10029

Koszty logistyki przedsiębiorstw

Globalne koszty logistyki (GKL) zwi^zsnc z obsługą określonego rynku (w roku) są też analizowane według następującego modelu:

GKL = s_xP + it_xCP + Z(P/Q) + iC(Q/2),

gdzie:

s_x - stawka przewozu w gałęzi x (za t),

P I roczny popyt na dany produkt (w t), i - wskaźnik rocznych kosztów utrzymania zapasów,

1 - czas dostawy produktu gałęzi x (ułamek 365 dni),

C 1 wartość lub cena produktu (zł),

Z I koszty składania i realizacji zamówień,

Q - wielkość przesyłki,

H - bezpośrednie koszty przemieszczania, czyli stawka przewozowa za 11 | liczba jednostek taryfowych wysyłanych rocznie, it_xCP - koszty składowania in-transit, czyli wskaźnik rocznych kosztów utrzymania zapasów x czas dostawy, wolumen wagowy rocznych dostaw i wartości produktu,

Z(P/Q) — koszty składowania i realizowania zamówień: zależą one od liczby zamówień składanych rocznie, co z kolei jest pochodną wielkości zamawianych przesyłek, popytu i kosztów składania i realizacji zamówień przypadających na przesyłkę,

iC(Q/2) - koszty zapasów (zapas normalny wynikający z cyklu dostawy oraz zapas bezpieczeństwa na wypadek niezrealizowania dostawy w terminie), obliczamy zapas normalny - roczny wskaźnik utrzymania zapasów, pomnażamy przez wartość produktu i średnią wielkość zapasów w przedsiębiorstwie (iC/Q/%).

Do obliczania globalnych kosztów zapasów można posłużyć się wzorem skróconej tabeli 6, gdzie zamieszczono przykładowe wartości.

Tabela 6. Koszty zapasów a ekonomiczna wielkość zamówienia

Wielkość zamówienia	Liczba zamówień (D/Q)	Koszty | zamówienia C x (D/Q)	Koszty utrzymania zapasów Q/2 x i x C	Koszty globalne
40	120	| 4 800	1 500	5 300

Źródło: F.J. Beier, K. Rutkowski, Logistyka, SGH, Warszawa 1993, s. 89

Całkowite koszty logistyki - CKL niektórzy autorzy obliczają wg poniższego wzoru:

CKL = Kt + Km + Kz + Kr + Ko + Ku,

gdzie:

Kt - koszty transportu (przewozu, przeładunków i orientacja surowcowo-rynkowa),

Km — koszty magazynowania (utrzymania magazynów),

Kz — koszty przechowywania zapasów,

Kr - koszty realizacji zamówień,

Ko — koszty opakowań,

Ku - koszty utraconych korzyści.

tsx tl

Indeks materiałowy (1) obliczany jest wg formuły: I =-, gdzie:

tP

ts - liczba ton surowców i materiałów potrzebnych do produkcji,

tl — liczba ton surowców i materiałów występujących w miejscu lokalizacji zakładu,

tp - liczba ton gotowych wyrobów.

Ss

Stosunek stawek taryfowych (S) wg formuły; S = —, gdzie:

Sp

Ss — stawka taryfowa za przewóz 1 t surowców lub materiałów z miejsc pozyskania do przedsiębiorstwa,

Sp — stawka taryfowa za przewóz 1 t wyrobów gotowych z przedsiębiorstwa do miejsc ich zbytu.

Jeżeli I x S > 1 j to przewagę uzyskuje orientacja surowcowa, a kiedy I x S < 1, wówczas mamy do czynienia z orientacją rynkową.

W 1991 r. T. Pokusa na podstawie prowadzonych badań w zakresie literatury przedmiotu zaprezentował strukturę całkowitych kosztów logistyki w postaci następującego wzoru [37]:

Kl = Kt + K_Mu + Ks* + Kz + Kd + Kp + K| + Kzs + Kp_s + Ku,

gdzie:

Kl — koszty logistyki w sferze zbytu (zaopatrzenia),

K_t - koszty transportu,

K_Mu — koszty utrzymania magazynów,

K_Sz - koszty składowania zapasów,

K_z - koszty zamawiania,

K_d 1 koszty dostaw (odbioru i wstępnej kontroli),

Kp - koszty pakowania i sortowania,