10027

Koszty logistyki przedsiębiorstw

przyjmuje się działanie marketingu zmierzające do realizacji szybkich dostaw ^;od producenta do klienta. Wytwarzanie natomiast, ze względu na korzyści skali pro. dukcji, podejmuje czynności grupowania zamówień w dłuższym czasie. Konflikty powstają także między marketingiem a działem finansowym, który zainteresowany jest ograniczeniem procesów magazynowania oraz obniżeniem zapasów.

Istnieje więc wiele potencjalnych źródeł występowania konfliktów kosztów. Aby można było je ograniczyć lub eliminować, należy prowadzić różnorodne analizy. Do ich przeprowadzenia należy dokonać podziału czynników determinujących koszty logistyki na:

—    czynniki zewnętrzne, niezależne od przedsiębiorstwa,

—    czynniki wewnętrzne, mające źródło w samym przedsiębiorstwie.

Czynniki wewnętrzne determinujące koszty logistyki dotyczą różnych sfer działania przedsiębiorstwa. Uzasadnione jest dokonanie ich podziału w celu określenia:

—    obiektów procesu logistycznego,

—    struktury produkcyjnej,

—    czynników wytwórczych,

—    sterowania przepływem materiałów.

Obiekty procesu logistycznego są pochodną technologicznej złożoności przepływu materiałów. Na ich rodzaj ma wpływ: różnorodność urządzeń transportowych i magazynowych, procesy normowania jednostek ładunku, pakowanie, planowanie zaopatrzenia w surowce i materiały oraz pracochłonność wystawiania zleceń. Analiza kosztów może wskazać na koszty jednostkowe, uzależnione od ilości produktów logistycznych poddanych przepływowi. Produkcja jednostkowa, wymagająca szczególnych rozwiązań technologicznych, specjalnych materiałów, narzuca wysokie wymagania realizacji procesów logistyki. Struktura produkcyjna poprzez związki z rodzajem produkcji i technologią wytwarzania decyduje o kosztach logistyki jako znaczący czynnik wewnętrzny, który wpływa na:

—    rodzaj środków transportu,

—    zakres automatyzacji procesów logistycznych,

—    trasy i czas przemieszczeń,

—    lokalizację magazynów i wielkość zapasów,

—    wykorzystanie zdolności produkcyjnych maszyn i środków transportu,

—    pracochłonność procesu planowania operatywnego i ewidencji produkcji.

K. Rutkowski zaleca kompleksową analizę kosztów logistyki, bowiem wzrost jednych kosztów może spowodować spadek innych [2, 30], Podejście to opiera na wyróżnieniu trzech koncepcji: globalnych kosztów logistyki, współzależności kosztów logistyki i eliminacji suboptymalizacji.

Koncepcja globalnych kosztów logistyki opiera się na założeniu, że wszystkie działania przedsiębiorstwa mające znaczenie w fizycznym przepływie i składowaniu surowców i materiałów do produkcji oraz wyrobów gotowych powinny być traktowane jako całość, a nie indywidualnie. Kluczem do jej efektywnego zastosowania jest jednoczesne rozpatrywanie wszystkich pozycji kosztowych w trakcie podejmowania decyzji logistycznych. Celem logistyka jest znalezienie wariantu z najniższymi kosztami globalnymi, przy założeniu jednak osiągnięcia określonego poziomu obsługi klienta [2, 30].

Koncepcja kosztów globalnych jest nierozłącznie związana z koncepcją współzależności kosztów (por. rys. 8). Wspomaga ona globalne podejście systemowe do logistyki, uznając że zmiany działania logistyki mogą spowodować wzrost jednych kosztów i spadek innych. Pożądanym efektem tych zmian powinien być spadek kosztów globalnych przy danym poziomie obsługi klienta [2].

Rys. 8. Współzależności kosztów logistyki Źródło: F.J. Beier, K. Rutkowski, Logistyka, SGH, Warszawa 1993, s. 25.

Zasadnicze współzależności podstawowych kosztów logistyki wynikają ze współzależności określonych działań logistycznych podejmowanych najczęściej przez różne piony funkcyjne przedsiębiorstwa. Przy ich podejmowaniu należy unikać suboptymalizacji. O suboptymalizacji można mówić wtedy, gdy mimo najlepszych wysiłków części składowych systemu nie osiąga się optymalnego rezultatu z punktu widzenia systemu jako całości [2],