larsen0006

6 I Podstawy farmakologiczne i fizjologiczne

4.1    Upośledzenie pobudliwości neuronów

Istnieją dane wskazujące, że anestetyki mogą wzmacniać potencjał spoczynkowy rdzeniowych neuronów motorycznych i neuronów korowych (hi-perpolaryzacja). Mogłoby to hamować wyzwalanie potencjału czynnościowego w okolicy postsynap-tycznej lub w neuronach, w których następują spontaniczne wyładowania. Nie ma natomiast wpływu na próg wyzwalania potencjału czynnościowego ani prawdopodobnie także na funkcje kanałów zależnych od potencjału, które biorą udział w wytwarzaniu potencjału czynnościowego, ani też na przewodzenie wytworzonego potencjału czynnościowego.

4.2    Wpływ na funkcje synaptyczne

Wydaje się, że wpływ na aktywność synaptyczną jest dla znieczulenia o wiele ważniejszy niż wpływ anestetyków na przewodzenie. Środki znieczulające ogólnie hamują lub wzmacniają in vitro aktywność pobudzającą w synapsach różnych regionów o.u.n., włącznie z rdzeniem kręgowym, w stężeniach o wiele niższych niż powodujących osłabienie przewodnictwa. W podobny sposób anestetyki hamują lub wzmagają hamującą funkcję synaps. Czynność synaps może też się zmieniać pod wpływem pre- i postsynaptycznych efektów anestetyków.

4.2.1    Działanie presynaptyczne

Istnieją dane wskazujące, że anestetyki mogą hamować presynaptyczne uwalnianie pobudzających i hamujących przekaźników, być może przez bezpośredni wpływ na proces ich wydzielania, np. przez hamowanie napływu wapnia do wnętrza komórki. W niektórych doświadczeniach środki znieczulające ogólnie nasilały uwalnianie hamującego przekaźnika - GABA.

4.2.2    Działanie postsynaptyczne

W badaniach doświadczalnych niektóre środki znieczulające ogólnie powodowały upośledzenie reakcji elektrofizjologicznych na uwalnianie przekaźnika, w innych doświadczeniach stwierdzono też wzmożenie reakcji. Większość stosowanych anestetyków wzmaga w doświadczeniu reakcję elektrofizjologiczną na działający hamująco neu-roprzekaźnik GABA.

4.3 Wpływ na neurony rozrusznikowe

Większość anestetyków wpływa na częstość oddechu i akcji serca, być może z powodu działania na odpowiednie neurony rozrusznikowe w pniu mózgu. Z nielicznych dotąd badań wynika, że anestetyki wziewne mogą upośledzać lub zupełnie hamować samoistną aktywność tych neuronów.

5 Wpływ anestetyków na kanały jonowe

Aktywność synaps i przewodnictwo w aksonie zależą od funkcji kanałów jonowych w błonie. W aksonie podstawowe znaczenie mają kanały sodowe i potasowe zależne od potencjału, natomiast dla aktywności synaps główną rolę odgrywają zależne od iigandów kanały dla wapnia i chloru oraz dla sodu i potasu.

5.1    Kanały jonowe zależne od potencjału

Liczne badania doświadczalne wykazały, że zależne od potencjału kanały sodowe i potasowe są w niewielkim stopniu wrażliwe na działanie lotnych anestetyków, efekty ich działania można zaobserwować dopiero po zastosowaniu stężeń, które wielokrotnie przekraczają stężenia konieczne do wywołania znieczulenia. Wyniki te są zgodne z brakiem wpływu anestetyków na wywoływanie i przewodzenie potencjału czynnościowego.

Zależne od potencjału kanały wapniowe są również w niewielkim stopniu wrażliwe na anestetyki, być może jednak odgrywają one rolę w hamowaniu uwalniania mediatorów w określonych synapsach.

5.2    Kanały jonowe zależne od Iigandów

W szybkiej aktywności hamującej i pobudzającej synaps pośredniczą kanały jonowe zależne od li-gandów. W synapsach tych następuje otwarcie kanałów jonowych przez wiązanie neuroprzekaźnika do białek kanału. Wydaje się, że zależne od ligan-dów kanały jonowe są istotnym punktem uchwytu działania anestetyków.