tpn 1 22481601

EUGENIUSZ komer: klimat ziem polskich 203

wynosi w Sewastopolu —(— 2'0°, a na zachodnim cyplu wśród stepów Krymskich położony Tarchankut ma jeszcze temperaturę -j-0'6°.

W tej samej szerokości co Tarchankut położona Sulina w delcie Dunaju ma już styczeń o blisko 2° zimniejszy, a zatoka wciskająca się na N od lnffi Tarchankut-Sulina, znajduje się w cieniu wiatrów i prądów morskich, skutkiem czego na tych brzegach morza Czarnego (Odessa, Oczaków), podobnie jak na brzegach morza Azowskiego (Geniczeska Lampa), panują bardzo tylko słabo złagodzone zimy płyty pontyjskiej.

Na pobrzeźaeh Czarnomorskich można przeto odróżnić kilka odmian klimatu, a to: klimat wybrzeży Dobrudży i klimat wybrzeży eksponowanych ku E; klimat osłonionych SW i S wybrzeży Krymu; klimat północnej zatoki morza Czarnego i pobrzeży morza Azowskiego, nie podlegających bezpośrednim wpływom prądów morskich i atmosferycznych.

Klimat wybrzeży czarnomorskich ma. niewątpliwie pewne cechy klimatu morskiego, a to mniejszą amplitudę, aniżeli w sąsiedniej dziedzinie płyt pontyjskich i nader charakterystyczną dla klimatów morskich znaczną przewagę temperatury jesieni nad temperaturą wiosny. Morski klimat pontyjski różni się wszakże zasadniczo od typowego klimatu oceanicznego, który dobrze rozwinięty, występuje w obrębie ziem polskich tylko na pobrzeźaeh Bałtyckich. Porównanie stacyi Heli z reprezentantami klimatu pobrzeźa Czarnomorskiego (Odessa, Konstanza, Jałta), wykaże istotne różnice tych typów klimatycznych.

Różnica temperatury	I	IV	VII	X	Kok	Ampl
	—	+	+	+	+	+
Odessa-Hela	2-7°	3-7°	5-1°	2-2°	2-1°	7-8°
	—	+	4-	+	+	+
Konstanza-Hela	0-3°	3-8°	4-6°	4 3°	3 2°	4-9°
	+	+	+	+	+	4
Jałta-Hela	4-6°	5-9°	6-9°	5-8°	6T°	2-3°

Stacye- nadpontyjskie mają tak znaczną przewagę amplitudy rocznej nad stacyami nadbałtyckiemi, że o morskim charakterze stacyi nadpontyjskich trudno mówić. Jednostajność klimatu dosięga pewnej miary jedynie w Jałcie, ale cały rok ciepły klimat okolic Jałty trudno nazwać morskim; reprezentuje on śródziemnomorską odmianę tego klimatu. Takim też jest klimat reszty pobrzeży czarnomorskich, z tą modyfikacyą, że zimą wkracza w te wybrzeża oczywista zima kontynentalna.

Podobnie jak oceaniczny klimat jest ograniczony do wąskiego