6307877885

Materiały dydaktyczne

Dane ogólne

Forma odlewnicza jest zespołem elementów, które po złożeniu tworzą wnękę o kształcie surowego odlewu czyli odlewu wraz z układem wlewowym. Wnęka formy odtwarza zewnętrzne kształty odlewu (powierzchnie) oraz w niektórych przypadkach gniazda rdzeniowe, w których są osadzane rdzenie odtwarzające powierzchnie wewnętrzne odlewu.

Formy odlewnicze jednokrotnego użytku (jednorazowe) oraz większość fonu półtrwałych wykonuje się z masy formierskiej. W grupie tych form, zależnie od sposobu ich wykonania, wyodrębnić można szereg odmian, jak np.: formy klasyczne (zwykłe) - otrzymywane przez ręczne lub mechaniczne zagęszczanie masy formierskiej, formy skompowe, formy wykonywane wg metody Shaw’a, metodą wytapianych modeli oraz wykonywane metodami specjalnymi (np. sypkie masy samoutwardzalne, masy ciekle itd.).

Rdzenie, odtwarzające wewnętrzne kształty odlewu, narażone są na hydromechaniczne i termiczne działanie ciekłego metalu.

Rys. 1 Obciążenie cieplne rdzenia i kierunki odprowadzania gazów

Wykonywane są z masy zwanej masą rdzeniową, różniącą się od masy formierskiej zarówno parametrami wytrzymałościowymi, jak i technologicznymi. Masa ta powinna się odznaczać:

■    wyższą wytrzymałością i odpornością na wstrząsy cieplne;

■    wyższą przepuszczalnością, zapewniającą ukierunkowane odprowadzenie gazów (w kierunku rdzenników);

■    wyższą ognioodpomością dla zapewnienia odtwarzanym kształtom czystej i gładkiej powierzchni;

■    wyższą podatnością, dla uniknięcia powstawania w odlewach dużych naprężeń odlewniczych (pękanie odlewów);

■    wyższą wybij alnością pozwalającą na łatwe ich usuwanie z odlewu;

2