Mięśnie obręczy kończyny dolnej
Mięsień |
Przyczep początkowy |
Przyczep końcowy |
Unaczynienie |
Unerwienie |
Czynność |
Uwagi |
Mięśnie grzbietowe
-grupa przednia
m. lędźwiowy większy (m. psoas major) |
1. Th12-L4 (pow. boczne trzonów) 2. L1-L5 (wyr. żebrowe) |
trochanter major femoris |
1. tt. lędźwiowe 2. t. biodrowo-lędźwiowa 3. t. okalająca biodro głęboka |
splot lędźwiowy |
Zgina bocznie kręgosłup lędźwiowy. |
Leży przed m. czworobocznym lędźwi i m. biodro-wym. |
m. lędźwiowy mały (m. psoas minor) |
Th12-L1 (trzony) |
1. eminentia iliopectinea 2. powięź biodrowa |
1. tt. lędźwiowe 2. t. biodrowo-lędźwiowa 3. t. okalająca biodro głęboka |
splot lędźwiowy |
|
Leży na przedniej stronie m. psoas major. |
m. biodrowy (m. iliacus) |
fossa iliaca |
trochanter minor femoris |
1. tt. lędźwiowe 2. t. biodrowo-lędźwiowa 3. t. okalająca biodro głęboka |
splot lędźwiowy |
|
|
m. biodrowo-lędźwiowy (m. iliopsoas) |
Utworzony przez powyższe miśnie. |
|
1. tt. lędźwiowe 2. t. biodrowo-lędźwiowa 3. t. okalająca biodro głęboka |
splot lędźwiowy |
1. zgina w stawie biodrowym 2. przywodzi udo 3. obraca na zewnątrz udo |
Wraz z m. psoas major przechodzą pod więz. pachwi-nowym przez roz-stęp mięśni (lacuna musculorum) |
-grupa tylna
m. pośladkowy wielki (m. gluteus maximus) |
1. ala ossil ilil (facies glutea) 2. os sacrum, os coccy-geum 3. powięź piersiowo-lędźwiowa 4. więz krzyżowo-guzowe |
1. tuberositas glutea femoris 2. powięź szeroka (pasmo biodrowo-piszczelowe) |
1. gałęzie t. pośladkowych 2. t. okalająca udo przyśrodkowa |
n. pośladkowy dolny |
1. prostuje w stawie biodrowym 2. obraca na zewnątrz 3. przywodzi udo 4. prostuje kolano i odwodzi udo przyczepem do pasma biodrowo-piszczelowego |
Leży na głębszych m. pośladkowych i pokryty jest bogatą podściółką tłuszczo-wą oraz skórą. |
m. napinający powięź szeroką (m. tensor fasciae latae) |
1. spina iliaca anterior superior 2. powięź pośladkowa |
condylus lateralis tibiae |
t. pośladkowa górna |
n. pośladkowy dolny |
1. zgina w stawie biodrowym, odwodzi i obraca udo do wewn. 2. wzmacnia pionową postawę ciała w stawie kolanowym |
Leży powierzchow-nie na bocznej stronie biodra. |
m. pośladkowy średni (m. gluteus medius) |
1. ala ossil illi (facies glutea) 2. powięź pośladkowa |
trochanter major femoris |
t. pośladkowa górna |
n. pośladkowy dolny |
Części przednie m. gluteus medius i m. gluteus minimus zginają i obracają udo do wewn. Cz. tylne prostują i obracają udo na zewnątrz. W całości oba |
Leży pod m. gluteus maximus i pod po-więzią pośladkową. |
m. pośladkowy mały (m. gluteus minimus) |
ala ossil illi (facies glutea) |
trochanter major femoris |
t. pośladkowa górna |
n. pośladkowy dolny |
mięśnie odwodzą udo, a przy ustalonym udzie pochylają miednicę w stronę boczną. |
Leży pod m. gluteus medius et m. tensor fasciae latae |
m. gruszkowaty (m. piriformis) |
facies pelvina ossis sacris |
trochanter major femoris |
tt. pośladkowe |
splot krzyżowy |
Prostuje, odwodzi i obraca udo na zewn. |
Przechodzi przez foramen ischiadi-cum majus, dzieląc go na dwie części. |
Mięśnie brzuszne
m. zasłaniacz wewn. (m. obturatorius internus) |
1. otoczenie foramen obturatum ossis coxae 2. błona zasłonowa |
fossa trochanterica |
1. t. pośladkowa dolna 2. t. zasłonowa 3. t. sromowa wewn. |
splot krzyżowy |
Obraca udo na zewnątrz. |
Zaczyna się wewn. miednicy i biegnie przez foramen ischiadicum minus. |
m. bliźniacze: górny i dolny (mm. gemelli: superior et inferior) |
1. spina ischiadica (sup.) 2. tuber ischiadica (inf.) |
fossa trochanterica |
1. t. pośladkowa dolna 2. t. zasłonowa 3. t. sromowa wewn. |
splot krzyżowy |
Obraca udo na zewnątrz. |
Wraz z powyższym tworzą m. triceps coxae. |
m. czworoboczny uda (m. quadratus femoris) |
tuber ischiadica |
crista intertrochanterica |
1. t. pośladkowa dolna 2. t. zasłonowa 3. t. sromowa wewn. |
splot krzyżowy |
Prostuje, przywodzi i obraca udo na zewnątrz. |
Leży na tylnej stro-nie stawu biodro-wego, między femur a tuber ischiadica |
m. zasłaniacz zewn. (m. obturatorius externus) |
1. otoczenie foramen obturatum ossis coxae 2. błona zasłonowa |
fossa trochanterica |
t. zasłonowa |
n. zasłonowy |
Prostuje, przywodzi i obraca udo na zewnątrz. |
Leży pod przywo-dzicielami na zewn. pow. błony zasłono-wej. |
Mięśnie uda
Mięsień |
Przyczep początkowy |
Przyczep końcowy |
Unaczynienie |
Unerwienie |
Czynność |
Uwagi |
Grupa przednia (prostowników)
m. krawiecki (m. sartorius) |
spina iliaca anterior superior |
tuberositas tibiae |
gałęzie t. udowej, głów-nie przez gałązki odcho-dzące od t. okalającej biodro bocznej |
n. udowy |
1. zgina, odwodzi i obraca udo na zewn. w stawie biodrowym 2. zgina goleń w stawie kolanowym |
Włókna mięśniowe biegną skośnie ku dołowi i ku str. przyśr., przechodzą poza epicondylus medialis femoris i dochodzą do tuberositas tibiae poniżej i przyśr. |
m. czworogłowy uda (m. quadri-ceps femoris) |
m. prosty uda (m. rec-tus femoris) - spina iliaca anterior inf., górny brzeg acetabu-lum; głowa boczna (m. vastus lateralis) - tro-chanter major, linea intertrochanterica, linea aspera, przegro-da międzymięśniowa boczna uda; głowa przyśrodkowa - linea aspera; głowa pośrod-kowa (m. vastus inter-medius) - pow. przed-nia i boczna trzonu |
1. górne i boczne brzegi rzepki 2. tuberositas tibiae (lig. patellae) 3. pow. przednia kłykci piszczeli (retinacula patellae) |
gałęzie t. udowej, głów-nie przez gałązki odcho-dzące od t. okalającej biodro bocznej |
n. udowy |
1. prostuje w stawie kolanowym 2. m. rectus femoris zgina w stawie biodrowym i odwodzi udo |
Najgłębszym odcin-kiem mięśnia jest głęboki pokład włó-kien pośredniej gło-wy. Leżą one na przedniej powierz-chni dolnego odcin-ka trzonu i przy-czepia się do górne-go wypuklenia to-rebki stawu kolano-wego, określa się go zatem jako m. sta-wowy kolana (m. aricularis genus). |
Grupa przyśrodkowa (przywodzicieli)
m. grzebieniowy (m. pectinatus) |
1. pecten ossis pubis 2. tuberculum pubicum |
kresa grzebieniowa |
1. t. zasłonowa 2. gałęzie t. głębokiej uda |
1. n. udowy 2. n. zasłonowy |
Przywodzi, zgina i obraca na zewnątrz udo. |
Ogranicza od str. przyśr. dół biodro-wo-łonowy. |
m. smukły (m. gracilis) |
os pubis et os ischii (gał. dolne) |
Włókna biegną do przodu i kończą się poniżej od tuberosi-tas tibiae. |
1. t. zasłonowa 2. gałęzie t. głębokiej uda |
n. zasłonowy |
Prostuje, przywodzi i obraca udo na zewn. |
|
m. przywodziciel długi (m. adduc-tor longus) |
os pubis (poniżej tuberculum pubicum) |
linea aspera |
1. t. zasłonowa 2. gałęzie t. głębokiej uda |
n. zasłonowy |
Przywodzi i obraca na zewnątrz udo. |
|
m. przywodziciel krótki (m. adduc-tor brevis) |
os pubis (gałąź dolna) |
linea aspera |
1. t. zasłonowa 2. gałęzie t. głębokiej uda |
n. zasłonowy |
Przywodzi i obraca na zewnątrz udo. |
|
m. przywodziciel wielki (m. adduc-tor magnus) |
1. os pubis (gał. górna) 2. os ischii (gał. dolna) 3. tuberculum pubicum |
1. linea aspera górny odcinek - tzw. m. adduc-tor minimus 2. linea aspera dolny odcinek 3. epicondylus media-lis femoris |
1. t. zasłonowa 2. gałęzie t. głębokiej uda |
n. zasłonowy |
1. prostuje i przywodzi udo 2. obraca udo na zewn. (cz. przyczepiająca się do linea aspera) 3. z poł. odwróconego obraca udo do wewn. (od epicondylus medialis femoris) |
Tworzy przyśrod-kową ścianę kanału przywodzicieli. Pow. tylna sąsiaduje z mm. tylnymi uda i biegnie po niej n. kulszowy. |
Grupa tylna (zginaczy)
m. półścięgnisty (m. semitendino-sus) |
tuberculum pubicum |
Tibia (poniżej i przy-środkowo od guzowa-tości. Wraz ze ścię-gnem mm. krawiec-kiego i smukłego two-rzy płytkę ścięgnistą, która łącząc się z po-więzią goleni stanowi gęzią stopę ścięgni-stą. |
gałęzie t. głębokiej uda |
n. kulszowy - cz. piszczelowa |
1. zgina w stawie kolanowym 2. prostuje i przywodzi w stawie biodrowym |
Leży powierzchow-nie, sąsiadując bocznie z głową długą m. biceps a przyśrodkowo z m. adductor magnus. |
m. półbłoniasty (m. semimembra-nosus) |
tuberculum pubicum |
1. contylus medialis tibiae 2. druga odnoga przechodzi w więz. podkolanowe skośne 3. powięź m. podkolanowego |
gałęzie t. głębokiej uda |
n. kulszowy - cz. piszczelowa |
1. zgina w stawie kolanowym 2. prostuje i przywodzi w stawie biodrowym |
Leży pod m. semi-tendinosus na tyl-nej pow. m. adduc-tor magnus. |
m. dwugłowy uda (m. biceps femoris) |
1. tuberculum pubicum (głowa długa) 2. linea aspera, przegr. mm. boczna uda (głowa krótka) |
caput fibulae |
gałęzie t. głębokiej uda |
n. kulszowy - cz. piszczelowa; głowa krótka - cz. strzałkowa |
1. głowa dł. prostuje, przywodzi i obraca udo 2. cały mięsień zgina i odwodzi w stawie kolanowym |
Leży na m. adduc-tor magnus, przy-kryty powięzią i skórą. |
Mięśnie goleni
Mięsień |
Przyczep początkowy |
Przyczep końcowy |
Unaczynienie |
Unerwienie |
Czynność |
Uwagi |
Grupa przednia
m. piszczelowy przedni (m. tibia-lis anterior) |
1. condylus lateralis tibiae i górny odc. pow. bocznej 2. membrana interossea 3. powięź goleni |
1. k. klinowata przyśrodkowa 2. I k. śródstopia |
Gałęzie t. piszczelowej przedniej. |
n. strzałkowy |
Zgina grzbietowo stopę. |
Sąsiaduje przyśr. z tibia, bocznie z prostownikami palców. Ścięgno przechodzi przez środkowy przedział troczków prosto-wników. |
m. prostownik długi palców (m. extensor digito-rum longus) |
1. condylus lateralis tibiae 2. caput fibulae 3. membrana inter-ossea 4. przegr. mm. przednia goleni 5. powięź goleni |
Rozścięgno grzbieto-we palców 2-5. |
Gałęzie t. piszczelowej przedniej. |
n. strzałkowy |
Zgina grzbietowo stopę. |
Ścięgno przechodzi - przed podziałem na cztery ścięgna - przez boczny prze-dział troczków pro-stowników. Boczna cz. mięśnia może przebiegać jako tzw. m. strzałkowy trzeci. |
m. prostownik długi palucha (extensor hallucis lungus) |
1. pow. przyśr. strzałki 2. membrana inter- ossea |
Dalszy członek palucha. |
Gałęzie t. piszczelowej przedniej. |
n. strzałkowy |
1. prostuje paluch 2. zgina grzbietowo stopę |
|
Grupa boczna
m. strzałkowy długi (m. peroneus longus) |
1. odnoga górna - co-ndylus lateralis tibiae, caput fibulae, torebka stawu piszcz.-strz.; 2. odnoga dolna - fibu-la, przegr. i powięź |
Ścięgna m. peroneus lon-gus et brevis przech. w bruździe poza kostką boczną, objęte wspólną pochewką i przymocowane do kości tzw. troczkiem górnym mm. strzałkowyh. Poniżej kostki oba ścięgna przechodzą na boczną pow. k. piętowej. Stąd ścięgno m. długiego bieg-nie pod bloczkiem strzał-kowym k. piętowej - umo- |
Gałęzie t. piszczeliwej przedniej. |
n. strzałkowy powierzchowny |
Nawraca, odwodzi i zgina podeszwowo stopę. |
Leży powierzchow-nie na bocznej stronie goleni, sąsiadując z przodu z m. extensor digi-torum longus, a z tyłu z m. soleus. Pomiędzy odnogami biegnie n. strzałko-wy wspólny. |
m. strzałkowy krótki (m. pero-neus brevis) |
1. fibula 2. przegr. mm. 3. powięź goleni |
cowane troczkiem dolnym - do brzegu bocznego sto-py i podążając w bruździe m. strzałkowego długiego k. sześciennej, gdzie obję-te jest pochewką podesz-wową, przebiega pod więz. podeszwowym długim, do-chodząc do k. klinowatej przyśr. i do guzowatości I k. śródstopia. |
Gałęzie t. piszczeliwej przedniej. |
n. strzałkowy powierzchowny |
Nawraca, odwodzi i zgina podeszwowo stopę. |
Leży niżej od m. peroneus longus i jest nim częściowo przykryty |
Grupa tylna
-warstwa powierzchowna
m. brzuchaty łydki (m. gastro-cnemius) |
1. pow. podkolanowa k. udowej powyżej condylus lateralis (głowa boczna) 2. pow. podkolanowa k. udowej powyżej condylus medialis (głowa przyśrodkowa)
|
Guz piętowy. |
Gałęzie t. podkolanowej. |
n. piszczelowy |
Zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę. |
W ścięgnie począt-kowym głowy bocz-nej znajduje się często trzeszczka (fabella). |
m. płaszczkowaty (m. soleus) |
1. fibula 2. kresa m. płaszczko-watego piszczeli 3. arcus tendineus m. solei rozpięty skośnie między obu k. goleni |
Guz piętowy. |
Gałęzie: 1. t. piszczelowej tylnej 2. t. strzałkowej |
n. piszczelowy |
Zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę. |
|
m. podeszwowy (m. blantaris) |
k. udowa powyżej condylus lateralis |
Guz piętowy. |
Gałęzie: 1. t. piszczelowej tylnej 2. t. strzałkowej |
n. piszczelowy |
Zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę. |
|
-warstwa głęboka
m. podkolanowy (m. popliteus) |
femur |
tibia |
Gałęzie t. podkolanowej. |
n. piszczelowy |
Zgina goleń. |
|
m. zginacz palców długi (m. flexor digitorum longus) |
1. tibia 2. powięź goleni 3. arcus tendineus m. solei |
Ścięgno biegnie w bruź-dzie poza kostką przyśr., umocowane poniżej kostki troczkami zginaczy, prze-chodzi na podeszwę, dzieli się na 4 odnogi i kończą się na dalszych członkach. |
t. piszczelowa tylna |
n. piszczelowy |
Zgina palec podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę. |
Leży pod m. soleus, częściowo na k. piszczelowej, czę-ściowo na m. tibialis posterior. |
m. piszczelowy tylny (m. tibialis posterior) |
1. tibia 2. fibula 3. membrana inter-ossea 4. powięź goleni |
Dalsze kości stępu i śródstopia. |
1. t. piszczelowa tylna 2. t. strzałkowa |
n. piszczelowy |
Zgina, odwraca i przywodzi stopę. |
Leży na membrana interossea i na kościach goleni, między zginaczami palców. |
m. zginacz palucha długi (m. flexor hallucis longus) |
1. fibula 2. membrana inter-ossea 3. przegr. mm. tylna |
Podstawa dalszego członka palucha. |
t. strzałkowa |
n. piszczelowy |
1. zgina paluch 2. zgina podeszwowo, odwraca i przywodzi stopę |
Leży pod m. soleus jako najbardziej bocznie położony mięsień warstwy głębokiej. |