Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 03 023437

HU U? Ofc’ &    % Limit wydruku: 0

a o ©

Slrona 97/293

A. UutonU Kmttwa /n-hlń-ti' Tnyit. ZagaMah ItkttMnt.Wtnatmia XOS ISBN iS-Ol I4$ł»«. O hy WN PWN MUS

teksty szablonowe, pełne utartych i wytartych wyrażeń (np. w tym temacie, pakiet propozycji, jaka jest pańska opcja, optyka widzenia spraw), a także zawierające określenia modne, nadużywane (np. akcesja, dokładnie tak, kreatywny, kultowy, transza).

Estetyka słowa jest szczególnie ważna w tekstach literatury pięknej, zwłaszcza w poezji. Najczęściej mówi się w takim wypadku o pięknie słowa poetyckiego. osiąganym za pomocą różnych środków językowych i chwytów stylistycznych. takich jak organizacja głoskowa tekstu, odpowiednie jego zrytmizo-wanic, rodzaje rymów, stosowanie szyku przestawnego, używanie rozmaitych figur i tropów stylistycznych (np. oksymoronów - zestawień wyrazów przeciwstawnych znaczeniowo - ogień idzie z wody, żywy trup. Bóg się rodzi, Ma granice Nieskończony), posługiwanie się metaforami i metonimiami itd. Tekst literacki jest zwykle oceniany dodatnio estetycznie jako całość - harmonijna i spójna wewnętrznie, z celowo i świadomie zastosowanymi środkami językowo-sty-listycznymi.

„Estetyka tekstu językowego - pisała Jadwiga Puzynina - jest problemem kłopotliwym dla kultury języka, która ją usunęła w ostatnich dziesięcioleciach poza obręb swych rozważań. W ocenach zarówno użytkowników, jak i samych językoznawców, jest to jednak element bardzo istotny i niesprowadzają-cy się jedynie do jasności i prostoty, jak to widział np. Witold Doroszewski. Kłopotliwość ocen estetycznych polega na ich wielkiej rozmaitości, często

Silnie negatywne odczucia estetyczne powoduje u znacznej większości Polaków publiczne posługiwanie się wulgaryzmami, często używanymi w funkcji przerywników w wypowiedzi albo zastępującymi wiele różnych czasowników, przymiotników i rzeczowników.

Wulgaryzmy są to wyraz)', wyrażenia i zwroty, które w swoim podstawowym znaczeniu w sposób ordynarny nazywają, objęte tabu obyczajowym (jako intymne), czynności fizjologiczne, czyli trawienie, wydalanie i seks, a także związane z nimi części ciała, zachowania i skutki tych zachowań. W odczuciu społecznym określenia wulgarne niosą zawsze silny ujemny ładunek emocjonalny: wyrażają pogardę, chęć poniżenia rozmówcy oraz skrajną trywializację i brutalizację tego, co się nazywa. Użycie słów i wyrażeń wulgarnych wyraża bardzo negatywny stosunek mówiącego nic tylko do rzeczy nazwanej tym słowem, lecz także do słuchaczy i do całego otoczenia, a nawet do całej rzeczywistości.

Wymienia się kilka przyczyn publicznego posługiwania się wulgaryzmami.

Po pierwsze, takie zachowanie językowe jest przejawem agresywnego stosunku do rzeczywistości, próbą prowokacji, służącą wywołaniu awantury.

^2X5 J. Puzynina, O pojęciu kultiuy jfzyka, Por. Jęz. 1990. z. 3, s. 159.

97

Start

Itelix iLibrary Reader

9 Kultura języka polskie...

te Zrzuty ekranu

PL E3 ^