Rozpoznanie powietrzne jest jednym z podstawowych rodzajów rozpoznania wojskowego, stanowiących ważny czynnik skutecznego wykorzystania wojsk i środków rażenia.
Rozpoznanie powietrzne to całokształt przedsięwzięć na ziemi i w powietrzu mających na celu zdobywanie informacji o przeciwniku, terenie i warunkach atmosferycznych za pomocą aparatów latających w przestrzeni powietrznej do wysokości 30 tys. metrów.
Płk. K. Jóźwiak „Rozpoznanie powietrzne”.
Celem rozpoznania powietrznego jest zdobywanie wiadomości o obiektach pola walki, terenie i warunkach atmosferycznych, niezbędnych dowódcom i sztabom do organizacji i prowadzenia działań bojowych.
Rozpoznanie powietrzne na korzyść oddziałów i ZT może być prowadzone przy użyciu samolotów lotnictwa rozpoznania taktycznego, śmigłowców rozpoznawczo-łącznikowych wojsk lądowych i innych aparatów latających.
RODZAJE I SPOSOBY PROWADZENIA ROZPOZNANIA POWIETRZNEGO
Podział w zależności od skali i charakteru wykonywanych zadań:
strategiczne
operacyjne
taktyczne
Taktyczne rozpoznanie powietrzne organizuje sztab Wojsk Lotniczych ZO poprzez Stanowiska Dowodzenia Lotnictwa i OPL przy sztabach ZO ogólnowojskowych oraz Grupy Dowodzenia lotnictwem przy ZT wojsk lądowych. Prowadzi je:
lotnictwo rozpoznania taktycznego (bliskiego zasięgu);
lotnictwo rozpoznawcze wojsk lądowych(LRWL);
inne nieetatowe pododdziały rozpoznawcze innych rodzajów lotnictwa (np. lotnictwa myśliwsko-bombowego) - w określonych sytuacjach.
Podział w zależności od przeznaczenia i czasu prowadzenia:
wstępne rozpoznanie powietrzne - prowadzone w okresie przygotowania działań bojowych;
bezpośrednie rozpoznanie powietrzne - prowadzone na kilka do kilkunastu minut przed planowanym uderzeniem
kontrolne rozpoznanie powietrzne - od kilku do kilkunastu minut po wykonaniu uderzenia.
Taktyczne rozpoznanie powietrzne prowadzi się w celu zdobywania informacji o przeciwniku niezbędnych do prowadzenia działań taktycznych. Współcześnie jest to głębokość działań (zainteresowania) oddziałów, ZT i ZO wojsk lądowych, sięgającą do głębokości 80 - 150 km. W strefie tej znajduje się około 70 % sił i środków walki przeciwnika.
Z tego właśnie względu taktycznemu rozpoznaniu powietrznemu nadaje się szczególną rangę.
Jeżeli do prowadzenia rozpoznania używa się śmigłowców, jego organizatorem jest wydział rozpoznawczy sztabu ogólnowojskowego ZT.
Podział w zależności od wykorzystywanych środków:
rozpoznanie wzrokowe;
rozpoznanie fotograficzne;
rozpoznanie radioelektroniczne;
rozpoznanie telewizyjne;
rozpoznanie radiolokacyjne;
rozpoznanie termowizyjne;
Wybór sposobu rozpoznania zależy głównie od:
charakteru zadania;
rodzaju obiektu;
rodzaju i typu aparatu latającego oraz ich wyposażenia w aparaturę rozpoznawczą;
stopnia przeciwdziałania obrony plot. przeciwnika;
pory doby i warunków atmosferycznych.
ROZPOZNANIE WZROKOWE - jest zasadniczym sposobem rozpoznania powietrznego na samolotach i śmigłowcach. Stosowane zawsze, gdy pozwalają na to warunki. Efektywność rozpoznania uzależniona jest od ilości załóg biorących udział w rozpoznaniu, wypracowania odpowiedniej taktyki rozpoznania, pamięciowej znajomości rejonu rozpoznania, znajomości podstawowych cech rozpoznawczych typowych obiektów rozpoznania i stopnia opanowania nawyków ich identyfikacji.
WADA! - niemożliwość przedstawienia dokładnych danych o rozpoznanych obiektach.
ROZPOZNANIE FOTOGRAFICZNE - dostarcza najpełniejszych, wiarygodnych i obiektywnych danych o rozmieszczeniu wojsk i sprzętu, terenie i innych obiektach przeciwnika. Ze względu na porę dzieli się na:
dzienne
nocne
ZALETY:
Dokładne Informacje.
Ustalenie zaistniałych zmian w sytuacji.
Określenie dokładnych współrzędnych, rodzaju, jakości obiektu.
Określenie sposobu działania przeciwnika.
Kontrola rezultatów uderzeń.
możliwość sprawdzenia maskowania wojsk własnych.
WADY!
zależność od warunków atmosferycznych i pory doby.
długi czas opracowywania wyników.
POWIETRZNE ROZPOZNANIE RADIOELEKTRONICZNE - jeden ze sposobów rozpoznania powietrznego. Porównuje te wiadomości ze zdobytymi przez inne rodzaje rozpoznania. W zależności od stosowanej aparatury obejmuje:
rozpoznanie stacji i systemów radiolokacyjnych - poszukiwanie, przechwytywanie, analiza emisji fal i namierzanie.
rozpoznanie radiolokacyjne - rozpoznanie przeciwnika, terenu, warunków meteo.
rozpoznanie telewizyjne - rozpoznanie bezpośrednie obiektów ruchomych o małych wymiarach, przy dużej dynamice walki.
rozpoznanie radiowe - rozpoznaje radiostacje UKF , radiolinie przeciwnika obsługujące wojska i sztaby wszystkich szczebli dowodzenia.
SIŁY I ŚRODKI ORAZ WYPOSAŻENIE I PRZEZNACZENIE
Rozpoznanie powietrzne na korzyść ogólnowojskowych ZT i pododdziałów prowadzi głównie lotnictwo rozpoznawcze wojsk lądowych. Lotnictwo rozpoznawcze organizowane jest w klucze wchodzące w skład eskadr śmigłowców rozpoznawczo-łącznikowych ZT. Działalnością rozpoznawczą eskadry kieruje bezpośrednio dowódca eskadry.
Śmigłowce eskadry wyposażone są w lotnicze aparaty fotograficzne a mogą być także zamontowane inne urządzenia: przyrząd optyczno-pomiarowy, aparatura telewizyjna, radiolokacyjna itp. Ponadto znajduje się komplet radiostacji, w tym jedna do utrzymania łączności z pododdziałami wojsk lądowych.
Eskadra śmigłowców rozpoznawczo-łącznikowych jest przeznaczona do zabezpieczenia działań bojowych dywizji w zakresie rozpoznania powietrznego i obserwacji pola walki, poprawiania ognia artylerii i dowodzenia.
Pododdział śmigłowców rozpoznawczych jest przeznaczony do prowadzenia rozpoznania, a przede wszystkim do obserwacji pola walki oraz do rozpoznania inżynieryjnego, skażeń promieniotwórczych i rekonesansu.
Działania śmigłowce mogą prowadzić głównie znad własnego terenu w strefie lotu położonej 1-3 km od przedniego skraju z wysokości 100-800 m. W przypadku wykonywania zadań znad terenu przeciwnika, załogi mogą przenikać na odległość do 100 km.
Możliwości (podstawowe) rozpoznania powietrznego:
W ZAKRESIE OBSERWACJI POLA WALKI
w ciągu 1 godziny lotu załoga może wzrokowo przejrzeć teren na głębokość 8 -10 km i rozpoznać do 8 obiektów przeciwnika typu: bateria artylerii, pluton moździerzy, bcz w marszu, na rubieży rozwinięcia, w rejonie ześrodkowania, plutonowy punkt oporu, SD szczebla taktycznego Czas rozpoznania obiektu: 5 -10 minut.
Dokładność określania współrzędnych na odległości 2 km 100 - 200 m natomiast na odległości 5 -10 km 400 - 800 metrów.
Czas obiegu informacji do użytkownika - 5 minut.
W ZAKRESIE ROZPOZNANIA INŻYNIERYJNEGO TERENU
w ciągu 1 godziny lotu załoga może rozpoznać 120 do 140 km dróg bez zmiany parametrów lotu (wysokość, prędkość) lub 60 - 80 km dróg przy rozpoznaniu na nich 6-8 obiektów z krótkotrwałego zawisu lub metodą oblotu.
Dokładność określenia współrzędnych j.w.
Eskadra śmigłowców bazuje zazwyczaj na jednym lądowisku (2-5 km od SD dywizji).
płaszczyzna minimalna na jeden śm. 50x50 m (1/3 większa w nocy)
w promieniu mniejszym niż 120 m nie powinno być pokrycia terenowego wyższego niż 10 m.
dobre drogi dowozu
dobre możliwości maskowania.
Załogi posługują się następującymi rodzajami map:
1:100 000 ; podczas rozpoznania obiektów ruchomych, obserwacji pola walki i w każdej innej sytuacji gdy nie jest wymagana duża dokładność;
1:50 000 i 1:25 000; podczas prowadzenia rozpoznania bezpośrednio na korzyść artylerii i poprawiania jej ognia oraz kontroli wyników własnych uderzeń rakietowych.0.