7921507013

O motywacji do nauki

8. Wyuczona bezradność

Jednym z najgorszych efektów procesu nauczania- uczenia się jest dla psychologów' poznawczych wspomniana już wcześniej - wyuczona bezradność. Uważają, że kiedy ludzie nabierają przekonania, że nie kontrolują wydarzeń i rezultatów swoich starań, znajdują się w stanie, który nazwano wyuczoną bezradnością. W związku z częstymi niepowodzeniami uczeń może przyjąć, że nie posiada wystarczających zdolności. Dochodzi też do wniosku, że nie może zrobić nic, co może mu pomóc w przezwyciężeniu niepowodzeń. Wyuczona bezradność ma konsekwencje emocjonalne, motywacyjne i poznawcze. Jeśli człowiek uwierzy, że nie ma na nic wpływu, może czuć przygnębienie, a z czasem obojętność. A gdy na dodatek postrzega sytuację jako beznadziejną, nie można zmotywować go do działania. Dlaczego ma to robić, skoro wszelkie działania kończą się niepowodzeniem? Skoro uczeń przestaje się uczyć, w sposób nieuchronny zaczyna mieć luki w wiedzy i braki w umiejętnościach. Koncepcja psychologów poznawczych zakłada, że uczniom bezradnym bezwarunkowo należy umożliwić odniesienie sukcesu. Nie będzie dobrym sposobem chronienie ich przed niepowodzeniami, dawanie łatwiejszych zadań, bo to nie są działania skuteczne w dłuższej perspektywie. Trzeba takich uczniów nauczyć, jak mają się uczyć, ponieważ właśnie braki w tej dziedzinie są przyczyną ich trudności. Według psychologii poznawczej umiejętność uczenia się jest szansą na przywrócenie uczniowi wiary w siebie i samokontroli, a tym samym poczucie sprawstwa.

Nauczycielowi, który chce podnieść motywację swoich uczniów, przypadają w udziale dwa zadania:

►    uczeń musi zdobyć św iadomość, że dane zadania warto wykonać i potrafi to zrobić,

►    należy zatroszczyć się o to, by uczeń mógł sobie z zadaniem poradzić, czyli musi znać strategie uczenia się.

Człowiek bowiem, według psychologów poznawczych, osiąga motywację wewnętrzną, gdy są spełnione dwa warunki:

►    postrzega siebie jako osobę kompetentną,

►    ma poczucie, że w dużej mierze potrafi sprawować nad sobą kontrolę.

SAMORZĄDOWY OŚRODEK DORADZTWA METODYCZNEGO 1 DOSKONALENIA NAUCZYCIELI W KIELCACH