58048 str 052 053 (2)

25. PRZYSIĘGA I REGULAMINY

Dziś żołnierz składa jedną tylko przysięgę, a podlega przepisom wielu regulaminów. Dawniej było raczej odwrotnie. Przysięgało się na wierność monarsze, więc często żołnierz składał w ciągu swej służby kilka przysiąg, nie było zaś osobnych regulaminów służby polo-wej, wewnętrznej, garnizonowej itp.

1.    Czy wiesz, z którego roku pochodzi tekst najstarszej zachowanej polskiej przysięgi wojskowej?

2.    Jak nazywano w Polsce pierwsze regulaminy wojskowe?

3.    Wymień przynajmniej trzy regulaminy wydane w XVI—XVIII wieku przez polskich hetmanów.

4.    Kto był autorem pierwszego polskiego regulaminu piechoty?

5.    Który z hetmanów wprowadził do dragonii i piechoty cudzoziemskiego autoramentu polską komendę, wydając w tym celu polskie tłumaczenie regulaminów saskich?

6.    W 1790 roku ukazały się regulaminy znoszące w wojsku polskim drakońskie kary. O jakich regulaminach mowa?

7.    Podczas powstania kościuszkowskiego wydano instrukcję dotyczącą walki na kosy. Kto był jej autorem i jak się ona nazywała?

8.    Wymień tytuł oryginalnej (nie będącej przeróbką z francuskiego) instrukcji połowęj dla jazdy Księstwa Warszawskiego, wydanej w 1812 roku.

9.    Wiadomo, że wyszkolenie bojowe piechoty Królestwa Kongresowego stało na najwyższym poziomie. Wymień tytuł i przybliżoną objętość (100, 200, 300, 400 czy 500 stron?) wydanego w 1827 roku podręcznika piechoty.

10. W powstaniu styczniowym rolę regulaminu taktyki pełniło między innymi opracowanie Józefa Hauke--Bosaka. Co to było za opracowanie?

26. OD TOPORA DO BAGNETU

W indywidualnym uzbrojeniu żołnierza przez długi czas prymat należał do broni białej. Dopiero wynalezienie broni palnej sprawiło, że stopniowo zdecydowaną przewagę uzyskała broń miotająca. Obecnie broń biała odgrywa minimalną rolę (bagnet). Jakiego typu broń białą przedstawiają te rysunki? Kłującą, drzewcową, obuchową czy sieczną? Kiedy i jakie rodzaje wojska polskiego używały takiego rynsztunku?

53