IM Rola społeczna
daniem badanych było odgrywanie przyr sanej im roli Jak relacjonuje P Zimbardo „po upływie zaledAA ie 6 dni musieliśmy zlikwidować nasze niby-w ięzienie. gdy z to. ^ ujrzeliśmy , było przerażające. Nie było jasne ani dla nas, ani dla większo*1 ^ nych. gd/ic jeszcze są oni sobą. a gdzie ^ czynają się ich role Większość istotnie'1 się «więżniami» lub «strażnikanu". nlC^' ! nymi już do wyraźnego rozróżnieni ^ dzy odgrywaną rolą a samym sobą ' piły dramatyczne zmiany w prawie k.cv' aspekcie ich zachowania, myślenia i ■ wnnia ' (cyt za (I Aronson |98 . > ‘v Rola społeczna obok kulturo"^ ideału osobowości, jaźni subiekty"^ ' ni odzwierciedlonej stanowi clenie'-' howości społecznej (zob (J S/czcp®^
"'T”is,
>»óf.o.RW KUL Lublin FlanJnn J -l . 1998, #te«vw rodzimy. < Im*™ Wydawnicza \olumcn, Warszaw-i UM-Strauss C. 1998. lw 1
o fai/iure*. Ci I: Antropologu kultup' 7jg* mma i w> bór tekstów, wstęp • red A Mm-cwel. Wyd Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
\ishrt R . 1998. Przesądy Stowtuk fiłozofkzm.
Fundacja iMctheia. Wasawa
Rodzina h zmieniającym się społeczertsOMC.
1997, pod red T. Kryczkt, RW KUL. Lublin Swiątkiewicz \K'_ 199“! Riktma wobec kryzysu wartości |w | Kobiety wobec przemian okresu transformacji, pod red. nauk K l aliszck. F. McLean Petrus. K Wódi Wyd Śląsk, KMowke.
Rola społeczna, zespól oczekiwań od noszących się do zachowań osoby zajmują cej daną pozycję w strukturze społeczne lub ogół praw i obowiązków w iążących sit z daną pozycją społeczną lub stanow iskiem Jan Szczepański (1970, s. 131) rolę spo łcczną definiuje jako „względnie stały i we wnętrznie spójny system zachowań, będą cych reakcjami na zachowania innych osób przebiegających według mniej lub więce wyraźnie ustalonego wzoru”. Osoba pełnią ca daną rolę społeczną zobowiązana jes zachowy wać się w określony sposób, wykonywać pewne czynności; z tytułu odmy roh posad., om pewne uprawienia które innjni n,c pm sługuj* Równoczcśnii 0«b> po/ostajme w konukcic / jednostk, pchu*A dum role spokx/m oc/ckuj*. /, M/ie srę om zuchowy 2glxln|c , ^ kmym w zorcem postępowania W /orzec tci -rwykte aWlWbjednos.ee pewien S
^jednych przypadkach margines ten ,c> »Kkszy. w umych burd/o «,*, ,.r/cl>Jtu
w wykonywaniu roli naroża jej wy kon na negatywne sankcje społecznć^^ oczekiwań ze strony środowiska spółce W go stanów i czynnik, który w silny wpływa na zachowania jednostki Pcłn^T danej roli społecznej prowadzi dosyć ko do identyfikacji z mą jednostki ód działy as anie obu tych czynników (oczeki^ otoczcnia i identy fikacji) powoduje, ze ^ gry wanie roli społecznej stanowi dosyć siu. teczny instrument zmiany zachowań i staw jednostki.
Role społeczne pełnią funkcję kontroli społecznej- Mody fikują one z jedne, stron-, zachowania, sposób myślenia, samoocenę jednostki, stanowiąc ..kanał" przekazywana jednostce pewnych wartości i ntwm spo-łccznych, z drugiej strony, przyjęcie peui*; roli modyfikuje postrzeganie danej osoby przez innych, co ma z kolei wpływ na ;. zachowania, autopcrcepcję itd [M L> 1985, s. 128],
O tym. jak silny jest wpływ pełnion: roli na zachowania, przekonuje eksperyment Philipa Zimbardo. W jednym z amerykańskich uniwersytetów zorganizowały' niby-więzienie. Studentów, którzy dobrowolnie (za odpłatnością) zgodzili się wax udział w badaniach, podzielono losowo na dw ie grupy: „strażników” i „więźniów ba