Podział traw wg.wrażliwości na koszenie:
Największa: t.wysokie-mozga trzcinowata,rajgras wyniosły,
wiechlina
Średnia:
stokłosa bezostna
kostrzewa łąkowa
kupkówka
mała:
trawy niskie
Łąki dwukośne- 1pokos to 60% plonu rocznego
Łąki trzykośne-
1 pokos to 40-45%,2pokos to 30-35%,3pokos 20-30%,na łąkach czterokośnych jest jeszcze bardziej równomierny.
W pierwszym pokosie jest największy rozwój i przyrost masy.
Terminy użytkowania
-na kiszonki-w pocz.kłoszenia
-na nasiona-po kłoszeniu
Zaleca się zmiany terminu 1 pokosu w kolejnych latach
Mozga trzc.dobrze plonuje w dalszych pokosach
Na termin pokosu mają wpływ:
-warunki siedliskowe
-pogoda
-skład gatunkowy
-nawożenie
dla łąk dwukośnych:
1pokos-faza kwitnienia dominujących gat.
2pokos-po 10-12 tyg.
Dla łąk trzykośnych
1pokos-faza kłoszenia dominujących gat.następne pokosy po 6-8tyg.
Dla łąk czterokośnych
1pokos początek kłoszenia domin.traw,następne co 4-5 tygodni
wysokość koszenia:
decyduje o produkcyjności i trwałości użytku
niskie koszenie
więcej zielonki ale pozbawiamy ją liści,zalecana wys-5-6 cm
za wysokie
strata zielonki wypadanie traw niskich.Gdy jest dostateczna ilość wilgoci to można kosić nisko pon.5-6cm również gdy jest przewaga traw niskich
maszyny do koszenia
kosiarki nożycowe i rotacyjne
przyczyny różnic m-dzy plonem biologicznym a zootechnicznym
-zbyt póżne koszenie
-wysokie koszenie
-roznoszenie przez wiatr,kruszenie
-więdnięcie
-złe war.
atmosferyczne
Zapobieganie stratom
Suszenie siana na rusztowniach,dosuszanie w stodołach
Wilgotność materiału skoszonego max.18%-najlepsze na siano
Wilgotność>30% to 30%straty,może dojść do samozapłonu(temp.>70C
Rodzaje suszenia siana
-na pokosach
-na rusztowaniach(ter.górskie)
-zimnym powietrzem
-goracym powietrzem
czas suszenia 1pokosu-4dni,dalsze-6-12dni
zalety kiszenia zielonek
racjonalne rozłożenie użytkowania łąk przez wcześniejsze rozpoczęcie zbiorów,małe straty skł.pokarmowych,nie zależy od pogody,wartościowa i smakowita pasza,może być dłużej przechowywana i nie zajmuje miejsca
ujemne strony kiszonek
spiętrzenie przewozów,nie jest tak wszechstronna jak siano,zbyt duża ilość ma ujemne skutki-mleko nie nadaje się do wyrobu serów twardych
podział kiszonek
-z roślin świeżych-trudnokiszące(80-95%wody)
-z przewiędniętych-65-75%wody-najw.zastosowanie w Polsce
-z podsuszonych-(sianokiszonki)-50-60%wody
straty skł.przy suszeniu
-w polu-3-7%
-przy fermentacji-4%
-w wypływającym soku-5-7%
-wskutek wtórnej fermentacji i pleśnienia-0-25%
pastwiska-rodzaje:
-trwałe-ruń naturalna,wieloletnie,czasem odnawiane przez podsiew
-zmienne użytkowanie-1pokos na siano następne spasane
-przemienne-2-6letnie na ogół włączone w płodozmian przeminenny
-polowe-1-2roczne na gruntach ornych
biologiczne zalety żywienia pastwiskowego:
-swoboda i ruch
-zwiększenie apetytu i trawienia
-wychów młodzieży
-świeże powietrze,słońce
-pobudzenie syst.nerwowego
-wzrost il.erytrocytów
-hartowanie zwierząt
-mięso zwierząt ma lepszą wartość,jest mniej otłuszczone
-trawa taka ma najlepszy skład
korzyści gospodarcze:
najtańsza forma żywienia,nie ma kosztów zbiorów,transportu,konsekwencji i przechowywania,mniejsza liczba pracowników,na pastwisku nie zachodzi wyleganie roślin,nawożenie nie koliduje z innymi pracami,niższy koszt produkcji jednostki owsianej,tereny dobrze zadarnione,pobierają skł.mineralne z pobliskich gruntów ornych,rola przeciwerozyjna.
Systemy użytkwania pastwisk:
-bezplanowy-częsty,zwierzęta poruszają się po całym terenie,selektywne spasanie-ogołacanie roślin z zielonych pędów(ograniczony odrost-zmniejszony przyrost,skracanie syst.korzeni),wypadają trawy wysokie,mała wydajność,ciągłe deptanie i zanieczyszczanie runi,zwierzęta nie zaspokajają potrzeb.
-planowy:
-wypas strzeżony-w górach,pastwisk podzielone optycznie na 3-4części.wydajność pastwiska wzrasta o 20-30%
-wypas na uwięzi-intensywny,żywienie indywidualne,wysoka wydajność pastwiska i zwierząt,nie można nawozić ani wykaszać niedojadów,zwierzę nie ma osłony przed deszczem i słońcem,okręcają łańcuch wokół palika.wydajność-6-6tys jednostek z ha.
-wypas kwaterowy-podzielone na kwatery spasane po kolei,pasza musi być dobrej wartości i o dobrym plonie,spasana w dojrzałości pastwiskowej,na zakończenie nawozimy i kosimy niedojady.
-wypas dawkowany-przydzielenie zwierzętom obszaru na pół lub czły dzień,ograniczany ogrodzeniem elektrycznym,najczęsciej przydzielane dla całego stada-zmniejsza się udeptywanie i przygryzanie
-użytkowanie zmienne:kośno-pastwiskowe
zapbiega degradacji pastwiska,każda kwatera raz w roku koszona,a łąki 2 razy wypasane.
Cel-ciągłość wyżywienia bez potrzeby dożywiania zielonkami z gruntów ornych
-użytkowanie kośno-paszowe:wykaszanie runi i dawanie zwierzętom już skoszonej-b.pracochłonny,gł. jeżeli trawy są za wysokie.
Systemy wypasu
-wolny i ekstensywny wypas owiec
-wypas strzeżony mieszany owce+kozy
-wypas wolny-stadniny koni
-wypas mieszany-owce+bydło-jest w nich wyzysk dwóch pastwisk:
tereny nizinne to pastwiska intensywnie nawożone azotem,górskie-ekstensywne.Gdy jest zapotrzebowanie na paszę zwierzęta przenosi się na lepsze łąki a pózniej syst.ekstensywny-górski.
-wypas ciągły-ogrodzenie,pozostały teren przeznaczamy dla zwierząt bez podziału na kwatery.wśród pasących się zwierząt rozsiewa się nawozy azotowe często,w małych dawkach.
Dominuje tu życica trwała która nie gromadzi azotu;śmiałek darniowy-pozostawanie niedojadów bo niechętnie zjadany-trzeba nisko wykaszać.
Dla koni i owiec nie stosujemy ogrodzeń z drutu kolczastego a szerokość drogi i bramki powinna być taka sama
Gęsi-najlepiej wykorzystują pastwisko,potem owce i kozy,bydło
(bydło zje trawę wyrośniętą na odchodach koni a na odwrót-nie)
wypas kwaterowy
gdy dużo niedojadów to miejsce selektywnego wypasania.
Dojrzałość pastwiskowa-kwitnienie mniszka.
Kryteria rozpoczynania wypasu:
-wys.głównej masy roślin-Polska-15-20cm,na zachodzie 8cm
-plon w s.m. nie powinien przekraczać 1800-1200kg,przy wyższym koszenie na siano i zielonkę,przy niższym zbyt szybko wypasane
-kwitnienie mniszka
-większość traw w pełni krzewienia
Problemy na pastwisku:
-wymywanie azotanów
-duży udział motylkowych-wzdęcia,problemy z rują(zwłaszcza konicz.czerwona)
toping-przycinanie samych czubków traw
pastwiska torfowe-na wiosnę wałujemy