g9 bmp

E. Andrzejewska-Golec, L. Świątek

4. Tyrophagus putrescentiae (Schr.) - Rozkruszęk drobny (ryc. 79) W

Występuje powszechnie w Polsce i Jnnych krajach europejskich: także w USA, gdzie jest uznawany jako poważny szkodnik serów. Obecny zarówno w warunkach polowych jak i magazynach zbożowych, w pieczarkarniach' przechowalniach ziół. Żeruje ponadto na suszonych owocach i grzybach, sproszkowanych j aj ach i mleku w proszku powodu-jąc, w przypadku dużego porażenia, pojawienie się nieprzyjemnego, stęchłego zapachu. Obecność tego roztocza powpduje u osób. wrażliwych ataki kaszlu oraz swędzenie i zapalenia skóry. Zaliczany jest.więc do czynników aiergennych.

Ryc. 79. Rozkruszęk drobny, dl-d3 - szczecinki grzbietowe (wg 19).

5. Tyrophagus longior ( Gerv.) - Rozkruszęk wydłużony (ryc. 80) O

,,    .W Polsce dość pospolity, poza tym znany w krajach, innych kojoty;

\\J    nentó w, jak Azja,. Ameryka Północna; Australia. W .naszym laąju. naj

częściej" spotykany w nasionach lnu i konopi, suszonych ziołach,, na serach, które z tego powodu przybierają nieprzyjemny zapach. Nie występuje stadium hypopusa, w rozwoju są więc dwa stadia nimf.,

Ryc. 80. Rozkruszęk wydłużony (wg 24). '

4. Rodzina: Glycyphagidae - Roztoczki ’ '•( (3

Przedstawiciele tej rodziny są podobne pod względem wielkości i rozwoju do rozkruszków: różnią się od tych ostatnich obecnością pa ciele.dłuższych pierzastych szczecin....Stopą zakończona małym pazurkowatym przydatkiem - empodium., Ciało matowe. U roztoczków brak na ciele po-preecznej frruzdy..

W Polsce,żyje ok. 10 gatunków roztoczków. Z punktu widzenia medycznego na omówienie zasługują 4 gatunki, będące szkodnikami żywności i mogące wywołać u człowieka różne schorzenia.

1. Glycyphagus destructor (Schr.) - Roztoczek owłosiony (ryc. 81, A) t i( -,

Gatunek kosmopolityczny, w Polsce jest najczęstszym wśród roztoczy żerujących ną produktach żywnościowych ■gruboziarnistych., Spotykany także w suszonych ziołach, serach,„.na„.s,uszonych 'owocach; .ponadto rwliiomach, pod tąpelaBlj*, Może tworzyć stadium hypopusa (ryc. 81, B). Zjedzony przez człowieka z.porażoną żywnpśęią wywołuje podrażnienie jelit z powodu obecności niestrawnego pancerza pokrytego sztywnymi, ostrymi szczecinkami. Roztocz ten dzięki dość licznym, długim pierzastym szczecinom łatwo unosi się,w powietrzu. Wdychany z kurzem wywołu-je u ludzi schorzenia astmatyczne.

Ryc. 81. Roztoczek owłosiony, A - samica, widoczna od strony grzbietowej, B - hypopus widoczny od strony grzbietowej (wg 19).

90