72683 str72

E. Biiik»civk/-Grsih<'<v»k.i. Z. Mikulski Hydn/kigm og>Hnu Wursznwu 20oJ ISBN 83-01 -M579-X. O by WN PWN 2005

D

reguluje położenie zwierciadła wody gruntowej w dolinie. Woda w rowach melioracyjnych płynie z mała prędkością.

Kanał wodny jest sztuczną arterią wodną zwykle o trapezowym przekroju poprzecznym. ubezpieczonych skarpach, zaopatrzoną w różne urządzenia hydrotechniczne, w zależności od jego przeznaczenia. Wyróżnia się kanały:

-    żeglugowe; są to budowle najczęściej ziemne, które oprócz toru wodnego na ogół mają obiekty, takie jak: śluzy, syfony, lewary, bramy, nabrzeża przeładunkowe. Ta sztuczna droga wodna jest podzielona na stanowiska o różnych poziomach zwierciadła wody za pomocą śluz, podnośni lub pochylni. Stanowią one najczęściej przedłużenie naturalnych dróg wodnych lub łączą drogi wodne różnych systemów przez pokonanie działu wodnego. Mogą to być także kanały boczne (lateralne. równoległe), biegnące wzdłuż rzek na odcinkach, na których trudno byłoby zapewnić wymagane parametry nawigacyjne. Wśród nich wyróżnia się kanały żeglugowe morskie głębokowodne (kanały: Kiloński. Koryncki, Panamski. Sueski) oraz żeglugowe śródlądowe o szerokości nawet do 100 m i głębokości do 3 m i więcej (np. kanały: Erie w Stanach Zjednoczonych, Welland w Kanadzie, Wołga-Don w Rosji, Kanał Śródlądowy w Niemczech, w Polsce: Bydgoski, Gliwicki, Augustowski, Elbląski);

-    melioracyjne (odwadniające i nawadniające) jako podstawę systemu melioracyjnego, od którego odgałęziają się kanały boezne rowy melioracyjne (np. Kanał Turkmeński, Kanał Fergański, w Polsce: kanał Wieprz-Krzna, kanał Obry, Kanał Kuw-aski);

-    przemysłowe i energetyczne, doprowadzające (lub odprowadzające) wodę do zakładów' przemysłowych i energetycznych (np. Kanał Łączański).

Ważniejsze kanały w Polsce przedstaw ia tabela 7. a ważniejsze kanały na świecie tabela 8.

Tabela 7. Ważniejsze kanały w Polsce

Nazwa	Połączenie	Długość (km)	Liczba śluz	Zakończenie budowy
Wieprz-Krzna	Wieprz z Krzną	140.0	-	1961
Augustowski	Czarna Hańcza z Bicbrzą	102.0 (83.0)*	18 (14)	1840
Elbląski	Jez. Drwęckie z jcz. Druzno	62,5	4	1850
Gliwicki	Kłodnica z Odrą	41,2	6	1941
Ślesiński	Warta z jez. Gopło	32.0	4	1850
Notecki	Noteć z Kanałem Bydgoskim	25.0	-	1892
Bydgoski	Brda / Notecią	24.5	6	1774
Żerański	Wisła z Narwią	17.2	1	1963
Łączański	Wisła w Łączanach z Wisłą w Ko-pancc (Jeziorzanach)	17,2	13	1961
Kędzicr/.yński	odgałęzienie Kanału Gliwickiego	5.9		1970
Jagielloński	Elbląg / Nogalem	5.8

* W nawiasach dane dotyczą części leżącej w Polsce.

72

□

$

Cl

C

7T

C

O

©

©

&