAS A STOPA PROCENTOWA

Wzrost realnej stopy procentowej zachęca gospodarstwa domowe do zwiększenia podaży pracy, ponieważ wartość dochodu zarobionego dzisiaj wzrasta w stosunku do dochodu z jutrzejszej pracy - powoduje to, iż krzywa RAS jest krzywą rosnącą - wyższym poziomom realnej stopy procentowej odpowiadają wyższe poziomu produkcji.

MODEL RAS - RAD WG TEORII REALNEGO CUKLU KONIUNTURALNEGO

Wykres…

PRZEJŚCIOWE STRZĄSY

Wykres…

PRZEJŚCIOWE WSTRZASY

W przypadku, gdy konsumenci uznają wstrząs za przejściowy, nie zareagują dużą zmianą popytu - krzywa RAS przesuwa się w małym stopniu, stopa procentowa spada

TRWAŁE WSTRZĄSY

Wykres…

TRWAŁE WSTRZĄSY

W przypadku, gdy konsumenci uznają wstrząs za trwały, popyt zmieni się w większym stopniu ( RAD przesuwa się dalej), stopa procentowa rośnie ( efekt majątkowy silniejszy, niż w przypadku przejściowych wstrząsów)

---