Czynniki zewnętrzne
Marketing
Produkt - product - produktem może być idea, usługa, towar lub ich kombinacja; wszystko, co jesteśmy w stanie zaoferować na rynku w celu zwrócenia uwagi, nabycia, użytkowania oraz konsumpcji, co może zaspokoić potrzebę lub pragnienie. Strategia produktu - proces dostosowywania produktu nowego lub istniejącego do obecnych oraz przyszłych potrzeb i wymagań nabywców. Elementy strategii produktu:
koncepcja produktu - 5 poziomów produktu #51# (jądro produktu, produkt podstawowy, produkt oczekiwany, rozszerzona wersja produktu <produkt wzbogacony>, potencjalny produkt)
cechy i funkcje (podstawowe <zamrażanie przez lodówkę> i dodatkowe <kolor lodówki>) produktu
jakość
materialna (obiektywna strona); <trwałość, niezawodność>
emocjonalna (subiektywna strona); <zgodność z modą, stylem>
metody wyróżniania produktu przez jakość:
reklamowanie nazwy firmy jako wytwórcy znanego na rynku z solidności
oferowanie z odpowiednimi usługami czy też dodatkami:
instalacja
serwis
gwarancje
instrukcja obsługi
akcesoria
opakowanie - dostosowane opakowania do płci, wieku, dochodów, rangi, …
ochrona
promocja - funkcje opakowania - bardzo ważne w sklepach samoobsługowych
wyróżniająca
informacyjna
reklamowa
marka (brand mark <logo>, brand name <Coca cola>)- nazwa, termin, symbol, projekt lub ich kombinacja, stworzone w celu łatwiejszego rozpoznania dóbr oferowanych przez sprzedawcę na rynku. Decyzje zarządu:
rezygnacja z marki
sprzedajemy towary markowe
pod marką firmy
indywidualny znak towarowy - individual brand - każdy produkt ma markę nie związaną z firmą <Marlboro a Phillip Morris> korzystne przy dużych różnicach cenowych i jakościowych produktów jednej firmy - towary do różnych segmentów rynku
znak towarowy dla rodziny wyrobów - family brand - małe różnice między towarami np.. Polar
prywatne znaki - private brand - drobni detaliści stosują niższe ceny - rynki lokalne. !!!Pozwala sprzedać nadwyżki towarowe znanej firmie pod private brand bez uszczerbku reputacji firmy!!!
pod marką dystrybutora <IKEA>
Cena - price
cenniki
proces ustalania cen
wybór celów
określenie popytu
określenie kosztów
analiza cen konkurencji
wybór metody cenowej
wybór ceny finalnej
cele polityki cenowej
przetrwanie (min gdy pokrywa koszty zmienne w krótkim okresie)
maksymalne bieżące zyski
maksymalny bieżący przychód
maksymalny wzrost sprzedaży (strategia penetracji)
„zbieranie śmietanki” z rynku (wysoka cena dla lojalnych klientów)
lider w jakości
rabaty - zniżki cenowe przyznawane nabywcy od ceny
ilościowe (jak kupisz 2 tony majonezu to będzie taniej)
sezonowe (kup narty latem)
gotówkowe (płacisz natychmiast - premia 3%)
handlowe (rabat dla pośrednika za przejęcie przez niego dodatkowych funkcji np.. reklamy)
warunki kredytowe
okresy płatności
Miejsce (polityka sprzedaży)- place - jeżeli najlepiej nawet wypromowany produkt nie znajdzie się na półkach to nie zostanie sprzedany Howgh!
lokalizacja
kanały dystrybucji. Dystrybucja - zbiór działań i decyzji związanych z udostępnieniem produktu w miejscu i czasie odpowiadającym potrzebom nabywców. Zadania kanałów dystrybucji: informacyjna, promocyjna, negocjacyjną, zamówienia, finansowanie, podejmowanie ryzyka, fizyczny obrót, płatność, własność
producent - nabywca
producent - detalista - nabywca (fabryka sprzedaje np. do dużych domów handlowych)
producent - hurtownik - detalista - nabywca (znacznie ogranicza liczbę kontaktów handlowych)
producent - pośrednik (dystrybutor) - nabywca (niebezpieczeństwo utraty kontroli nad sprzedażą); zaleca się gdy:
istnieje wielu nabywców o podobnym standardzie wymagań
produkty łatwo jest magazynować
wielkość sprzedaży jest niewielka
produkty można kupić na podstawie rutynowych kontraktów
agenci (ma prawo do własnego ustalania cen i warunków sprzedaży) i brokerzy (agent, który nie rozwija stałych stosunków, więzi z jednym sprzedającym)
producent - agent lub broker - hurtownik
producent - agent lub broker - detalista
producent - agent lub broker - nabywca
zapasy
transport
kierunki sprzedaży
zasięg terytorialny
Promocja - promotion - sposób komunikowania się przedsiębiorstwa z rynkiem. Pomiar skutków promocji (wielkość sprzedaży, poziom znajomości produktu)
reklama - płatna forma nieosobowego oddziaływania na postawy, motywy oraz sposób postępowania nabywców.
Funkcje reklamy:
informacyjna
nakłaniająca
wyróżniająca
utrwalająca
Cele reklamy
przyciąganie użytkowników konkurencyjnych marek
wpływanie na nieużytkowników by spróbowali
zwiększenie użytkowania wśród użytkowników
podtrzymanie uczucia satysfakcji wobec produktu
Formy reklamy
pocztowa <list reklamowy>
wydawnicza <broszury, foldery>
prasowa (zasięg prasy, miejsce ogłoszenia, wielkość ogłoszenia, efektywność ogłoszenia a koszt, częstotliwość ogłoszeń, sezonowość zakupu gazet, konstrukcja ogłoszenia, nagłówek, treść, zdjęcie, apel reklamowy, efekt reklamy)
telewizyjna (8 - 30 sekund, aktorzy wiarygodni, produkt w działaniu, kody <klik-wrrr>)
kinowa
radiowa
prasowa
plakatowa
wystawy w sklepie
akwizycja - sprzedaż osobista - proces informowania i przekonywania nabywców poprzez bezpośredni kontakt w celu sprzedaży wyrobów.
Cele:
poszukiwanie nabywców
przekonywanie do zakupu
utrzymanie usatysfakcjonowanego klienta
proces sprzedaży
poszukiwanie nabywców
przygotowanie spotkania z potencjalnym klientem
spotkanie z klientem
prezentacja produktu
pokonywanie oporów
zawarcie transakcji
etap posprzedażowy
popieranie (promocja) sprzedaży - zespół materialnych środków zwiększających atrakcyjność sprzedaży danego produktu oraz zwiększających chęć zakupu. Nastawienie - kup, zaraz, dziś, natychmiast.
bezpłatne próbki towarów (przy wprowadzaniu na rynek)
kupony (za okazaniem papierka dostaniesz tańszego cukierka)
oferty refundowane (za przysłanie dowodu zakupu do firmy dostaniesz zwrot np. 5% ceny)
obniżki cenowe
premie (jak kupisz dwa pachnidła to dostaniesz gąbeczkę free)
nagrody za lojalność (dla stałych klientów 10% zniżki)
konkursy, loterie
znaczki handlowe (za 10 znaczków możesz dostać bułkę)
ekspozycja w sklepie (guma koło kasy na Monciaku)
reklama upominkowa (długopis firmowy)
propaganda marketingowa - budowanie pozytywnego wizerunku firmy; nieodpłatna
publicity - uzyskanie rozgłosu - forma promocji; dostarczamy mediom informacje w nadziei, że zostaną one bezpłatnie opublikowane.
public relations - kontakty z otoczeniem
Typowy proces komunikacji obejmuje 8 etapów:
Identyfikacja docelowego segmentu rynkowego - grupa potencjalnych klientów
Określenie celów promocji - np. zakup, satysfakcja klienta
Modele komunikacji: AIDA, Hierachii efektów, Innowacyjno-adaptacyjny, Komunikacji. AIDA rozpoczyna się od zwrócenia uwagi konsumenta, następnie należy wzbudzić jego zainteresowanie, w następnej kolejności wywołujemy pragnienie posiadania produktu; najważniejszą fazą jest etap ostatni - zakup. Kupujący przechodzi przez fazy:
* świadomości * wiedzy * lubienia * preferowania * przekonania * zakupu
Innymi słowy są to fazy: poznawcza, emocjonalna i działania
Opracowanie przesłania - które może być racjonalne, bądź emocjonalne
Źródła przekazu (komercyjne, osobowe /krewni, rodzina, sąsiedzi/, neutralne /instytucje rządowe, wydawnicze/); najważniejsze są komercyjne, ale najskuteczniejsze są osobowe i neutralne;
Wybór kanałów komunikacji - osobowe, nieosobowe /media - drukowane, transmitowane, elektroniczne, wystawiennicze/
Podział budżetu reklamowego; metody określania poziomu wydatków:
Wybór zestawu promocji mix - podział pomiędzy instrumenty promocji (reklama, sprzedaż osobista, propaganda marketingowa, promocja sprzedaży) zależy od:
typu produktu - hierarchia ważności instrumentów dla towarów konsump. - reklama, popieranie sprzedaży, sprzedaż osobista, propaganda marketingowa; towary przemysłowe - sprzedaż osobista, popieranie sprzedaży, reklama, propaganda;
strategii marketingowej - strategia wypychania, tłoczenia - nakłanianie pośredników do zakupu - promocja towarów powszechnego użytku, przeważnie nie markowych, mało zróżnicowanych cenowo i jakościowo - sprzedaż osobista i promocja sprzedaży; strategia ssania - kreowanie popytu na produkt - towary markowe /kosmetyki, samochody, sprzęt audio/ - reklama;
fazy gotowości nabywcy do zakupu /świadomość, zrozumienie, przekonanie, zamówienie, ponowne zamówienie/ - w początkowych fazach największą rolę spełnia reklama i propaganda, później zwiększa się znaczenie promocji sprzedaży i sprzedaży osobistej;
cyklu życia produktu /wprowadzenie, wzrost, dojrzałość, spadek/ - 1. wprowadzenie - gł. reklama, także promocja sprzedaży i akwizycja, 2. wzrost - mniejsze znaczenie wszystkich instrumentów, 3. dojrzałość - reklama, sprzedaż osobista, popieranie sprzedaży, 4. spadek - popieranie sprzedaży;
Pomiar skutków reklamy - dwie metody:
analiza wielkości sprzedaży
badanie znajomości produktu wśród klientów
Koordynacja procesu komunikacji - należy wypracować w przedsiębiorstwie zintegrowany marketingowy system komunikacji
Otoczenie
Ekonomiczne
Techniczne
Polityczne
Kulturowe
Czarna skrzynka kupującego
Czynniki wpływające na kupującego
Kulturowe
jako wychowanie (wartości, preferencje, zachowania od rodziców)
jako klasy społeczne
gradacja w obrębie klas
możliwy jest awans lub degradacja z / do klasy
na przynależność do klasy wskazuje wiele czynników (zawód, dochód, ideologia, wykształcenie, …)
#120# osoby z jednej klasy zachowują się podobnie w porównaniu z osobami z 2 różnych klas społecznych
jako subkultury
grupy narodowe (etniczne gusta i dążenia)
grupy religijne (zakazy)
grupy rasowe (specyficzne zachowania czy postawy)
obszary geograficzne (indywidualne systemy wartości)
Socjologiczne (społeczne)
grupy odniesienia - składa się z tych wszystkich grup osób, które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na zachowanie i postawy danej osoby. Liderzy opinii - pokazują wzorce zaspokajania potrzeb.
główne - obejmują osoby z którymi stale współdziałamy
wtórne - nie ma stałej konieczności współdziałania (partie, ZHP)
aspiracji - nie jesteśmy jej członkami, ale chcielibyśmy
antyspołeczne - odrzucamy ich systemy wartości
rodzina - największy wpływ na zachowanie konsumentów
rola i status kupującego - Rola - pewien rodzaj aktywności, której spodziewają się po niej otaczające ją osoby (nie kupi se malucha bo jest doktorem).
Psychologiczne
motywacje - dążenie do zaspokojenia potrzeb
teoria Freuda - zachowania ludzi zdeterminowane są przez podświadome dążenia i tłumione popędy. Konsument kupując samochód nie widzi jego użytkowych cech, zwraca uwagę na jego symboliczne znaczenie.
teoria Masłowa
potrzeby fizjologiczne
potrzeby bezpieczeństwa
potrzeby miłości i przynależności
potrzeba szacunku i poważania
potrzeba samorealizacji
teoria Herzoga - czynniki satysfakcjonujące i nie
spostrzeganie (percepcja) - suma wewnętrznych wrażeń jednostki na temat produktu; zdolność do odbierania, przyswajania, selekcjonowania i interpretowania informacji, aby kreować wyobrażenie o świecie.
selektywna uwaga
spostrzegamy głównie bodźce związane z bieżącymi potrzebami
najpierw zauważymy bodziec - informację o której myśleliśmy wcześniej
łatwiej zauważamy znaczne odchylenia od normy (długopis za 700 zł)
selektywne zniekształcenia - interpretujemy bodźce z zewnątrz na swój sposób - utwierdzający nas w poglądach.
selektywne zatrzymywanie - zapamiętujemy zalety, a zapominamy wady.
proces uczenia
przekonania i postawy - łatwiej jest dostosować produkt do postaw czy przekonań niż na odwrót (chyba, że jesteś Honda)
Personalne
wiek i etap życia (co innego kupi se stary grzyb, a co innego teenager)
zawód (specjalistyczne oprogramowanie)
warunki ekonomiczne
styl życia - pewien sposób postępowania przejawiający się w sposobie aktywności człowieka, jego zainteresowaniach oraz opiniach; sposób bycia i działania jednostki w świecie.
osobowość - całość stałych cech psychicznych oraz mechanizmów wewnętrznych regulujących zachowanie człowieka. Aktualna a idealna koncepcja własnej osoby. (aktorska, naukowa, pewna siebie)
Proces decyzyjny kupującego (proces zakupu)
Rozpoznanie problemu - różnica między sytuacją obecną a idealną. Źródła potrzeb:
brak produktu
uzyskanie informacji
ujawnienie nowych potrzeb
ujawnienie się nowych możliwości finansowych
zmiany oczekiwań wobec produktu
Zbieranie informacji
stany konsumenta
zwiększonej uwagi
aktywnego poszukiwania informacji
źródła informacji:
osobowe (rodzina) - informacje najbardziej wiarygodne
komercyjne (reklama) - najwięcej informacji
publiczne (mass media)
oparte na doświadczeniu (użytkowanie)
Porównywanie alternatyw (ocena alternatyw) na podstawie: #look144-6#
oczekiwanych korzyści (funkcjonalnych, estetycznych, psychologicznych, ekonomicznych, społecznych)
podstawowych cech (składniki, jakość, styl, marka, opakowanie)
elementów i warunków procesu zakupu (reklama, serwis, dostawa, reputacja firmy)
Decyzja zakupu
zakłócenia odnośnie podjętej decyzji:
intensywność negatywnych opinii
nieprzewidziane sytuacje
Postępowanie po zakupie
satysfakcja po zakupie
brak satysfakcji po zakupie
Decyzja zakupu
Wybór
produktu
marki
dealera
Koordynacja zakupu w czasie
Wielkość zakupu
PROCES BADAŃ MARKETINGOWYCH
Określenie problemów i celów badawczych
rodzaje projektów badawczych
odkrywcze - zbierają informacje w celu naświetlenia istoty problemu
opisowe - opisują pewne wielkości (za 15000$ samochód kupiłoby 100 osób)
poszczególnych przypadków - ocena relacji przyczyna - skutek
Opracowywanie planu badań - wiąże się z określeniem:
źródeł informacji
wewnętrzne (dokumenty finansowe firmy, wcześniejsze badania)
zewnętrzne
urzędowe publikacje (roczniki statystyczne)
akty prawne
czasopisma
książki
komercyjne (info profesjonalnych agencji badawczych)
metod badawczych
dane pierwotne
obserwacja (badania wstępne) - niezauwarzone, ukierunkowane, zamierzone postrzeganie jednostki badanej w naturalnym otoczeniu
kontrolowana (systematyczna) - sztuczne wytworzenie określonej sytuacji przez wprowadzenie różnych bodźców
niekontrolowana (naturalna) - obserwator bierny, nie ingeruje w sytuacje jedynie rejestruje fakty
panel (zogniskowany wywiad grupowy), (badania wstępne)
def1. stała wyodrębniona grupa jednostek badanych w celu uzyskania informacji o ich postępowaniu, poglądach, …
def2. ciągłe lub okresowe zbieranie informacji od jednostek stanowiących określoną reprezentację populacji badanej
badania sondażowe - pośrednia metoda pomiędzy <obserwacją i panelem> a <eksperymentem>
wywiad - udzielanie odpowiedzi na zadawane pytania w drodze bezpośredniego kontaktu osobistego lub telefonicznego osoby badanej i prowadzącej wywiad
uporządkowany (kwestionariusz); ścisła lista pytań, których nie można zmieniać; wyróżniamy trzy podstawowe części:
wstępna (nagłówkowa) - info o Doradcy, celu badań
zasadnicza -
końcowa - charakterystyka respondenta
częściowo skategoryzowany - wykaz problemów do poruszenia
swobodny - it's up to you
ankieta (jak kwestionariusz, ale wypełniany przez osobę ankietowaną)
eksperyment - badanie zjawisk wywołanych przez badającego w kontrolowanych przez niego warunkach; badający stara się ustalić związek przyczynowo - skutkowy
laboratoryjny - tworzenie sztucznej sytuacji w celu badania zachowań danego obiektu
naturalny - badanie w którym kształtowane są warunki jego przebiegu
dane wtórne
wielkości próby badawczej - wyznaczenie wiąże się z wyznaczeniem:
jednostki próby
wielkości próby
procedurę wyznaczenia próby
dobór losowy
prosty - każdy członek badanej populacji ma równe szanse wyboru
losowanie
liczby losowe
systematyczny
warstwowy - podział populacji na grupy (wiek, dochód) w obrębie których dokonujemy losowania prostego
zespołowy (dobór w grupy) - podział populacji na grupy w obrębie których dokonujemy losowania według określonego kryterium.
wielostopniowy
wielofazowy
kombinowane
dobór nielosowy
kwotowy (proporcjonalny) - badający ustala odpowiednią liczbę osób na podstawie określonego kryterium; np. struktura wieku ankietowanych = rzeczywistej strukturze wieku
jednostek typowych (uznaniowy) - badający na podstawie własnego sądu wybiera osoby, które jego zdaniem dają największą szansę na uzyskanie dokładnej informacji
eliminacji (wygodny) - najbardziej dostępne osoby z populacji
metody kontaktowania się z respondentami
pocztowa
telefoniczna
osobista
Gromadzenie danych - najkosztowniejsza faza
Analiza informacji (korelacja, regresja, …)
Prezentacja wyników
Raport powinien zawierać:
stronę tytułową
spis treści
wprowadzenie
metodologię badań
omówienie wyników
ograniczenia
konkluzje
zalecenia
załączniki
K
koszt
konsument
komunikacja
komfort
Marketing pojawia się wtedy, gdy konsumenci decydują się zaspokoić swe potrzeby czy pragnienia w drodze wymiany. Jednostka wymiany - transakcja. Wymiana:
min 2 osoby
każda musi mieć coś wartościowego do zaoferowania
każda musi wykazać wolę wyzbycia się wartości w celu otrzymania w zamian innej
wymiana musi satysfakcjonować obie strony
###Marketing###
Zarządzanie marketingowe - proces planowania i wdrażania koncepcji, cen, promocji, oraz dystrybucji idei, dóbr i usług w celu kreowania procesów wymiany poprzez które jednostki i organizacje zaspokajają swoje potrzeby:
analizowanie (badanie rynku)
planowanie (opracowywanie strategii marketingowych)
wdrażanie (produkcja, promocja, sprzedaż, dystrybucja)
kontrola
Ewolucja marketingowej koncepcji - ery
handlu wymiennego
produkcyjna
sprzedaży
marketingowa
marketingowa orientacja firmy