DSC06455 (2)

Konkrecie polimetaliczne 167

że żelazo występuje jako Fe*³, a refleksy odpowiadają zmieszanym fazom getytu i lepidokrokitu. Przeważające zawartości tlenków żelaza są w konkrecjach amorficzne [Glasby, 1977].

Niektóre z minerałów konkrecji stanowią produkt przeobrażenia skał wulkanicznych, przy czym najważniejszymi są zeolity, głównie filipsyt, a z minerałów ilastych - montmorillonit oraz non-tronit. Obecne są czasami także bioklasty kulcyto-we reprezentowane przez otwomice lub inne fragmenty organiczne, zwykle wypełnione apatytem.

Zmienność składu mineralnego i zawartości metali w konkrecjach Pacyfiku uwarunkowana jest odmienną pozycją morfostrukturalną poszczególnych części tego oceanu i odmiennymi warunkami sedymentacji. Konkrecje z todorokitem charakterystyczne są dla wschodniej części Pacyfiku, zaś wemadyt występuje częściej w konkrecjach jego zachodniej części, z reguły na podwodnych wyniesieniach [Cronan, 1982]. Najczęstszym minerałem manganu w konkrecjach pola Clarion--Clipperton jest todorokit i bimessyt, wemadyt oraz getyt [Kotliński 1993, 1995].

Z reguły dla konkrecji charakterystyczna jest masywna, koncentryczna lub radialno-dendrytowa tekstura (fot. 5.19 i 5.20). Składniki płonne w konkrecjach stanowią około 30% jej masy i występują zarówno w postaci rozproszonych skupień, jak też w jądrach. Reprezentowane są one w około 90% przez Si02 i do 10% A1₂0₃ (filipsyt, illit, kwarc, plagioklazy, pirokseny). W konkrecjach obserwuje się często wzajemne przerastanie jednych warstw innymi, co świadczy o przerwach w przyroście konkrecji [Skomiakowa, 1989; De-hua, 1995; Usui i in., 1993 a, b, 1994].

Fot. 5.20. Radialno-dendrytowa tekstura konkrecji

Tekstury w konkrecjach, o wielkości często części milimetra, grupują się zwykle w wielokątne lub wydłużone formy zorientowane w kierunku przyrostu konkrecji. Inną charakterystyczną cechą konkrecji są spękania, zwykle promienisto-radial-ne lub tangencjalne. Wypełnione są z reguły płonnym materiałem ilastym lub wtórnie wytrąconymi minerałami manganu (fot. 5.21 i 5.22). Spękania w konkrecjach powstają w czasie ich przyrostu w wyniku wewnętrznych naprężeń powstałych w procesach dehydratacji i rekrystalizacji. Niektóre struktury i tekstury związane są z diagenetycz-ną mobilizacją i migracją składników wewnątrz konkrecji, o czym świadczą przekrystalizowane fragmenty organiczne [Skomiakowa, 1989; Usui i in., 1992; Kotliński, 1996 - fot. 5.23].

Fot. 5.21. Spękania w konkrecjach

Fot. 5.19. Koncentryczno-warstewkowa tekstura konkrecji