Zdjęcie3950

158 Rozdział 4. Oblicza dysleksji rozwojowej

o zdolnościach twórczych dyslektyków, jak również przewagi osób mezdu gnozowanych nad tymi ze stwierdzoną dysleksją. Ponadto problem slwara także samo pojęcie twórczości, które poprzez swą wieloaspektowo# jer trudne do zmierzenia. Istotne jest też duże zróżnicowanie stylów myśleau w grupie osób dyslektycznych, czego dowodem jest wzbranianie się bada czy przed wyciąganiem globalnych wniosków (Rak 2006a, b).

4.6. Podsumowanie

Na dysleksję można spojrzeć jako na zjawisko jednolite, ale też można g analizować z punktu widzenia pod typów trudności w czytaniu, co dli widu badaczy wydaje się trafniejsze (Castles i Cohheart 1993), Przeprowadzone w tym rozdziale analizy różnych aspektów związanych ze zmiennością dysleksji przekonują, że traktowanie jej jako złożonego, heterogenicznego zaburzenia jest bliższe prawdy, a zatem dysleksją ma wiele twarzy.

Jak wykazały badania przedstawione w tym rozdziale, mechanium i objawy dysleksji zależą od wieku, pici, IQ, specyfiki języka i systemu ortograficznego.

Najbardziej emocjonującym problemem jest kwestia wyróżniali pod typów dysleksji. Jeśli przyjmiemy, że główny deficyt w dysleksji dotytzs fonologii, to musimy w konsekwencji zgodzić się z tym, że różnie się oa m-nifestujc. co wynika z jego nasilenia. Dzieci ze znacznym nasileniem deficytu topologicznego będą rozwijać niedokładne, „grube" odwzorować między ortografią a fonologią, co w efekcie ujawni dysleksję fonoksgianą Dzieci z łagodniejszymi deficytami fonologicznytni tworzą bardziej adekwatne odwzorowania między ortografią a fonologią, co w efekcie daje opóźnienie nabywania czytania, czyli dysleksję powierzchniową.

W niniejszym rozdziale przeanalizowano także wpływ pici na występowanie i objawy dysleksji, pokazując jak ważna jest to zmienna.

Z heterogenicznością dysleksji wiąże się także kwestia talentów i zdolności twórczych, co w świetle zaprezentowanych badali nie jest może wyraźne przekonujące, ale napawa pewnym optymizmem.

Natomiast rozważania dotyczące wpływu specyfiki języka i system ort ograficznego wydają się może istotne, ale o wiele mniejsze niż wpływ in-nych czynników, tkwiących w podmiocie, czyli osobie z dysleksją. Problemom przystosowania osoby z dysleksją w otoczeniu społecznym będą święcone następne rozdziały.

Część III

Dysleksją

w kontekście społecznym