Tematy ćwiczeń

Fizjologia treningu sportowego

I rok 2° WF

Wykłady:

1. Podstawowe, fizjologiczne zasady treningu sportowego: indywidualizacji, specjalizacji, progresywnego zwiększania obciążeń, pracy i wypoczynku (Hard/Easy),periodyzacji Podstawowe zasady kontroli treningu w fazie zmian bieżących, opóźnionych i trwałych.

2. Pojęcie : wydolność fizyczna, adaptacja wysiłkowa. Miary wymienionych właściwości..

3. Dobór, selekcja i etapizacja treningu

Ćwiczenie 1

Homeostaza w warunkach wysiłku fizycznego

1. Mechanizmy kontroli pH krwi i innych płynów ustrojowych w różnych wysiłkach fizycznych.

2. Mechanizmy kontroli objętości i składu płynów ustrojowych.

Bioenergetyka różnych wysiłków fizycznych

1. Moc i pojemność fosfagenowa

2. Moc i pojemność glikolityczna

3. Moc i pojemność tlenowa

Ćwiczenie 2

Odpowiedź organizmu na wysiłek

Podział wysiłków fizycznych :

1. w zależności od stopnia ciężkości

2. w zależności od czasu trwania

3. w zależności od dominujących przemian energetycznych

Metody oceny stopnia ciężkości wysiłku

1. metody tabelaryczne i oglądowe

2. metody empiryczne oparte o pomiary czynności układu krążenia

3. metody empiryczne oparte o pośrednie pomiary wydatku energii

4. metody empiryczne oparte o pomiary stężeń wybranych metabolitów

Biochemiczne markery obciążenia organizmu wysiłkiem fizycznym.

1. Markery wysiłków krótkotrwałych

2. Markery wysiłków długotrwałych

3. Markery zmęczenia.

4. Markery uszkodzeń narządowych

Ćwiczenie 3

Adaptacja

2. ustalenie sposobów identyfikacji procesów fizjologicznych zmian adaptacyjnych

3. czas pomiaru jako podstawowe kryterium identyfikacji kierunku oddziaływania treningu

Ćwiczenie 4

1. Podział metod treningowych :

1. metoda wysiłków powtarzanych - ustalenie (za pomocą eksperymentu) optymalnego czasu pojedynczego powtórzenia wysiłku , zależnie od celu treningu

2. znaczenie przerwy wypoczynkowej w ogólnej konstrukcji treningu

3. ustalenie w drodze eksperymentu optymalnej liczby powtórzeń wysiłku i przerw - konstrukcja serii i liczby serii

2. Ustalenie metod badania przerw pomiędzy treningami ( metoda oceny gotowości do pracy) biochemiczne markery zmęczenia narządowego i ustrojowego

Ćwiczenie 5

1.Podział metod treningowych :

1. metoda wysiłku ciągłego - ustalenie za pomocą eksperymentu optymalnego czasu i intensywności wysiłku

2. ocena intensywności za pomocą monitorowania czynności układu krążenia

3. biochemiczne markery intensywności wysiłku ciągłego

4. obciążenie treningowe podczas treningu ciągłego

1. metody wyznaczania optymalnego czasu przerwy pomiędzy treningami - sumowanie obciążeń

Ćwiczenie 6

1. Podział metod treningowych :

1. trening interwałowy - eksperymentalny wybór optymalnego czasu wysiłku, przerwy oraz liczby powtórzeń

2. metody doboru przerw wypoczynkowych pomiędzy seriami

3. biochemiczne i fizjologiczne markery wielkości obciążenia

4. znaczenie aktywnego wypoczynku i ocena zdolności do podejmowania kolejnych serii lub pojedynczych środków

5. ocena zdolności do podejmowania kolejnych serii lub pojedynczych środków (wysiłków)

Ćwiczenie 7

1. Fizjologiczne i biochemiczne znaczenie specyfiki wysiłku treningowego

1. wysiłki wszechstronnie rozwijające organizm i ich oddziaływanie oraz identyfikacja

2. wysiłki zbliżone do startowych ale pozbawione elementów bezpośredniego współzawodnictwa

3. wysiłki startowe - specjalne - różnice reakcji pomiędzy wymienionymi grupami wysiłków

2. Poszukiwanie jednoznacznych metod oceny kierunku oddziaływania wysiłku - identyfikacja .

Ćwiczenie8

1. Identyfikacja celów treningu i próby dostosowania warunków jego realizacji do tych celów.

1. trening w strefie przemian fosfagenowych - zmiany bieżące o charakterze fizjologicznym i biochemicznym

2. przedłużone zmiany potreningowe : pomiary zmian stężeń mleczanu, CK, mocznika i inne

3. czas i charakter ustępowania zmian trwałych ( zsumowanych efektów treningowych)

4. wybór czasu przerwy pomiędzy jednostkami treningowymi

Ćwiczenie 9

2. Identyfikacja celów treningu :

1. Trening w strefie przemian glikolitycznych ; możliwości metodologiczne

2. Markery pracy w strefie przemian glikolitycznych

3. Adaptacja bieżąca

4. adaptacja przedłużona

5. Zmiany adaptacyjne o charakterze sumarycznym - markery, testy, wskaźniki

Ćwiczenie 10

Mikrocykl treningowy - podstawy metodologiczne.

1. cykle kilkujednostkowe i kilkudniowe

2. cykl tygodniowy - potrzeby stosowania - mity i rzeczywistość

3. metody kontroli cykli treningowych

Ćwiczenie 11

Makrocykle - czas, przemiany adaptacyjne, oczekiwania

1. metodologia wyznaczania granic mezocykli - rozwój , stabilizacja i ustępowanie procesów adaptacyjnych

2. graniczny czas i miejsce kontynuowania identycznego cyklu treningowego

3. forma sportowa - objawy fizjologiczne

4. metody kontroli efektywności procesu treningowego

Ćwiczenie 12

Etapizacja treningu

1. metody oceny etapów trenowania niezależnie od zaawansowania rozwojowego

2. metody fizjologiczne przydatne do oceny efektywności treningu wieloletniego

3. Podstawowe różnice w treningu dzieci, młodzieży i osób dorosłych na przykładzie reakcji fizjologicznych na wysiłki o tej samej wielkości.

Wiedza fizjologiczna jako podstawa eliminacji przypadkowego postępowania w treningu sportowym.

Piśmiennictwo:

1. Górski J. (2001) Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. PZWL Warszawa

2. MacDougall J.D. I wsp. (2000) Physiological testing of the elite athlete. Mouvement Publications,INC. N.Y.

3. Maughan R.J. (2000) Basic and Applied Science for Sports Medicine. B.H. Oxford.nr 1(21) s.240-250

4. Ronikier A. (2001) Fizjologia sportu. Biblioteka Trenera. Warszawa

5. Wilkie D.R. (1974) Mięsień. PZWL Warszawa

6. Wilmore J.H., Costill D.L. (1999) Physiology of sport and exercise. Second Edition. Human Kinetics.

7. Zatoń M. (1990) Wartość kryteriów fizjologicznych w kontroli i regulacji treningu sportowego. Studia i Monografie AWF Wrocław, zeszyt 22

8. Zatoń M., Jastrzębska A. (red) (2010) Testy fizjologiczne w ocenie wydolności fizycznej. PWN Warszawa

---