Czynniki materialnego środowiska pracy:

oświetlenie

hałas, drganie

mikroklimat

zamieczyszczenia powietrza

promien. elektormag.

Czynniki techniczno-organizacyjne:

pozycja ciała

rytm i tempo pracy

przerwy w pracy

metody pracy

instrukcje, dane

nadzor

Źródła hałasu

a) mechaniczne

łożyska

niewyważenie

uderzenie

tarcie

inne

b) elektryczne

magnetyczne

magnetostrykcyjne

łuk elektryczny

c) aero- i hydrodynamiczne

turbulencja

wpływ gazu

inne

Rodzaje drgań

uderzenia (gasnące)

wibracje (ustabilizowane)

awaria (nieustabilizowane)

Dźwięk

natężenie I=M/S [W/m2]

rozpiętość: 0 – 140 dB

zakres: f = 16 – 20000 Hz

poziom natężenia dźwięku L = 10 log I/I0 [dB], I0 =

10^-12 W/m2 dla f=1000Hz– natezenie odniesienia

Krzywe izofoniczne

Zakres zrozumiałości mowy

Ubytek słuchu – zmiana polozenia granicy

slyszalnosci

Sumowanie dzwiekow z wielu zrodel

a) n identyznych

LΣs = L1 + 10 log n [dB]

b) n rozych

LΣr = L1 + M[dB]

Odleglosc zrodla

l1 – l2 = Δl = 20lg r2:r1 [dB]

Ograniczanie hałasu

a) chlonnosc akustyczna

α = I2/I1 – wspolczynnik ch. a. materialu (I2 wchodzi

w material)

α(f) = 0 – 1 , 0-szklo, calkowite odbicie; 1-dywany,

welna mineralna

A = ΣSi*αi [m2] – ch. a.

Δlchlonnosci = 10 lg A2/A1 [dB]

Izolacyjnosc akustyczna

τ = I2/I1 – wsp przenikalnosci akustycznej materialu

prawo masy Δlizol= 20lg M/S +20lg f – 46,7 [dB]

M-masa przegrody

S-powierzchnia przegrody

f-czestotliwosc

Mikroklimat

-temp. powietrza, tp [oC]

-wilgotnosc powietrza φ [%]

-predkosc ruchu powierza r [m/s]

-promien. cieplne ρ [W/m2]

Sprawnosc zamiany energii

η=En/Ep, En – en. dostarczana. Ep – en. zuzyta

Bilans cieplny czlowieka

ΔQ = Qm } C } P } R – E

a) C -konwekcja

b) P – przewodzenie

c) R – promieniowanie

d) E -parowanie

ΔQ<0 zimno; ΔQ>0 goraco; ΔQ=0 komfort

Pomiary

Anemostat – ksztaltuje strumien powietrza

Anemometr – mierzy predkosc ruchu powietrza

Termometr – wskuje cieplo pow.

Termograf – wykres siepla pow.

Wilgotnosc

φ = Wb rzecz/ Wb nasycona

Wb = m wody/V pow

Wb = f(tp, p)

Światło

a) natezenie E = Ф/S [lx]

b) swiatlosc I [cd], strumien swietlny do kata

brylowego

c) strumien swietlny Ф [lumen]

d) luminancja L [cd/m2], L = I/S, reaguje na to oko

Widzenie krotszych fal wieczorem

Klasy oswietlenia

a) b) bezposrednie – najmniej komfortowe

c) miesane

d) przewaznie posrednie

e) posrednie - najbardiej komfortowe

Barwy

a) zimne: niebieskie, fiolety

b) cieple: czerwone, brazy

Kod barwy

-czerwona = niebezpieczenstwo

-pomaranczowa = uwaga

-zielona = stan normalny

Wskazniki analogowe

-pionowy, poziomy

-okragly, polokragly

-okienkowy

Wskazniki alarmowe

Urzadzenia sterujace

-korby

-pokretla

-przyciski

-dzwignie

-drazki

-pedaly

-guziki

Ze wzgl. na cele, charakteryzuja sie:

-wysokosc

-dokladnosc

-opor

-zasieg ruchow (normalny maksym.)

Cechy:

a) rozpoznawalnosc (np. dotykowa)

b) dostepnosc (polozenie)

c) operatywnosc -zalezy od

-struktury czasowej czynnosi

-zgodnosci struktury z funkcja

-opor

Klasyfikacja somatotypow

Wanke: A V I H(najczestszy)

Segmenty ciala

-glowa

-szyja

-tułow

-konczyna gorna

-konczyna dolna

Okolice ciala

podonie jak wyzej

Punkty antrop.

-acromion – wyrostek barkowy

-olecranon – lokiec wew.

-cubitte laterale – lokiec zew.

-vertex – glowa

Plaszczyzny ciala

-strzalkowa (os pion. i strzal.), posrodkowa-symetria

-czolowa (os pion. i poprz)

-poprzeczna (os poprz. i strz.) (w tym frankfurcka)

Plaszczyzny odniesienia

-stania B

-siedzenia BS

-oprcia BP

Warunki pomiaru

-ubior badanego

-powierzchnie odniesienia

-uwzglednienie symetrii ciala

-przyrzady pomiarowe

Rodzaje zasiegu rak

-normalny

-maksymalny

-wymuszony

Strefa pracy konczyn gornych

-normalna

-maksymalna

Wielkości progowe

-minimalne – nie osiaga 5%; C95

-maksymalne – nie przekrcza 95%; C5

Blad 50. centyla

Zasady dopasowania obiektow:

-jeden wymiar (np wlacznik)

-dostosowanie (np. regulacja siedzenia)

-wiele rozmiarow (np odziez ochronna)

Projekowanie srodowiska pracy

-wymiary ciala operatorow

-wymiary ciala doroslych, dzieci, niepelnosprawnych

-wymiary ciala i zkresow ruchu w stawach

-odleglosci bezpieczenstwa

-wymiary dostepu

Zasady ogolne

-mozliwie najwieksza rozpietosc wymiarow

operatorow

-projektowanie dla niepelnosprawnych jest specjalne

-stosowac wartosci progowe C5 do C95

-gdy wazne zdrowie i bezp. to C1 do C99

-centyle dla kobiet i mezczyzn (gdy dla nich)

-wym. wew. ustalane na zasadzie miar

ograniczajacych

-regulacj nastawnych srodkowy pracy powinny

uwzgledniac C5 do C95

Zasady szczegolowe

-plaszyzna pracy i wymairy funkcjonalne

dostosowane do operatora

-siedzisko dostosowane do oper. i rodzaju pracy

-uwzgednionewymiary i ruchy wszystkich czesci ciala

-rekojeci i ipedaly dost. do oper., zapewniaja

prawidlowy uchwyt i mozna siegnac w normalnej

pozycji

-wazne elem. ster. szybko dosięgalne

-radziej uzywane elem. ster. w zasiegu oper.