PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA - wykład, dn. 27.10.2010
*Męskość i kobiecość (MAS):
-Stopień, w jakim różne płcie mogą pełnić te same role (albo pewne role są zastrzeżone dla danej płci). W relacjach kulturowych:
Męskie - asertywne, nastawione na zdobywanie pieniędzy i dóbr materialnych.
Kobiece - wykazują troskę o innych, dbają o jakość i życia i dobre stosunki międzyludzkie.
-Niski poziom męskości a wysoki kobiecości:
Społeczność jest nastawiona na opiekowanie się innymi oraz na troskę o jakość życia.
Liczą się głównie ludzie i przyjazne relacje między nimi.
Pracuje się, żeby żyć.
Menedżerowie kierują się intuicją i dążą do porozumienia.
Ważna jest równość, solidarność i jakość życia zawodowego.
Konflikty są rozwiązywane na drodze kompromisu i negocjacji.
-Wysoki poziom męskości a niski kobiecości:
Społeczność jest nastawiona na pewność siebie, zdobywanie pieniędzy i dóbr materialnych.
Liczą się pieniądze i dobra materialne.
Żyje się, żeby pracować.
Menedżerowie mają podejmować zdecydowane decyzje i funkcjonować asertywnie.
Ważna jest sprawiedliwość, współzawodnictwo pracy i osiągnięcia wynikające z podejmowanych wyzwań.
Konfrontacja sił jest najczęstszym sposobem rozwiązywania konfliktów.
*Indywidualizm vs kolektywizm (IDV):
Indywidualizm - słabe związki międzyludzkie, troszczenie się głównie o siebie, duży stopień indywidualnej swobody.
Kolektywizm - silne związki międzyosobowe, oczekiwanie pomocy od innych, absolutna lojalność wobec grupy.
-Kolektywizm:
Źródłem identyfikacji jest przynależność do sieci powiązań społecznych.
Relacje między pracodawcą i pracownikiem są postrzegane w kategoriach moralnych i przypominają więzy rodzinne.
Decyzje dotyczące zatrudnienia i awansu zależą od przynależności grupowej pracowników (znajomości, koterie itp.).
W zarządzaniu kieruje się grupą (a nie jednostką).
Relacje międzyludzkie są ważniejsze od osiągnięcia celu.
Interes grupy jest ważniejszy od interesu jednostki.
-Indywidualizm:
Punktem odniesienia jest jednostka.
Relacje między pracodawcą i pracownikiem mają dostarczyć obopólnych korzyści.
Decyzje dotyczące zatrudnienia i awansu wynikają z obowiązujących przepisów i zależą od umiejętności i osiągnięć pracowników.
W zarządzaniu kieruje się jednostkami.
Osiągnięcie celu jest ważniejsze od relacji międzyludzkich.
Interes jednostki jest ważniejszy od interesu grupy.
*Perspektywa czasowa [Orientacja długoterminowa] (LTO):
-Wymiar dodany na podstawie badań przez Michaela Bonda, włączony przez Hofstede do jego „wymiarów kultur”, którego początków szukano w konfucjanizmie (dynamizm konfucjański).
-Stopień, w jakim dana społeczność w swoich działaniach kieruje się tradycyjnymi wartościami oczekując, że będą one istotne również w przyszłości.
-Orientacja długoterminowa:
Wytrwałość - trwałe dążenie do celu, cierpliwość w oczekiwaniu na wyniki.
Ograniczone poszanowanie dla zobowiązań.
Tradycja dostosowana do współczesnych wymogów.
Zapobiegliwość i oszczędność (pozwala na dalsze inwestowanie).
Podporządkowywanie się celom.
Przedsiębiorczość.
Respektowanie wymogów prawości.
-Orientacja krótkoterminowa:
Duża uwaga przywiązywana do ustabilizowania i równowagi.
Dbałość o „zachowanie twarzy”.
Poszanowanie tradycji.
Odwzajemnianie pozdrowień, przysług i prezentów (o dużym ładunku rytualności) niezależnie od ponoszonych kosztów.
Osłabienie przedsiębiorczości.
Niechęć do podejmowania ryzyka i zmian.
Chęć do „dorównania innym” (ale nie ich wyprzedzenia).
Dążenie do zdobycia Prawdy Absolutnej.
Słabe oszczędzanie.
Oczekiwanie na uzyskanie szybkich rezultatów.
*Indywidualizm - kolektywizm / a:
Kraje, w których występują:
Indywidualizm (zaufanie do siebie, ważność własnych osiągnieć) - kraje uprzemysłowione (dobrobyt, ruchliwość, zurbanizowanie, wystawienie na oddziaływanie mass-mediów).
Kolektywizm - kraje azjatyckie i Trzeciego Świata (częsty głód, duże rodziny, wydarzenia wymagające współpracy).
Koncepcja „ja”:
Indywidualizm - „ja” oparte na własnych cechach. Poczucie swobody w odniesieniu do zmiany, pracy, przyjaciół, wyznania, domu itp.
Kolektywizm - to związki społeczne pozwalają określić, kim się jest (określić Ja. Zaufanie do siebie oznacza bycie odpowiedzialnym. Ja nie jest zależne, lecz wzajemnie uzależnione od Ja innych członków społeczności.
Wychowywanie dzieci:
Indywidualizm - sen, kąpiel, zabawa, menu, poczta, wybór przyjaciół, realizacja własnych planów, wyjście z domu, poczucie winy, komunikacja niskokontekstowa.
Kolektywizm - zawód jak rodzice (zwłaszcza synowie jak ojcowie), rzadko przebywające samotnie (duże rodziny), tępienie przeciwstawiania się, opinie i sądy wzorowane na innych (jeśli samodzielne to uważane za mające zły charakter), uczestnictwo we wszystkich uroczystościach rodzinnych, uczenie komunikacji wysokokontekstowej, poczucie wstydu.
Relacje społeczne:
Indywidualizm - duma z własnych osiągnięć, uprzedzenia wobec osób (ze względu na ich cechy a nie grupy, do której należą), czyjeś zachowanie jest wiązane z dyspozycjami danej osoby (np. przestępstwo zostało spowodowane…), chęć rywalizowania i przeciwstawianie się.
Kolektywizm - bliskie relacje rzadsze ale głębsze, wzajemna lojalność pracownika i pracodawcy, okazywanie innym szacunku, by nie „utracili twarzy”, unikanie konfrontacji (wymagających powiedzenia „nie” lub takiegoż zachowania), pamięć i poczucie zobowiązania wobec tych, którzy wyświadczyli przysługę, łatwiejsze uprzedzanie się i tworzenie stereotypów (bo Ja jest identyfikowane przez cechy grupy, do której się należy lub nie należy).
Zachowania:
Indywidualizm - otwarte krytykowanie i sprzeciwianie się; bezpośrednie przechodzenie do sprawy; ujawnianie swych umiejętności i chwalenie się; skłonność do zwracania większej uwagi na cechy osobnicze niż przynależność grupową i pozycję danej osoby w jej grupie; funkcjonowanie wobec danej osoby ze względu na jej cechy osobnicze.
Kolektywizm - unikanie konfrontacji; kultywowanie relacji długoterminowych bez oczekiwania stałej intymności; skromność w prezentowaniu siebie; zwracanie szczególnej uwagi na czyjąś pozycję w jego grupie; informowanie o własnej pozycji w grupie.
Zyski z życia w danej kulturze:
Indywidualizm - większa osobista swoboda; większe zadowolenie z własnych osiągnięć; mniejsze ograniczenie czyimiś apriorycznymi sądami; większa prywatność; większa spontaniczność; większa swoboda wyboru własnego stylu życia; otoczenie docenia podejście twórcze i innowacyjne.
Kolektywizm - brak samotności; łatwość polegania na innych; unikanie konfliktów; większa możliwość przewidywania własnej przyszłości; system wartości bardziej jednoznacznie zdefiniowany.