Charakterystyka hodowlana drzew leśnych (98)

Zagrożenia abiotyczne

Rodzaj zagrożeń	Jawor	Klon zwyczajny
Mrozy zimowe	odporny	odporny
Przymrozki	w młodości wrażliwy na późne przymrozki	mniej wrażliwy
Śnieg	odporny	—
Upał i susza	nieco wrażliwy	odporniejszy niż jawor
Zalewy	jest wrażliwy na zalewy powodziowe	mniej wrażliwy niż jawor

Wrażliwość na zanieczyszczenia przemysłowe

Jawor

Zaliczany jest do drzew mniej wrażliwych na działanie SO2 (tab. 6) (Akker-mann 1987, Greszta 1987), wrażliwych na działanie HF i bardzo wrażliwych na ozon (tab. 7 i 8). Należy on do gatunków najbardziej wrażliwych na pyły kadmowo-ołowiowo-cynkowe; próg toksycznego oddziaływania wynosi 1% pyłów w glebie.

Jawor ustępuje pod względem wrażliwości na pyły ołowiowo-miedziowe wszystkim badanym gatunkom liściastym (Greszta 1983 a i b).

Biorąc pod uwagę stopień uszkodzenia drzew w wyniku oddziaływania przemysłu, jawor zaliczony został do grupy odpornych (Greszta 1987).

Klon zwyczajny

Klon zwyczajny należy do drzew mniej wrażliwych (grupa I) na oddziaływanie SO2, wrażliwych na HF (tab. 6 i 7), średnio wrażliwych (grupa II) na tlenki azotu (tab. 16) i bardzo wrażliwych na ozon (tab. 8). Jest on jednocześnie wrażliwy na zasolenie gleby (NaCl) (tab. 9). W regionach przemysłowych może znaleźć większą przydatność niż jawor, gdyż należy do grupy gatunków najbardziej odpornych na uszkodzenia powodowane przez gazy i pyły (Greszta 1987).

Klon polny

Jak większość klonów, paklon należy do gatunków mniej wrażliwych (grupa I) (tab. 6 i 7) na SO2 i HF. Greszta (1987) uznał go za gatunek średnio odporny na fluorowodór. Biorąc pod uwagę wrażliwość na uszkodzenia przemysłowe, zaliczany jest do gatunków odpornych (Greszta 1987).

Siedliskowe typy lasu

Jawor

Gatunek ten w Karpatach zalecany jest jako domieszka produkcyjna na siedlisku lasu górskiego; rolę domieszki pomocniczej spełniać może na siedliskach: boru mieszanego świeżego, boru mieszanego wilgotnego, lasu mieszanego świeżego, lasu mieszanego wilgotnego, lasu wilgotnego, lasu świeżego i lasu łęgowego. Na terenach wyżynnych pełni rolę domieszki uszlachetniającej i pomocniczej na siedliskach boru mieszanego wyżynnego, lasu mieszanego wyżynnego i lasu wyżynnego (Zasady hodowli lasu 1988). W górach występuje zarówno w strefie regla dolnego, jak i na odpowiednich mikrosiedliskach w strefie regla górnego w borach świerkowych.

W górach na terenie naszego kraju spotyka się dwie formy jego występowania: na żyznych, głębokich, wilgotnych i słabo wyługowanych glebach brunatnych oraz na glebach szkieletowych w przyszczytowych partiach gór i w pobliżu piarżysk (Głaz 1985).

Ocena występowania jawora na terenie Polski wykazała, że jako gatunek lasotwórczy (gatunek główny lub domieszka produkcyjna) może być wprowadzany tylko na siedliskach lasów i lasów mieszanych, zaś na pozostałych może pełnić rolę gatunku biocenotycznego (Głaz 1985).

Klon zwyczajny

Klon zwyczajny jest często komponentem siedlisk lasowych na niżu (las mieszany świeży, las mieszany wilgotny, las wilgotny, las świeży i las łęgowy), w części wyżynnej kraju (las mieszany wyżynny, las wyżynny) i w górach (las górski). Klon ma tam jednak charakter gatunku domieszkowego. Ze względów biocenotycznych wskazane jest jego wprowadzanie do drzewostanów sosnowych na siedliskach boru mieszanego świeżego i boru mieszanego wilgotnego.

Klon polny

Jest typowym gatunkiem domieszkowym (domieszka pomocnicza). Występuje na żyznych siedliskach lasowych terenów nizinnych i pogórza (wyżynne typy siedliskowe lasu). Tworzy domieszkę głównie w drzewostanach liściastych.