82 83 (5)

82 ĆWICZENIA I WYJAŚNIENIA

Zadania takie można traktować jako liczbową postać powszechnie występującego w testach inteligencji pytania typu: „_ma się

do__jak_do_’\ Znacie to pewnie:

Z15: Jaki to kolor?

POMIDOR ma się do CZERWONEGO tak Jak GROSZEK do_

To nietrudne. Relacja między terminami polega na tym, że pierw -szy jest nazwą warzywa, a drugi - jego koloru. Groszek, oczywiście, jest zielony. (To nie szkodzi, że pomidory są często też zielone i że mogą być również żółte. Zadanie to jest tylko przykładem).

W zadaniach zawierających serie relacja między elementami wielokrotnie się powtarzała. Gdy rozpoznałeś tę relację, wykorzystywałeś ją przy szukaniu następnego elementu. W zadaniach zawierających analogie liczbowe masz tylko jedną okazję do wykrycia relacji. Można by sądzić, że czyni to zadanie trudniejszym, ale dwie rzeczy je ułatwiają.

Po pierwsze, sama forma zadań jest już zwykle wskazówką. Wygląd pytań mówi ci, że nic masz do czynienia z serią. Układ graficzny liczb wyraźnie sugeruje, że trzeba zrobić coś z liczbami zewnętrznymi, aby otrzymać środkową.

Po drugie, liczby są zwykle dość duże i jedno spojrzenie wystarczy, by domyślić się, jeszcze przed przystąpieniem do rozwiązywania zadania, o co z grubsza chodzi. Liczby muszą być duże, ponieważ inaczej relacja, zilustrowana tylko jednym przykładem, mogłaby być wieloznaczna. Tak więc widząc poniższy układ liczb:

2 (4) 6

miałbyś wątpliwości co do sposobu ich powiązania. Czy środkowa liczba jest równo oddalona od zewnętrznych, czy jest połową ich sumy, różnicą, czy może sumą pomniejszoną o 4? Po zastosowaniu do innego zestawu liczb każda z tych reguł dałaby ci różną odpowiedź, zadanie byłoby więc bezużyteczne.

Ogólnie rzecz biorąc, gdy spotkasz taką formę zadania, z liczbami poza nawiasami, weź pod uwagę cztery najczęstsze możliwości; uzyskanie środkowej liczby może wymagać:

*    dodania zewnętrznych liczb (lub znalezienia różnicy między nimi) i

*    pomnożenia wyniku (lub podzielenia) przez jakąś liczbę.

Rozważ więc takie rozwiązania, jak na przykład:

*    dodanie zewnętrznych liczb i pomnożenie wyniku przez 3;

*    dodanie zewnętrznych liczb i podzielenie wyniku przez 10;

*    podzielenie różnicy między zewnętrznymi liczbami przez 2;

*    podwojenie różnicy między zewnętrznymi liczbami.

Inne formy

Rysunki: Czasem zadanie jest takie samo, jak zadania omawiane wcześniej, ale liczby wpisane są w jakieś rysunki. Mogą to być prostokąty:

Z16: Wstaw brakującą liczbę.

25	27	83
86	?	70

Odpowiedzią jest w tym przypadku 39, otrzymane przez dodanie zewnętrznych liczb i podzielenie wyniku przez cztery.

Czasem rysunek jest bardziej wyszukany, jak na przykład;

Z17: Jakiej liczby brakuje?