5600235805

Joanna Biedacka - Ryzyko ubezpieczeniowe

1. Istota ryzyka

1.2 Pojęcie ryzyka

Ryzyko jest nie tylko jednym z kluczowych pojęć ubezpieczeniowych, ale w zasadzie towarzyszy wszelkim przejawom działalności człowieka. Uniwersalność pojęcia ryzyka oraz fakt, że działanie w warunkach ryzyka jest nieodłącznym atrybutem każdej gospodarki powodują, że istota ryzyka, jego przyczyny, skutki i metody pomiaru są od dawna obiektem badań wielu dyscyplin naukowych. Selektywne ujmowanie różnych aspektów ryzyka i różne podejścia badawcze prowadziły do formułowanie wieloznacznych i często sprzecznych definicji.

Aby zrozumieć istotę ryzyka można sięgnąć do etymologii samego terminu „ryzyko”. W języku perskim rizi(k) oznacza los, dzienną zapłatę, a także chleb. W hiszpańskim, ar-risco oznacza odwagę i zarazem niebezpieczeństwo - podobnie jak w języku francuskim. W języku angielskim risk, to sytuacja powodująca niebezpieczeństwo, choć synonimem potencjalnego źródła zagrożenia jest częściej używane słowo hazard. W wielu encyklopediach słowo ryzyko wyprowadza się z języka łacińskiego, gdzie czasownik risicare znaczy omijać coś -podobnie jak w języku włoskim ris(i)co oznacza rafę, którą statek (kupiecki) powinien ominąć. Dominującym akcentem słowa ryzyko w większości kultur było historycznie niebezpieczeństwo zagrażające żeglarzom i handlowcom. Według współczesnej definicji zawartej w Małym Słowniku Języka Polskiego ryzyko to "przedsięwzięcie, którego wynik jest nieznany, zależny od przypadku; możliwość, że coś się uda lub nie uda; odważenie się na taką ewentualność, ryzykowanie". Znajdujemy w niej kilka, bardzo ważnych stwierdzeń. Po pierwsze ryzyko wiąże się z przypadkiem bądź niepewnością. Po drugie ryzyko może obejmować nie tylko stratę, ale i zysk. Po trzecie wreszcie oznacza samo przystąpienie do działania - powiedzielibyśmy: "podjęcie ryzyka".

1.2 Faktory ryzyka

Bazując na dorobku teorii ryzyka ubezpieczeniowego ryzyko należałoby traktować raczej jako proces, niż jako stan świata zewnętrznego. Ryzyko jest pojęciem stadialnym, co oznacza, że dzieli się na poszczególne części (elementy, stadia). Głównymi elementami (faktorami) ryzyka są niebezpieczeństwo oraz hazardy.

Niebezpieczeństwo identyfikuje się jako przyczynę lub źródło straty. Można wyróżnić niebezpieczeństwo potencjalne (zagrożenie), niebezpieczeństwo bezpośrednie (akt, realizację zagrożenia) oraz efekty nim wywołane (skutki niebezpieczeństwa).

Ujęcie „procesowe” ryzyka ubezpieczeniowego

ZAGROŻENIA

NIEBEZPIECZEŃ-

i-N

STRAT /ekonomiczny efekt ryzyka/ (losses)

/źródło ryzyka/ (hazards)

wpływają na prawdopodobieństwo realizacji

STWA

/zdarzenia losowe/ (perils)

¹-1/

są przyczyną

-2-