10024

Koszty logistyki przedsiębiorstw

Funkcjonujące w przedsiębiorstwach style rachunkowości z re K, w ograniczony sposób wspierają decyzje dotyczące logistyki. Dzieje s ^ z następujących powodów:    ^

—    zbyt silne ukierunkowanie rachunkowości na strefę produkcji,

—    zbyt małe rozróżnienie rodzajów kosztów logistyki,

—    brak oddzielnego wykazu przypadających na daną sferę działalności kosztów logistyki,

—    brak kompleksowego spojrzenia na przypadające w różnych sferach firmy koszty logistyki,

—    błędne rozliczenie kosztów logistyki w zakresie różnych płaszczyzn logistyki,

—    błędne doliczanie kosztów usług logistycznych do np. produktów, klientów, dróg dystrybucji, itp.

Do najważniejszych zadań, zakresu i przekroju rachunku kosztów logistyki H. Ehrmann zalicza w szczególności:

— kontrolę efektywności działania,

kalkulację, względnie pomoc w kształtowaniu cen, ustalenie i rejestrowanie krótkookresowych wyników,

Rachunek kosztów logistyki należy do podstawowych narzędzi wspomagających funkcjonowanie przedsiębiorstwa. W praktyce podejście do rachunku i analizy kosztów logistyki musi być z konieczności uproszczone, dostosowane do obowiązujących zasad ewidencji, kalkulacji kosztów oraz wyników finansowych. Od strony teoretycznej istotne jest możliwie pełne, kompleksowe traktowanie kosztów, oddające w pełni istotę problemu i umożliwiające całkowitą ocenę. Od strony praktycznej może być to trudne lub niemożliwe w świetle przyjętych przekrojów ewidencyjnych. Identyfikacja kosztów logistyki w konkretnym przypadku powinna uwzględniać aspekt praktyczny [41].

przygotowanie informacji do podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie, przygotowanie danych do oceny (wyceny) działań w przedsiębiorstwie [6, s. 308]. Przytoczone zadania można odnieść do sfery planowania, sterowania, kontroli i rozliczeń procesów logistycznych. Do realizacji tych zadań niezbędne są odpo

wiednie instrumenty. Jednym z nich jest właśnie kompleksowy rachunek kosztów logistyki. W aspekcie zarządczym podstawowymi zagadnieniami systematycznego rachunku kosztów są m.in. pomiar i wycena kosztów, grupowanie i transformacja kosztów w różnych przekrojach, badanie i kwantyfikacja procesu logistyki i powstawania kosztów, prezentacja i weryfikacja kosztowych zdarzeń i przedsięwzięć.

W odróżnieniu od systematycznego rachunku kosztów, koncentrującego się na rejestrowaniu, kwantyfikacji i przekształcaniu kosztów, celem problemowych rachunków kosztów jest rozwiązywanie problemów informacyjno-decyzyjnych

Bmhh

i kontrolnych oraz określenie wzorców (normatywów) o różnym horyzoncie czasowym. W ramach zakresu rachunków problemowych wyodrębnić można trzy następujące rodzaje problemowych rachunków kosztów:

—    badania i precyzja kosztów (modele kosztów logistyki),

—    rachunki informacyjno-kontrolne (np. informacje o kosztach określonych rodzajów działalności),

—    rachunki decyzyjne (analiza i kształtowanie efektywności działania) [2],

Takie ujęcie zakresu rachunku kosztów wydaje się być zgodne ze współcześnie

obserwowanymi tendencjami wzbogacania i przeobrażeń w zakresie ujęć i metod pomiaru i interpretacji kosztów oraz systemowego i procesowego podejścia do zagadnienia kosztów logistyki. Postęp w technologii informatycznej i w sterowaniu procesami ekonomicznymi umożliwia szersze zastosowanie nowoczesnych ilościowych metod i technik zarówno w sferze pomiaru i identyfikacji kosztów logistyki, jak i ich wykorzystania w procesach decyzyjnych i optymalizacyjnych. Aby rachunek kosztów logistyki zapewniał zróżnicowane wymogi i potrzeby praktyki w zakresie informacji na rzecz właściwego procesu oceny i podejmowania decyzji, musi być prowadzony w wielu formach i przekrojach [2]. Pełną klasyfikację form i przekrojów rachunku kosztów logistyki podaje P. Blaik, a ważniejsze z nich przedstawia tabela 4 [6, s. 313].

Tabela 4. Klasyfikacja form i przekrojów rachunku kosztów logistyki

Kryteria klasyfikacji	Formy i przekroje rachunku kosztów
Treść i źródła	I Rodzajowy rachunek kosztów
	• Rachunek według miejsc powstawania kosztów
	• Nośnikowy rachunek kosztów
Typ i charakter	• Rachunek kosztów rzeczywistych
	• Rachunek kosztów planowanych lub normatywnych
Zakres rachunku	• Całkowity (pełny) rachunek kosztów
	• Cząstkowy rachunek kosztów
Metoda postępowania	• Oddolny (progresyjny) rachunek kosztów
	• Wynikowy rachunek kosztów
Czas (moment) dokonania	• Rachunek kosztów przed
rachunku	• Rachunek kosztów ex post
Okresowość (powtarzalność)	• Stały (programowy) rachunek kosztów
	• Doraźny rachunek kosztów
Charakter funkcji i procesów	• Rachunek kosztów w sferze regulacyjnej
	(informacyjno-decyzyjnej)
	• Rachunek kosztów w sferze realnej (realizacyjnej)

Źródło: P. Blaik, Logistyka. Koncepcja zintegrowanego zarządzania, PWE, Warszawa 2001, wyd. 2, s. 313.