larsen0563

22. Znieczulenie podpajęczynówkowe 563

v uniesienie nóg i szybką podaż płynów,

^ podanie środków obkurczających naczynia (np. Akrinoru), jeśli występuje zwolnienie akcji serca - adrenaliny, ewentualnie leków ino-tropowych, np. dopaminy.

6.1.5 Spadek temperatury ciała

Zimne otoczenie sprzyja spadkowi temperatury ciała wywołanemu rozszerzeniem naczyń w wyniku blokady współczulnej. Jest to niekorzystne, zwłaszcza podczas cięcia cesarskiego, gdyż może ono spowodować obniżenie temperatury ciała noworodka. Pomimo utrzymującej się blokady sympatycznej w okresie pooperacyjnym konieczne jest jednak aktywne ogrzewanie oziębionego pacjenta.

6.2 Powikłania późne

Powikłania późne pojawiają się kilka godzin, a nawet kilka dni po znieczuleniu podpajęczynówko-wym. Do najważniejszych należą:

-    zaburzenia czynności pęcherza moczowego,

-    bóle głowy,

-    bóle pleców,

-    powikłania neurologiczne.

6.2.1    Zatrzymanie moczu

Zaburzenia czynności pęcherza moczowego objawiają się mimowolnym zatrzymaniem moczu we wczesnym okresie pooperacyjnym. Przyczyny tej patologii przedstawiono w pkt 4.3. Omawiane zaburzenia występują w 14-37% przypadków znieczuleń. Wysokie ciśnienie tętnicze może mieć znaczenie w nadmiernym wypełnieniu pęcherza moczowego.

Aby zapobiec nadmiernemu wypełnieniu pęcherza moczowego (zwłaszcza po podaniu znacznych objętości płynu), pacjent powinien oddać mocz w ciągu 4 godz. po znieczuleniu podpajęczynówko-wyin. Jeżeli jest to niemożliwe, podaje się parasym-patykomimetyk, np. I amp. karbacholu (Dorylu) domięśniowo. Gdy i to nie jest skuteczne, należy wykonać jednorazowe cewnikowanie pęcherza moczowego.

Nadmierne wypełnienie pęcherza moczowego podczas zabiegów bez istotnej utraty krwi, można zmniejszyć przez ograniczenie podaży płynów.

6.2.2    Popunkcyjne bóle głowy

Typowe, popunkcyjne bóle głowy występują 24-48 godz. po znieczuleniu podpajęczynówkowym. Są one spowodowane ubytkiem płynu mózgowo-rdzeniowego przez otwór w oponie twardej. Pojawiają się przeważnie w okolicy potylicznej i obustronnie w okolicy czołowej. Niekiedy towarzyszą im zaburzenia wzroku i słuchu oraz zawroty głowy. Zależą od pozycji chorego i nasilają się w pozycji stojącej oraz w czasie parcia z udziałem mięśni brzucha.

Rozpoznanie popunkcyjnych bólów głowy można ustalić, gdy:

-    pacjent nie skarżył się nigdy na tego rodzaju bóle głowy,

-    bóle głowy nasilają się w pozycji siedzącej lub stojącej, w pozycji leżącej przeciwnie, będą mocniejsze lub ustąpią,

-    bóle te zlokalizowane są z tyłu głowy i w okolicy karku.

Duże znaczenie praktyczne ma następująca zależność między znieczuleniem podpajęczynówkowym a występowaniem popunkcyjnych bólów głowy:

ł Im młodszy jest pacjent oraz im grubszej igły używa się do znieczulenia, tym częściej występują popunkcyjne bóle głowy.

Zapobieganie popunkcyjnym bólom głowy polega na:

►    Zaniechaniu znieczulenia podpajęczynówkowe-go u ludzi młodych. U 30-40-latków popunkcyjne bóle głowy występują w 14% przypadków.

►    Zaniechaniu znieczulenia podpajęczynówkowe-go u chorych z silnymi bólami głowy stwierdzanymi w wywiadzie.

►    Stosowaniu możliwie najcieńszych igieł rdzeniowych (25 lub 26 G). U młodych pacjentów wskazane stosowanie igieł Pencil-point.

►    Niedozwolone jest wielokrotne nakłuwanie opony twardej w celu wejścia do przestrzeni podpa-jęczynówkowej.

►    Przestrzeganiu zasady, aby podczas punkcji opony twardej otwór w igle punkcyjnej skierowany był ku bokowi.

►    Niewskazane jest wykonywanie znieczulenia podpajęczynówkowego w warunkach ambulatoryjnych.

►    24-godzinne płaskie ułożenie chorego po znieczuleniu nie ma żadnego wpływu na wystąpienie popunkcyjnego bólu głowy i dlatego jako postępowanie profilaktyczne nie jest konieczne (Allen i wsp.).

Postępowanie zapobiegawcze nie zawsze pozwala

uniknąć popunkcyjnych bólów głowy.