WSP J POLN25479

398

Tersą SmółkaiLsi, Nę.we słownie iwo polskie

miany słownictwa oraz kilkaset tysięcy terminów naukowych, technicznych itd. Dane te mają charakter szacunkowy, orientacyjny.

Przyrost ilościowy słownictwa dokonuje się niemal wyłącznie w obrębie czterech części mowy: rzeczowników, przymiotników, czasowników i przysłówków. Liczebniki, zaimki, przyimki i spójniki stanowią zasób ustabilizowany, który nie ulegał zmianom w ciągu ostatnich dziesięcioleci.

Rzeczowniki stanowią ponad połowę nowych wyrazów, przymiotniki ponad 3C%, czasowniki i przysłówki - tylko po kilka procent. Mała, w porównaniu z rzeczownikami i przymiotnikami, liczba czasowników jest cechą charakterystyczną nowego słownictwa; zapotrzebowanie na nazwy czasownikowe me jest duże.

Ujmując rzecz ogólnie, można powiedzieć, że w obrębie nazw rzeczownikowych ponad 90% to nazwy przedmiotów {domofon, zmywarka), osób (decydent, dwuzawodowiec) i nazwy abstrakcyjne (maoizm, bulko-chłonność). Wśród tych ostatnich można wydzielić odrębną grupę nazw czynności (desialinizacja, robotyzacja, dekomunizacja) ze względu na to, że worzą one samodzielną wyrazistą kategorię semantyczną mającą własne, wyspecjalizowane wykładniki formalne (sufiksy -acja, -anu, -cnie). Najmniej liczną kategorią, obejmującą kilka procent nowych nazw-, są nazwy miejsc (ostrzalnia, pul-piarnia).

Ze względu na stopień nasycenia nowszej warstwy leksykalnej tymi dwiema kategoriami semantycznymi (rzeczownikowymi nazwami abstrakcyjnymi i nazwami czynności) za jedną z najbardziej charakterystycznych cech powojennego słownictwa polskiego należy uznać intelektualizację leksyki ogólnej. Intelektualizacja leksyki jest procesem, który ściśle wiąże się ze zjawiskiem terminologizacji, czyli pojawieniem się w tekstach nienaukowych wyrazów będących z pochodzenia terminami [frustracja, politechnizacja).

Nazwy abstrakcyjne

W obrębie nazw abstrakcyjnych do najliczniejszych należą nazwy cech osób lub zbiorowości (dwuzawodowoić, lawiranctwo, lekozalezność, nadumieral-ność), przedmiotów (korozyjność. nadgn ilość, prtfdożerstwo), zjawisk (ceno-twórstwo, objawowość, podatkochlonność); abstrakty te mają znaczenie ogólne „bycia jakimś”.

Licznie występują w tej grupie nazwy czynności. Wydzielić można wśród nich dwie grupy. Do pierwszej należą nazwy czynności zawodowych wykonywanych w obrębie różnych specjalności (konsulting, elektrostymida-cja,fluorkowanie). Mają one często charakter czynności konkretnych. Druga grupa nazw czynności odnosi się do działań lub procesów' na polu gospodar-