KRTAŃ

1. Chrząstki krtani i ich połączenia.

Chrząstki krtani dzielą się na nieparzyste: nagłośniowa, tarczowata i pierścieniowata. Parzyste: nalewkowate, różkowate, klinowate. Z chrząstki sprężystej zbudowane są: nagłośniowa, różkowate, klinowate, wyrostki głosowe chrząstek nalewkowatych. Z szklistej pozostałe.

1. Chrząstka nagłośniowa (cartilago epiglottica)- zwężona część- szypułka nagłośni (petiolus epiglottidis), chrząstka objęta jest przez fałd błony śluzowej zamykające wejście do krtani, tworzący nagłośnię (epiglottis).

2. Chrząstka tarczowata (cartilago thyroidea)-składa się z dwóch płytek chrzęstnych, połączenie- wyniosłość krtaniowa (prominentia laryngea, pomum Adami), w miejscu połączenia na brzegu górnym i dolnym występują wcięcia tarczowe dolne i górne(incisura thyroidea superior et inferior). Kresa skośna (linea obliqua)- u góry rozpoczyna się guzkiem tarczowym górnym, a kończy guzkiem tarczowym dolnym. Poniżej guzka tarczowego górnego często występuje otwór tarczowy (foramen thyroideum)- dla ewentualnego przejścia naczyń krtaniowych górnych. Obecne rogi: górny i dolny.

3. Chrząstka pierścieniowata (cartilago cricoidea)- ma kształt sygnetu, łuk chrząstki pierścieniowatej (arcus cartilaginis cricoideae), płytka chrząstki pierścieniowatej (lamina cartilaginis cricoideae). Powierzchnia stawowa nalewkowa (facies articularis arythenoidea)- dla połączenia z chrząstką nalewkowatą, powierzchnia stawowa tarczowa (facies articularis thyroidea)- dla połączenia z chrząstką tarczowatą.

4. Chrząstki nalewkowate( cartilagines arytenoideae)- trzy powierzchnie: przednio-boczna, przyśrodkowa i tylna. Każda z nich ma dwa wyrostki: wyrostek głosowy (processus vocalis), wyrostek mięśniowy (processus muscularis). Na powierzchni przednio- bocznej znajduje się grzebień łukowaty (crista arcuata), wzgórek (colliculus), dołek podłużny (fovea oblonga)- przyczep mięśnia tarczowo-nalewkowego, dołek trójkątny (fovea triangularis)

Chrząstki różkowate (cartilago corniculata) leżą na wierzchołku chrząstki nalewkowatej, chrząstki klinowate (cartilago cuneiformes)- nie pełnią żadnych funkcji.

POŁĄCZENIA

1. Stawy pierścienno- tarczowe ( articulationes cricothyroideae)- stawy zawiasowe, utworzone przez róg dolny chrząstki tarczowatej i powierzchnię boczną kości pierścieniowatej.

2. Stawy peirścienno-nalewkowe (articulationes cricoarytenoideae)- stawy obrotowe, utworzone przez ch. pierścieniowatą i podstawę chrząstki nalewkowatej.

Więzadła:

1. Błona tarczowo-gnykowa (membrana thyrohyoidea)- środkowa część: więzadło tarczowo gnykowe pośrodkowe, a części boczne więzadła tarczowo gnykowe boczne ( ligamnetum thyrohyoideum medianum, lateralis)

2. Więzadło pierścienno tarczowe pośrodkowe ( ligamentum cricothyroideum medianum) przecięcie- konikotomia.

3. Więzadło pierścienno-tchawicze, pierścienno-gardłowe, tarczowo-nagłośniowe, gnykowo-nagłośniowe.

JAMA KRTANI

1. Nagłośnia (epiglottis)- nieparzysty fałd zamykający wejście do krtani, zawierający chrząstkę nagłośniową. Nagłośnia łączy się od przodu z podstawą języka, natomiast od tyłu i bocznie przylega do wejścia do krtani ograniczonego przez fałdy nalewkowo-nagłośniowe (plicae aryepiglotticae), rozdzielone przez wcięcie międzynalewkowe (incisura interarytenoidea). Bocznie znajduje się zachyłek gruszkowaty ( recessus piriformis), przez zachyłek przebiega fałd nerwu krtaniowego ( plica nervi laryngei) - obecność nerwu krtaniowego górnego i naczyń krtaniowych górnych.

2. Fałd przedsionkowy (plica vestibularis)- przebiega tak jak więzadło przedsionkowe (ligamentum vestibulare)- rozpięte między chrząstką nalewkowatą, nieco powyżej wyrostka głosowego, a kątem chrząstki tarczowatej, fałd przedsionkowy stanowi dolny brzeg błony czworobocznej (membrana quadrangularis).

3. Fałd głosowy (plica vocalis)- poniżej fałdu przedsionkowego, fałdy głosowe- zawierają więzadło głosowe, mięsień głosowy. Więzadło głosowe- ligamentum vocale- rozpięte między wyrostkiem głosowym chrząstki nalewkowatej a chrząstką tarczowatą, szpara pomiędzy fałdami głosowymi- szpara głośni (rima glottidis).

Wymienione fałdy dzielą jamę krtani na trzy części:

1. Przedsionek krtani (vestibulum laryngis)- przestrzeń od wejścia do krtani do poziomu fałdów przedsionkowych;

2. Kieszonki krtaniowe (ventriculi laryngis)- przestrzenie pomiędzy fałdami przedsionkowymi a fałdami głosowymi, ich boczne rozszerzone części- woreczki krtani (sacculi laryngis)

3. Jama podgłośniowa ( cavitas infraglottica)- przestrzeń pomiędzy fałdami głosowymi a miejscem przejścia krtani w tchawicę.

MIĘŚNIE KRTANI

Ze względu na położenie: a. mięśnie powierzchowne- m.pierścienno-tarczowy, mięśnie głębokie- pozostałe mięśnie.

Ze względu na czynność:

1. mięśnie napinające fałdy głosowe: mięsień pierścienno-tarczowy (musculus cricothyroideus), mięsień głosowy (musculus vocalis), a z mięśni pozakrtaniowych - mięsień mostkowo-tarczowy (musculus sternothyroideus)

2. mięśnie rozszerzające szparę głośni: mięsień pierścienno- nalewkowy tylny

3. mięśnie zwężające szparę głośni: mięsień pierścienno-nalewkowy boczny (musculus cricoarytenoideus lateralis), mięsień nalewkowy skośny (musculus arytenoideus obliquus), mięsień nalewkowy poprzeczny (musculus arytenoideus transversus)

4. mięśnie wejścia do krtani: mięsień nalewkowo-nagłośniowy (musculus aryoepiglotticus) i mięsień tarczowo- nagłośniowy (musculus thyroepiglotticus)

UNACZYNIENIE I UNERWIENIE KRTANI

Tętnica krtaniowa górna od tętnicy tarczowej górnej, wnikająca do kratni przez błonę tarczowo-gnykową lub przez otwór w płytce chrząstki tarczowatej.

Tętnica krtaniowa dolna- gałąź tętnicy tarczowej dolnej.

Nerw krtaniowy górny (nervus laryngeus superior)- gałąź zewnętrzna- unerwia mięśnie powierzchowne krtani, gałąź wewnętrzna: unerwia błonę śluzową przedsionka i kieszonek. Nerw krtaniowy dolny: unerwia mięśnie głębokie krtani, a gałęzią czuciową błonę śluzową jamy podgłośniowej.

---