Geografia turyzmu8

I IK łt /łiyo',|M>tlumwimi(* turystyczno

jedynie mniejsze i slarsze hotele, a w nowej c/ęAi I t etihum, nowoczesne obiekty t> kilkuset miejscach noclegowych. Podobne zjawisko stwierdzono w Lizbonie IPearce 1987] i w Hongkongu, gdzie stare hotele po/osluly na wyspie Hongkong (w centrum Victorii), natomiast nowe obiekty powstały w koulun, w dzielnicy l sim Sha Tsui (w połowie lat siedemdziesiątych znajdowało się w niej 2/3 wszyst-kich miejsc noclegowych miasta). Duże zmiany nie tylko w rozmieszczeniu hoteli, ale również w ich standardzie, wystąpiły w Paryżu, gdzie udział hoteli wysokiej klasy zwiększył się w ciągu kilkunastu lat z 17 do 25%, a odsetek hoteli I gwiazdkowych spadł w tym samym czasie z 33 do 24% [Pearce 1987, 1851. Jak podają S. Milne i C. Pohlmann [1998, 183], usługi hotelowe można uznać za czynnik sprzyjający rewaloryzacji dzielnic śródmiejskich w wielkich aglomeracjach. Zajmując się hotelami w Montrealu, wspomniani autorzy stwierdzili, że co prawda recesja w Kanadzie sprawiła, że wykorzystanie miejsc hotelowych spadło z 69,3% w 1987 r. do 55,3% w 1991 r., ale nadejście koniunktury spowodowało, że w 1995 r. wskaźnik wykorzystania wzrósł do 63,8%. Powrót koniunktury przyniósł z jednej strony zmiany organizacyjne w hotelarstwie montrealskim, a z drugiej strony szybki rozwój usług związanych z turystyką, co okazało się czynnikiem korzystnym dla gospodarki miejskiej. W wielu miastach znaczna część hoteli znaj-du|e się w pobliżu dworców kolejowych (np. Berlin, Bruksela). Zjawisko to pojawiło się już w XIX w. i obecnie można je zauważyć np. w Warszawie, gdzie obok licznych hoteli powstałych na przełomie XIX i XX w. (do dzisiaj istnieją hotele „Polonia” i „Metropol”) w ostatnich kilkunastu latach wybudowano kolejne obiekty ,.l'oium”, „Holiday Inn” i „Marriott”. Zarówno hotele położone niedaleko dwoił ów kolejowych, jak i obiekty powstałe w pobliżu lotnisk (np. koło lotniska Nelnphol pod Amsterdamem, obu głównych lotnisk Paryża, londyńskich lotnisk Henlhiow i (ritlwick itp.), mają w dużym stopniu charakter hoteli tranzytowych¹, Do lej grupy obiektów należy również zaliczyć motele, które z reguły są usytuowane wzdłuż ważniejszych szos oraz w pobliżu dróg wyjazdowych i wjazdowych z lub do miasta [Spack 1975; Pearce 1987]. Są one przygotowane do przyjmowania turystów zmotoryzowanych (stąd dysponują dużymi parkingami, jak również urządzeniami pozwalającymi usunąć usterki w samochodzie, myjniami itp.), na ogół

r

fi.* INhlgi hołdowi* łnoelcgowd

19

korzystających /. jednego noclegu / lego Ir/ powodu jest w nich zatrudniony mniej liczny personel, juk równie/ / i egidy nie dysponują one różnymi urządzeniami towarzyszącymi hotelom (lokalami rozrywkowymi, specjalistycznymi restuu-inejanii, podziemnymi parkingami, basenami itp.). Ta forma usług hotelowych jesl szczególnie rozpowszechniona w Stanach /jednoczonych, Kanadzie, Australii i w kiajach zachodnioeuropejskich. W terminologii obowiązującej w Polsce za motel pi/.yjnuije się „obiekt hotelarski trwałego budownictwa, położony na trasie ko-

.....nikaeji drogowej i przystosowany do recepcji osób podróżujących pojazdami

samochodowymi, tj. zapewniający parking i urządzenia obsługi samochodowej, mieszczący co najmniej 10 pokoi noclegowych” [Definicje podstawowych polo'... 1079, 47].

Wiele spośród hoteli położonych w dużych miastach niedaleko dworców kolejowych lub lotnisk, to tzw. hotele tranzytowe. Obok wielkich hoteli o kilkuset miejscach noclegowych, część z nich to niewielkie obiekty (zatrudniające często do kilkunastu osób), liczące z reguły najwyżej kilkadziesiąt miejsc noclegowych, j    Mizykładami tego typu hoteli mogą być hotele sieci Formule 1 lub niemal samo

obsługowe hotele sieci Balladins Hotel (Francja). Z reguły są one lokalizowane przy autostradach i głównych drogach, często na przedmieściach miast. Z racji niewielkiej liczby personelu i braku rozwiniętego zaplecza gastronomicznego, ceny w nich są znacznie niższe niż w innych hotelach o podobnym standardżie pokojów.

Również znaczna część hoteli rezydenckich to obiekty niewielkie, często pen-s|onaly. Są one z reguły położone w rejonach o dużych walorach turystycznych, np. w Alpach, ośrodkach turystycznych nad Morzem Śródziemnym, Morzem Północnym lub nad Zatoką Meksykańską itp. W miejscowościach turystycznych (np. w Nicei, Ostendzie, Scheveningen, Acapulco, Cancun, Pattaya itp.) większość ho leli o najwyższym standardzie znajduje się w pobliżu głównych walorów turysty i /uyt h na danym terenie. Zdaniem L. Bumeta [1963] prawidłowość la jest wldo x i /im np. w Cannes, gdzie hotele najwyższych kategorii znajdują się najbliżej pla/y l głównej promenady. W Polsce przykładami hoteli rezydenckich są holelc: „Am ber" (Międzyzdroje), „Kasprowy” (Zakopane), „Grand” (Sopot), „Mrongiwitt" (Mrągowo) i „Gołębiewski” (Mikołajki). Znacznie więcej niż dużych hoteli re/y i lenek ich jest pensjonatów, które są definiowane jako „obiekt hotelarski trwałego budownictwa, w którym są udzielane noclegi łącznie z całodziennym wyżywię mcm. przy czym odpowiadający minimalnym wymaganiom określonym dla lego io<l/aju obiektu oraz mieszczącym co najmniej 7 pokoi noclegowych” [Definicje podstawowych pojąć... 1979, 47]. Nieco zbliżony charakter mają tzw. pokoje go ••• inne (nazywane w terminologii międzynarodowej hed & hreakfast), które w statystyce polskiej są definiowane jako „obiekty hotelarskie trwałego budownictwa, które nie odpowiadają warunkom przewidzianym dla hoteli, moteli, domów wy-i tec/.kowych, schronisk lub pensjonatów oraz umeblowane pokoje w mieszka-f nluch osóh fizycznych wynajmowane do celów noclegowych turystyki, za opłatą

L określoną z góry" |Definicje podstawowych pojąć... M>79, 481.

1

Według L. Butowskiego [1994, 59] rozmieszczenie hoteli na obszarach miejskich w Europi* koncentruje się w następujących strefach:

(a) strefa zabudowy staromiejskiej, (b) strefa centrum handlowo-biznesowcgo, (c) strefa dwór* eów kolejowych, (d) strefa rzeki w granicach miasta (gdzie często występują tzw. hotele, zacumowani simki wykorzystywane jako hotele), (e) strefa peryferyjno-podmiejska z podstrefami: podstrefą poląc/iU drogowych z miastem (z kolejną podstrefą połączenia drogowego miasta z portem lotniczym), podstrefą j terenów ekspożyćyjno-targowych, podstrefą przedmieściu, podstrefą rekreacyjną.

1,. Butowski wyróżnił ponadto w miastach w hylych krajach socjalistycznych (np. Niemieckiej Kr publice Demokratycznej, Polsce, byłej Czechosłowacji i na Węgrzech) strefę lokalizacji hoteli obą]«^J litującą dzielnice mieszkaniowe i przemysłowe. Obiekty Irgo typu. które występują m.in. w Warszawlii są byłymi hotelami pracowniczymi, które w ostatnich latach siały się ogólnodostępne |Klinie/,uk I99S, Kol, Kowalczyk IV08|