UWARUNKOWANIA TAKTYCZNO - TERENOWE DZIAŁAŃ BOJOWYCH W GÓRACH

Góry to środowisko, w którym teren i klimat mają decydujący wpływ na działania wojsk i prowadzenie rozpoznania. Ukształtowanie terenu stwarza wiele przeszkód i ograniczeń dla ruchu wojsk, a klimat - zmieniający się w górach nie tylko wraz z szerokością geograficzną, ale i z wysokością nad poziomem morza - wpływa na sposób ich użycia.

Duży wpływ na przebieg działań bojowych ma pora roku i doby. Warunki atmosferyczne zmieniają się często, a zimą dni są bardzo krótkie. Ciemne noce i zalegające mgły w godzinach porannych utrudniają orientację w terenie i zmuszają do działań, przede wszystkim w dzień.

Klimat górski jest ostry. Charakteryzuje się długą i ciężką zimą, a także dużymi skokami temperatury. Niekiedy nawet w lipcu i sierpniu występują opady śniegu. W lecie są bardzo zimne noce, a w dzień panują często upały.

Teren górski z dolinami i porośniętymi stokami oraz ze spadzistymi zboczami i wąwozami będzie kanalizował oraz hamował ruch wojsk. Wzniesienia i stoki sprzyjają prowadzeniu obserwacji oraz organizacji i prowadzeniu ognia ze wszystkich rodzajów broni. Utrzymanie dominujących wzniesień będzie często decydować o wykonaniu zadań.

Doliny górskie określają kierunki ruchu wojsk. Większość gór ma słabo rozwiniętą sieć dróg. W licznych rejonach górskich na przestrzeni dziesiątków, a nie raz i setek kilometrów, znajduje się tylko jedna droga zdatna do ruchu samochodów. Drogi te biegną wzdłuż dolin, wąwozów, stoków górskich, często przecinają górskie rzeki.

Podczas działań w wąwozach i wzdłuż górskich rzek lub nawet suchym korytem należy liczyć się z możliwością niespodziewanego i nagłego podniesienia się poziomu wody. Może to nastąpić w wyniku ulewnych deszczy w górnych odcinkach rzek. Zatopienie może być niekiedy rezultatem działalności przeciwnika, polegającej na spuszczeniu wody z jeziora lub sztucznego zbiornika znajdujących się na wyższym poziomie.

Drogi prowadzące przez przełęcze mają strome wzniesienia i gwałtowne spady (do 20^o), ostre skręty i liczne zwężenia. Ruch na tych drogach jest bardzo uciążliwy.

Na większych wysokościach spada moc silników, równocześnie zwiększa się zużycie paliwa. Niekiedy przełęcze leżą na wysokości kilku tysięcy metrów nad poziomem morza. W zimie są one pokryte głębokim śniegiem i w ciągu 5-7 miesięcy są trudno dostępne.

Średnie prędkości pojazdów samochodowych w zależności od kąta wzniesienia wynoszą:

• 10-15 ^o - 8-12 km/h

• 15-20 ^o - 5- 8 km/h

(w zimie stopień trudności wzrasta);

prędkość poruszania się w szyku pieszym w zależności od kąta nachylenia stoku wynosi:

• 10 ^o - 4 - 5 km/h

• 20 ^o - do 3 km/h

• 30 ^o - 1,5 - 2 km/h;

Warunki zimowe zmniejszają możliwości marszowe wojsk. W zimie mogą występować: silne mrozy bez śniegu; gruba pokrywa śniegu bez mrozu lub przy jej zanikaniu. Podczas silnych mrozów łatwiejsze staje się przekraczanie odcinków bagnistych, a czasem

przeszkód wodnych (po lodzie). Gruba pokrywa śniegu utrudnia ruch po drogach, prawie uniemożliwia marsz po bezdrożach, osłabia zamarzanie ziemi i wody, a podczas roztopów powoduje oblodzenie powierzchni dróg. Nawet łagodne podjazdy mogą być nie do pokonania przy oblodzeniu lub ośnieżeniu nawierzchni drogi. Gdy pokrywa śniegu jest gruba, ruch po drodze odbywa się wąskimi torowiskami.

Istnieje możliwość utrzymywania się w wąwozach i głębokich dolinach środków trujących;

Ekranizujące działanie gór na pracę radiostacji, stacji radiolokacyjnych, środków rozpoznania radiowego i radiolokacyjnego - zmniejszają się zasięgi.

---