JAK POPRAWIĆ ZADOWOLENIE Z ŻYCIA?
Langer (2002)
Henry James:  Życie to wojna
W toku doświadczeń życiowych wykształcają się i automatyzują przede wszystkim
strategie odbierania, klasyfikowania i interpretowania informacji dotyczących
ZAGROŻEC
I PRZESZKÓD, dlatego korzystne strony zdarzeń nie są dostrzegane. Ich
uwzględnienie w ocenie własnego wymaga więc refleksyjności.
REFLEKSYJNOŚĆ (mindfulness)  stan umysłu charakteryzujący się otwartością na
informacje i aktywnym dokonywaniem na nich operacji podporządkowanych zadaniu.
Umożliwia dostrzeganie złożoności zdarzeń i ich drugoplanowych aspektów. Przez to:
ż� negatywne aspekty zdarzeń relatywnie tracą na znaczeniu
ż� pozytywne aspekty zdarzeń relatywnie zyskują na znaczeniu
ZWI
KSZANIE REFLEKSYJNOŚCI
Techniki stymulowanie aktywnego przetwarzania informacji:
ż�pytania
ż�konfrontacje poznawcze
JAK POPRAWIĆ ZAANGAŻOWANIE?
Nowe propozycje rozwiązania tego problemu w psychologii pozytywnej:
ż� Flow
ż� Autodeterminacja
ż� Doświadczenie mistyczne
Problem zdobywania pieniędzy, czyli najbardziej tradycyjny, najbardziej
powszechnej i kojarzonej ze szczęściem rodzaj ludzkiej aktywności
 Móc kupowad rzeczy po prostu dlatego, że tego chcę.
MATERIALIZM: Nastawienie na zarabianie i wydawanie pieniędzy
Wyniki badań (Rose, 2007) wskazują, że im silniejszy materializm, tym:
ż� Mniejsza satysfakcja z życia
ż� Mniejsza atrakcyjność interpersonalna
ż� Gorsze zdrowie psychiczne (większe ryzyko
depresji i narcystycznego zaburzenia osobowości)
ż� Wysoki stały stres, mniej wypoczynku, częstsze
problemy zdrowotne
DWA RODZAJE ZAKUPÓW
Van Boven (2005)
MATERIALNE  kupić, aby coś mieć
DOŚWIADCZENIOWE  kupić, aby coś przeżyć
70 studentów przypominało sobie swoje
Sprawdzono, od jakich zmiennych
zakupy materialne vs doświadczeniowy.
demograficznych zależy związek zakupów i
Mierzono bilans afektywny po upływie 1
szczęścia. Istotna okazała się jedynie
tygodnia. Im wyższa wartość wskaz
nika,
wysokość dochodów - pozytywna zależność
tym korzystniejszy bilans.
szczęścia od zakupów doświadczeniowych
nie występuje u osób o skrajnie niskich
0,25 dochodach.
0,2
Materializm doświadczeniowy uszczęśliwia,
0,15
ponieważ w odróżnieniu od dóbr
0,1
materialnych zakupy zrobione, aby coś
0,05
MATERIALNE
przeżyć:
0
DOŚWIADCZENIOWE
ż� trudno jest zdyskredytować przez
-0,05
porównania społeczne
-0,1
ż� umacniają i poszerzają relacje społeczne
-0,15
ż� przyczyniają się do rozwoju osobistego
-0,2
ż� mają wartość wzrastającą z czasem
-0,25
Rodzaj zakupów a bilans afektywny
JAK ZWI
KSZYĆ SENS ŻYCIA
Pojmować swoje życie
(Nolen-Hoeksema i Davis, 2002)
ż� ROZUMIEĆ zdarzenia w kontekście posiadanych przekonań i
wartości, czyli utrzymać stabilność obrazu świata i siebie
ż� odkryć WARTOŚĆ zdarzeń, czyli tworzyć nową wizję świata i
siebie
Techniki
ż�rozumiejące słuchanie (Tedeschi i Calhoun, 2004)
ż�ekspresyjne pisanie (Niederhoffer i Pennbaker, 2002)
SZCZ
ŚCIE: JESZCZE INNE UJ
CIA
v� Emocja podstawowa (Oatley i Jenkins, 2005)
v� Strumień aktualnych pobudzeń pozytywnych i negatywnych
(Kahnemen, 1999)
v�  Spokój ducha (Averill i Moor, 2005)
v� Mechanizm regulacji samopoczucia (cebulowa teoria szczęścia,
Czapiński, 2002)
CO TO ZNACZY DOBRE ŻYCIE?
WYSOKA JAKOŚĆ ŻYCIA OPTYMALNE FUNKCJONOWANIE
oraz DOBROSTAN oraz PROSPEROWANIE
MIEĆ zaspokojone potrzeby zgodnie z BYĆ skutecznym i sprawnym zgodnie z
przyjętymi standardami. przyjętymi standardami dojrzałości
psychicznej
Badania WHO w 15 krajach reprezentujących
Empirycznie wyodrębnione standardy
wszystkie części świata doprowadziły do
dojrzałości:
wyróżnienia uniwersalnych kulturowo
1. przyswojenie norm i wartości
kategorii standardów określających jakość
2. zdolność do realizacji celów
życia:
3. złożoność poznawcza i emocjonalna
1. zdrowie fizyczne
4. elastyczność
2. zdrowie psychiczne
5. samokontrola
SZCZ
ŚCIE
3. niezależność
6. integracja
Bilans afektywny
4. relacje społeczne
Występuje zróżnicowanie standardów
5. środowisko Satysfakcja z życia
dojrzałości ze względu na:
6. duchowość/religijność/przekonania
Zaangażowanie
ż� Wiek
Poczucie sensu
ż� Wzorce kulturowe
Występuje specyfika gradacji standardów
Inne
jakości życia ze względu na:
ż� stan zdrowia
ż� wiek
KRYTERIA OCENY ŻYCIA
Podsumowanie
OBSZAR KATEGORIA  KRYTERIUM
Bilans afektywny
Zadowolenie z życia
SZCZ
ŚCIE
Zaangażowanie
SUBIEKTYWNY DOBROSTAN
Poczucie sensu
Inne
Zdrowie somatyczne
Zdrowie psychiczne
Niezależnośd
WYSOKA JAKOŚD ŻYCIA
DOBROSTAN
Relacje społeczne
Środowisko
Duchowośd/religijnośd/przekonania
Osiągnięcia rozwojowe
Zdolnośd do realizacji celów
Złożonośd psychiczna
OPTYMALNE FUNKCJONOWANIE
PROSPEROWANIE
Elastycznośd
Samokontrola
Integracja
TRZY DYLEMATY OCENY ŻYCIA
Dylemat 1
Życie dobre subiektywnie czy obiektywnie?
Dobro odczuwane vs dobro spostrzegane
Dylemat 2
Życie dobre, bo przyjemne czy dlatego, że wartościowe?
Hedonizm vs eudajmonizm
Dylemat 3
Moje dobre życie, czy nasze dobre życie?
Dobro osoby vs dobro wspólnoty społecznej
Praca domowa
SPRAWDy
KRYTERIA OCENY DOBREGO ŻYCIA
Do wykonania tego zadania będą Ci potrzebne 2 kartki papieru, coś do pisania w dwóch różnych
kolorach (albo komputer) oraz ok. 30 minut czasu w spokoju i prywatności.
1. Na kartce narysuj tabelę z dwiema kolumnami. Pierwszą kolumnę zatytułuj  Moje dobre życie ,
drugą -  Kategorie dobrego życia . Podziel tabelę na 10 wierszy.
2. W kolumnie  Moje dobre życie wpisz w kolejnych wierszach, te rzeczy, które są najlepsze w
Twoim życiu.
3. Po zapełnieniu wszystkich wierszy w kolumnie zaklasyfikuj podane wyznaczniki swojego dobrego
życia do podanych na wykładzie kategorii oceny dobrego życia. W kolumnie  Kategorie dobrego
życia oznacz, czy należy do którejś kategorii szczęścia, wysokiej jakości życia czy optymalnego
funkcjonowania. Jeśli niektóre pozycje pasują do więcej niż jednej kategorii, wpisz wszystkie, jeśli
któreś nie zostały zaklasyfikowane, spróbuj znalez
d dla każdej z nich jakąś inną odpowiednią
kategorię. Wpisz te dodatkowe kategorie używając innego koloru.
5. Teraz wykorzystaj drugą kartkę. Narysuj taką samą tabelę , jak poprzednio. Pomyśl o osobie,
którą dobrze znasz i pierwszą kolumnę zatytułuj  Dobre życie & . , wpisując inicjały tej osoby.
6. Wypełnij drugą tabelę w taki sam sposób, jak pierwszą , ale tym razem podaj wyznaczniki
dobrego życia wybranej osoby. Do ich klasyfikacji użyj tych samych kategorii co poprzednio, w
tym także dodanych przez siebie, a jeśli one nie wystarczą, dodaj jeszcze nowe kategorie.
OCEO TO DOŚWIADCZENIE
Czy proponowane kategorie oceny życia są wystarczająco dokładnie zdefiniowane (jasne, rozłączne),
aby rzetelnie się nimi posługiwad? Czy któreś z nich wydają Ci się zbędne? Jakie nowe kategorie warto
dodad? Jak należy podsumowad ocenę życia  ogólnie czy oddzielnie dla poszczególnych kategorii? Czy
ocenianie własnego życia i życia innej osoby wymaga zastosowania odmiennych kryteriów i
odmiennego podejścia? Czy rzetelnośd i trafnośd oceny w obu przypadkach jest taka sama?