Lewinowska teoria pola

[Rozdział jest fajny, przyjemny i zawiera dość niewiele „ciężkich” informacji. Można go bardzo prosto przedstawić za pomocą schematów, których tutaj z przyczyn technicznych nie zamieszczę. Ważne jest zrozumienie tematu. Nie będę tutaj tłumaczył o co chodzi]

[Wersja skrócona]

Teoria pola = metoda analizowania zależności przyczynowych i budowania konstruktów naukowych.

Pole = ogół współistniejących faktów, wzajemnie od siebie uzależnionych

Zasady teorii pola :

1. Zachowanie B = f (pole_w_chwili_zachowania)

2. Analiza od ogółu do szczegółu

3. Konkretną osobę w konkretnej sytuacji można przedstawić w formie matematycznej

Struktura osobowości

Osoba :

• definicja językowa (odrzucił)

• definicja strukturalna (Lewin)

Właściwości osoby:

1. Oddzielona od świata za pomocą ciągłej granicy

2. Włączenie jej w większy obszar.

Zachowanie = B

Osoba = P

Środowisko psychologiczne = E

Przestrzeń życiowa = L = E + P

Wygląda to tak : [jeśli ktoś nie rozumie, look rysunek]

matematycznie : (P ∪ E) = L

graficznie P ⊂ E ⊂ L

~L = niepsychologiczne aspekty świata (na zewnątrz elipsy), patrz książka

L zawiera ogół faktów zdolnych determinować zachowanie jednostki.

B=f(L)

P=f(E) ; E=f(P) przenikalność granic !!!

Zróżnicowanie osoby P :

• obszar percepcyjno-motoryczny

• obszar wewnętrzno-osobisty

• komórki obwodowe

• komórki centralne

Zróżnicowanie środowiska E :

Zawiera wiele różnych rejonów. Jest tyle rejonów ile FAKTÓW OSOBISTYCH

Fakt : empiryczny lub hipotetyczny.

Zdarzenie - interakcja 2 faktów. Fakt to nie zdarzenie !

Związek między regionami gdy :

• fakty są powiązane

• fakty są dostępne faktom innego regionu (accesible, influence)

Reprezentacje związków :

• wymiar bliskości - oddalenia

• wymiar siły-słabości (wymiar siły oporu stawianego przez granicę) - nie musi być tak samo przenikalna w obie strony.

• wymiar płynności - sztywności (charakter regionu) [oporność na zmiany]

Bardzo ważne zdarzenia

• Przemieszczenie : [np. przemieszczenie osoby z rejonu myśli o egzaminie na myśli o ...kwiatkach, albo jakieś zachowanie.]

• Komunikowanie się regionów

Trzy zasady, dot. wyprowadzania zdarzeń z przestrzeni życiowej :

1. Zasada powiązania (zdarzenie - wynik interakcji między 2 lub więcej faktami)

2. Zasada konkretności (tylko konkretne fakty mogą mieć skutki)

3. Zasada wspołczesności (Tylko obecne fakty mogą wpływać na rzeczywistość)

Restrukturalizacja przestrzeni życiowej (czyli po prostu zmiana), może objąć :

1. Liczbę regionów

2. Położenie względem siebie regionów

3. Zmiany przenikalności granic

4. Cechy powierzchniowe regionów

(Czyli po prostu wszystko)

Inne wymiary pól :

Trzeci wymiar : poziomy realności [wyobraźnia a działanie]

Czwarty wymiar : czas („perspektywa życiowa”)

Dynamika osobowości

[To czysta fizyka, właściwie nie ma co pisać, wszystko można zrozumieć intuicyjnie. Wymieniam tylko najważniejsze pojęcia]

Energia (psychiczna). [...]

Napięcie - używane niewłaściwie przez Lewina, z znaczeniu POTENCJAŁ [...]

Właściwości napięcia :

1. Występuje tendencja do wyrównywania „napięcia”.(to, co je wyrównuje nazywa się PROCESEM).

2. Wywieranie nacisku na granicę systemu (pojęcie oporu)

Potrzeba - zasadniczy fakt regionu wewnętrzno-osobistego, [wyzwalający energię w tym regionie.]

Quasi-potrzeba : środek do zaspokojenia potrzeby

Wartościowość (regionu) - dodatnia, obojętna, lub ujemna. Skoordynowana z potrzebą.

Siła (wektor) - zupełnie jak w fizyce

Przemieszczenie - efekt działania siły. (bariery fizyczne - nie granice !!! mogą modyfikować drogę !!!!!)

Dynamiczna restrukturalizacja E :

1. Zmiana wartościowości regionów

2. Zmiany wektorów

3. Zmiany sił oporu granic

4. Materialne właściwości regionu, jak płynność, sztywność [???]

Zachodzi w wyniku:

1. Przemieszczenia (P)

2. Procesów poznawczych (wgląd, odpamiętywanie, spostrzeganie)

Nierównowaga = stan nierównego napięcia w różnych systemach danej osoby.

Rozwój osobowości

[mega skrót]

Zmiany zachowania :

1. Różnorodność

2. Organizacja

3. Rozszerzenie obszarów aktywności

4. Wzajemna zależność zachowań

5. Stopień realizmu

Pojęcia rozwojowe :

1. Różnicowanie [więcej regionów wewn-osobistych]

2. Właściwości granicy [wzrost siły]

3. Integracja („wzajemna zależność wynikająca z zorganizowania”)

Rozwój - ciągły

? 3 rok życia okres względnej stabilności wiek dorastania (dynamiczna reorganizacja) wiek dojrzały

Badania nad regresją :

• retrogresja - cofnięcie do wcześniejszych form zachowań, które już występowały

• regresja - cofnięcie do wcześniejszych form zachowań, które nie koniecznie występowały

Regresja jest wynikiem FRUSTRACJI.

1

„OSOBOWOŚĆ” autor notatek : Piotr Krokowski

Hall, Lindzey - Teorie osobowości, rozdz 11